Am 6,1-9,15

PRZESTROGA DLA IZRAELA
Biada beztroskim
6 1 Biada beztroskim na Syjonie i dufnym na górze Samarii, książętom pierwszego z narodów, których słucha dom Izraela. 2 Idźcie do Kalne i zobaczcie, potem idźcie stamtąd do Chamat-Rabba i zajdźcie do Gat filistyńskiego*. Czyż od tych królestw jesteście silniejsi albo posiadłości wasze większe niż u nich? 3 [W mniemaniu swoim] oddalacie dzień niedoli, a [rzeczywiście] przybliżacie panowanie gwałtu. 4 Leżą na łożach z kości słoniowej i wylegują się na dywanach; jedzą oni jagnięta z trzody i cielęta ze środka obory. 5 Fałszywie śpiewają przy dźwiękach harfy i jak Dawid obmyślają sobie instrumenty do grania. 6 Piją czaszami wino i najlepszym olejkiem się namaszczają, a nic się nie martwią upadkiem domu Józefa. 7 Dlatego teraz ich poprowadzę na czele wygnańców, i zniknie krzykliwe grono hulaków.
Ogrom kary
8 Poprzysiągł Pan Bóg na swoje życie - wyrocznia Pana, Boga Zastępów: Brzydzę się pychą Jakuba i nienawidzę jego pałaców, wydam więc [wrogom] miasto i to, co się w nim znajduje. 9 I gdyby pozostało dziesięciu mężów w jednym domu - i ci umrą; 10 niewielu pozostanie*, by wynieść kości z domu, i [gdy] zapyta tego, który pozostał w domu: «Czy jest jeszcze ktoś z tobą?» Odpowie: «Nie ma», i doda: «Milcz!», bo nie będzie można wspominać imienia Pana*. 11 Oto Pan rozkazał i obrócony będzie wielki dom w ruiny, a mały dom w rozsypkę. 12 Czy konie pędzą po skałach albo czy tam się orze wołami, że zamieniacie sprawiedliwość na truciznę, a owoc prawości - na piołun? 13 Cieszycie się z Lo-Debar* i mówicie: «Czyż nie naszą siłą zdobyliśmy sobie Karnaim*?» 14 Lecz oto Ja wzbudzę przeciwko wam, domu Izraela, - wyrocznia Pana, Boga Zastępów - naród, który was uciemięży od Wejścia do Chamat aż do potoku Araby*.
WIZJE PROROKA
Pierwsza wizja: szarańcza
7 1 To mi ukazał Pan Bóg: oto tworzy szarańczę na początku odrastania potrawu*, a był to potraw po sianokosach królewskich; 2 i gdy ona zjadała doszczętnie trawę na ziemi, prosiłem: «Panie Boże, przebacz, jakże się ostoi Jakub? Przecież jest taki mały». 3 Zmiłował się Pan nad nim: «To się nie stanie» - rzekł Pan.
Druga wizja: susza
4 To mi ukazał Pan Bóg: <Pan Bóg> powołał jako narzędzie sądu ogień i strawił Wielką Otchłań, i strawił dział Pański*. 5 I prosiłem: «Panie Boże, przestań, jakże się ostoi Jakub? Przecież jest taki mały». 6 Zmiłował się Pan nad nim: «Również i to się nie stanie» - mówi Pan Bóg.
Trzecia wizja: pion ołowiany
7 To mi ukazał: oto Pan stoi na murze i w ręku Jego pion ołowiany*. 8 I zapytał mnie Pan: «Co widzisz, Amosie?» Odpowiedziałem: «Pion ołowiany». I rzekł Pan: «Oto opuszczę pion pośrodku ludu mego, Izraela. Już mu więcej nie przepuszczę. 9 Spustoszone będą wyżyny Izaaka i świątynie Izraela będą zniszczone. Wystąpię z mieczem przeciwko domowi Jeroboama».
W sporze z Amazjaszem
10 Posłał Amazjasz, kapłan z Betel, do Jeroboama, króla izraelskiego, aby mu powiedzieć: «Spiskuje przeciw tobie Amos pośród domu Izraela. Nie może ziemia znieść wszystkich mów jego, 11 gdyż tak rzekł Amos: "Od miecza umrze Jeroboam i Izrael będzie uprowadzony ze swojej ziemi"». 12 I rzekł Amazjasz do Amosa: «"Widzący", idź, uciekaj sobie do ziemi Judy! I tam jedz chleb, i tam prorokuj! 13 A w Betel więcej nie prorokuj, bo jest ono królewską świątynią i królewską budowlą». 14 I odpowiedział Amos Amazjaszowi: «Nie jestem ja prorokiem ani nie jestem uczniem proroków*, gdyż jestem pasterzem i tym, który nacina sykomory*. 15 Od trzody bowiem wziął mnie Pan i rzekł do mnie Pan: "Idź, prorokuj do narodu mego, izraelskiego!" 16 I teraz słuchaj słowa Pańskiego! Tyś mówił: "Nie prorokuj przeciwko Izraelowi ani nie przepowiadaj przeciwko domowi Izaaka!" 17 Dlatego tak rzekł Pan: "Żona twoja w mieście będzie nierządnicą*. Synowie zaś i córki twoje od miecza poginą. Ziemię twoją sznurem podzielą. Ty umrzesz na ziemi nieczystej, a Izrael zostanie ze swej ziemi uprowadzony"».
