Przypisy

1,1 - "Słowo" - druga Osoba Trójcy Przenajświętszej. Zob. Wstęp; "u Boga" - tylko taki przekład jest odpowiednikiem hellenistycznego zwrotu tu użytego.
1,3 - Niektórzy łączą ten stych w jedno zdanie z 4a: "Co się stało, w Nim było życiem."
1,12 - Człowiek staje się dzieckiem Bożym przez łaskę. Droga do dziecięctwa Bożego prowadzi poprzez wiarę w Syna Bożego (J 3,12). Por. Mt 5,9; Rz 8,14; Ga 3,26; Ga 4,5; 1 J 3,1.
1,13 - Kilka rkp oraz cytatów u Ojców Kościoła pozwala odczytać: "który... się narodził". Wówczas byłaby to aluzja do odwiecznych narodzin Słowa lub Jego wcielenia z Matki Dziewicy.
1,14 - "Ciałem": hebraizm; znaczy tyle, co "człowiekiem"; "zamieszkało": podobnie jak w ST w czasie wędrówki do Ziemi Obiecanej, a później w świątyni Pan Bóg przebywał wśród swego ludu, czemu dawał symboliczny wyraz m.in. w obłoku w czasie dnia, a w słupie ognistym w nocy (por. Wj 13,21n; Wj 24,16; 1 Krl 8,10n; Ez 9,3), tak przez wcielenie Jezus Chrystus realnie zamieszkał wśród nas. Eucharystia to kontynuuje; "pełen" - połączenie tego nieodmiennego przymiotnika raczej z rzeczownikiem "Jednorodzony" niż ze "Słowem" lub z "chwałą" dyktują reguły gramatyczne języka Janowego. Niektórzy upatrują tu echo Wj 34,6.