Czwarta wizja: kosz owoców
8 1 To mi ukazał Pan Bóg: oto kosz dojrzałych owoców. 2 I zapytał: «Co ty widzisz, Amosie?» Odpowiedziałem: «Kosz dojrzałych owoców». Rzekł Pan do mnie: «Dojrzał do kary lud mój izraelski*. Nie będę już dłużej go oszczędzał. 3 Tego dnia pieśni dworskie zamienią się w lamenty - wyrocznia Pana Boga - mnóstwo trupów, na każdym miejscu rozrzucone, cisza!»
Przeciwko ciemiężycielom
4 Słuchajcie tego wy, którzy gnębicie ubogiego i bezrolnego pozostawiacie bez pracy, 5 którzy mówicie: «Kiedyż minie nów księżyca*, byśmy mogli sprzedawać zboże? Kiedyż szabat, byśmy mogli otworzyć spichlerz? A będziemy zmniejszać efę, powiększać sykl i wagę podstępnie fałszować. 6 Będziemy kupować biednego za srebro, a ubogiego za parę sandałów i plewy pszeniczne będziemy sprzedawać». 7 Przysiągł Pan na dumę* Jakuba: «Nie zapomnę nigdy wszystkich ich uczynków». 8 Czyż z tego powodu ziemia nie zadrży i czyż nie będą lamentować wszyscy jej mieszkańcy, i nie wzbierze wszystko jak Nil, wzburzy się i opadnie jak Nil w Egipcie?
Zapowiedź nadzwyczajnych kar
9 Owego dnia - wyrocznia Pana Boga - zajdzie słońce w południe i w dzień świetlany zaciemnię ziemię. 10 Zamienię święta wasze w żałobę, a wszystkie wasze pieśni w lamentacje; nałożę na wszystkie biodra wory, a na wszystkie głowy [sprowadzę] łysinę* i uczynię żałobę jak po jedynaku, a dni ostatnie jakby dniem goryczy.
Głód słowa Bożego
11 Oto nadejdą dni - wyrocznia Pana Boga - gdy ześlę głód na ziemię, nie głód chleba ani pragnienie wody, lecz głód słuchania słów Pańskich. 12 Wtedy błąkać się będą od morza do morza, z północy na wschód będą krążyli, by znaleźć słowo Pańskie, lecz go nie znajdą.
Nowa zapowiedź kary
13 W dzień ten pomdleją z pragnienia piękne dziewice i młodzieńcy. 14 Ci, którzy przysięgają na winę* Samarii i mówią: «Na życie twego boga, Danie*!; na życie boga*, Beer-Szebo!» - upadną i już nie powstaną.
Piąta wizja: upadek świątyni
9 1 Widziałem Pana stojącego nad ołtarzem, i On rzekł: «Uderz w głowicę i niech zadrżą wiązania dachu, i niech spadną na głowy wszystkich! Pozabijam mieczem pozostałych, nie umknie z nich żaden, co ucieka, ani nie ocaleje z nich żaden, co się ratuje. 2 Gdyby udali się do Szeolu, stamtąd ręka moja ich weźmie; gdyby wstąpili do nieba, stamtąd ich ściągnę; 3 gdyby schowali się w górze na Karmelu, i tam ich znajdę i chwycę. Gdyby się skryli przed mymi oczami w głębokościach morza, i tam nakażę wężowi*, aby ich ukąsił. 4 Gdyby poszli w niewolę przed swymi wrogami, i tam nakażę mieczowi, by ich pozabijał. Skieruję oczy moje na nich, ale dla niedoli, a nie dla ich dobra».
Hymn
5 Pan, Bóg Zastępów, dotyka ziemi, a ona topnieje, tak że lamentują wszyscy jej mieszkańcy; podnosi się wszędzie jak Nil i opada jak Nil egipski. 6 [Pan] zbudował na niebiosach pałac wysoki, a sklepienie jego oparł o ziemię; nazywa wodę morzem i rozlewa ją na powierzchni ziemi, Pan - oto imię Jego.
Izrael równy poganom
7 Czyż nie jesteście dla Mnie jak Kuszyci* wy, synowie Izraela? - wyrocznia Pana. Czyż Izraela nie wyprowadziłem z ziemi egipskiej jak Filistynów z Kaftor, a z Kir - Aramejczyków? 8 Oto oczy moje, Pana Boga, zwrócone są na królestwo grzeszne i zgładzę je z powierzchni ziemi. Nie zgładzę jednak zupełnie domu Jakuba - wyrocznia Pana. 9 Gdyż oto Ja rozkażę i przesieję pomiędzy wszystkimi narodami dom Izraela, jak się przetakiem przesiewa, a żadne ziarnko* nie upada na ziemię. 10 Od miecza zginą wszyscy grzesznicy z mego ludu, ci, którzy mówią: «Nie zbliży się ani nie dotknie nas niedola».
PRZEPOWIEDNIE ODNOWY MESJAŃSKIEJ
11 * W tym dniu podniosę szałas Dawidowy, który upada, zamuruję jego szczeliny, ruiny jego podźwignę i jak za dawnych dni go zbuduję, 12 by posiedli resztę Edomu i wszystkie narody, nad którymi wzywano mojego imienia - wyrocznia Pana, który to uczyni. 13 Oto nadejdą dni - wyrocznia Pana - gdy będzie postępował żniwiarz [zaraz] za oraczem, a depczący winogrona za siejącym ziarno; z gór moszcz spływać będzie kroplami*, a wszystkie pagórki będą nim opływać. 14 Uwolnię z niewoli lud mój izraelski - odbudują miasta zburzone i będą w nich mieszkać; zasadzą winnice i pić będą wino; założą ogrody i będą jeść z nich owoce. 15 Zasadzę ich na ich ziemi, a nigdy nie będą wyrwani z ziemi, którą im dałem - mówi Pan Bóg twój.


Przypisy

6,2 - Kiedyś sławne miasta: Kalne - w Babilonii, Chamat-Rabba - nad Orontesem (zob. Lb 13,21) i Gat - filistyńskie. W czasach Amosa były zupełnie słabe i zniszczone przez najazdy.
6,10 - "Pozostanie" - tekst skażony; tłum. przypuszczalne, wg LXX. "Milcz" itd. - obawa wezwania imienia Pana Boga albo z szacunku, albo może z powodów zabobonnych.
6,13 - Lo-Debar i Karnaim w Zajordaniu były miastami, które za Joasza albo Jeroboama II zostały odzyskane od Aramu (por. 2 Krl 13,25; 2 Krl 14,25). Inni tłumaczą jako rzeczowniki: "z niczego" i "rogi".
6,14 - Wyrażenie przysłowiowe na oznaczenie całej Ziemi Świętej. Zob. Lb 13,21.
7,1 - Inaczej: otawa; jest to następny po pierwszym zbiór trawy w tym samym roku. Pierwszy zbiór, nazywany królewskim, należał w całości albo częściowo do króla.
7,4 - Popr. wg LXX. Mowa o klęsce suszy.
7,7 - Tłum. przypuszczalne. Pion ołowiany w postaci sztaby służył również do rozwalania muru, stąd może scena ta zapowiada zniszczenie obwarowań.
7,14 - "Uczniem proroków" - zob. 1 Krl 20,35; 2 Krl 2,3; "ten, który nacina sykomory" - często stosowany przez pasterzy zabieg, wykonywany nożem na owocach tych drzew celem przyśpieszenia ich dojrzewania.
7,17 - Prawdopodobnie z głodu.
8,2 - Tłum. częściowo odbiega od hebr., by oddać grę słów: Qajjis - owoc letni, qes - kres.
8,5 - Nów księżyca był świętem i dlatego nie wolno było wtedy handlować (por. Kpł 23,25).
8,7 - Wyrażenie niejasne. Może oznacza Palestynę (por. Ps 47[46],5).
8,10 - Oznaką żałoby było zupełne ostrzyżenie głowy.
8,14 - "Winę" - (hebr. aszma) aluzja do imienia bóstwa aramejskiego "Aszima" (2 Krl 17,30); "Danie" - złoty cielec: zob. 1 Krl 12,29; "boga" wg LXX. Hebr. ma tu "drogę", co może oznaczać "kult". Inni popr. na "umiłowanego".
9,3 - Mityczny potwór - uosobienie morza; por. Hi 3,8; Hi 7,12.
9,7 - Izraelici są na jednym poziomie z narodem zagubionym w dalekim Egipcie.
9,9 - Dosł.: "kamyczek".
9,11 - (Am 9,11n) - Por. Dz 15,16nn (wg LXX).
9,13 - Por. Jl 4,18.

Zobacz rozdział