20 ¹ Pewnego dnia, kiedy nauczał lud w świątyni i głosił Dobrą Nowinę, podeszli arcykapłani i uczeni w Piśmie wraz ze starszymi ² i zapytali Go: «Powiedz nam, jakim prawem to czynisz albo kto Ci dał tę władzę?» ³ Odpowiedział im: «Ja też zadam wam pytanie. Powiedzcie Mi: ⁴ Czy chrzest Janowy pochodził z nieba, czy też od ludzi?» ⁵ Oni zastanawiali się i mówili między sobą: «Jeśli powiemy: "Z nieba", zarzuci nam: "Dlaczego nie uwierzyliście mu?" ⁶ A jeśli powiemy: "Od ludzi", cały lud nas ukamienuje, bo jest przekonany, że Jan był prorokiem». ⁷ Odpowiedzieli więc, że nie wiedzą, skąd pochodził. ⁸ Wtedy Jezus im rzekł: «To i Ja wam nie powiem, jakim prawem to czynię». ⁹ I zaczął mówić do ludu tę przypowieść: «Pewien człowiek założył winnicę*, oddał ją w dzierżawę rolnikom i wyjechał na dłuższy czas. ¹⁰ W odpowiedniej porze* wysłał sługę do rolników, aby mu oddali jego część z plonu winnicy. Lecz rolnicy obili go i odesłali z niczym. ¹¹ Ponownie posłał drugiego sługę. Lecz i tego obili, znieważyli i odesłali z niczym. ¹² Posłał jeszcze trzeciego; tego również pobili do krwi i wyrzucili. ¹³ Wówczas rzekł pan winnicy: "Co mam począć? Poślę mojego syna ukochanego, chyba go uszanują". ¹⁴ Lecz rolnicy, zobaczywszy go, naradzali się między sobą mówiąc: "To jest dziedzic, zabijmy go, a dziedzictwo stanie się nasze". ¹⁵ I wyrzuciwszy go z winnicy, zabili. Co więc uczyni z nimi właściciel winnicy? ¹⁶ Przyjdzie i wytraci tych rolników, a winnicę da innym». Gdy to usłyszeli, zawołali: «Nie, nigdy!» ¹⁷ On zaś spojrzał na nich i rzekł: «Cóż więc znaczy to słowo Pisma: Właśnie ten kamień, który odrzucili budujący, stał się głowicą węgła?* ¹⁸ Każdy, kto upadnie na ten kamień, rozbije się, a na kogo on spadnie, zmiażdży go». ¹⁹ W tej samej godzinie uczeni w Piśmie i arcykapłani chcieli koniecznie dostać Go w swoje ręce, lecz bali się ludu. Zrozumieli bowiem, że przeciwko nim skierował tę przypowieść. ²⁰ Śledzili Go więc i nasłali na Niego szpiegów*. Ci udawali pobożnych i mieli podchwycić Go w mowie, aby Go wydać zwierzchności i władzy namiestnika. ²¹ Zapytali Go więc: «Nauczycielu, wiemy, że słusznie mówisz i uczysz, i nie masz względu na osobę, lecz drogi Bożej w prawdzie nauczasz. ²² Czy wolno nam płacić podatek Cezarowi, czy nie?» ²³ On przejrzał ich podstęp i rzekł do nich: ²⁴ «Pokażcie Mi denara. Czyj nosi obraz i napis?» Odpowiedzieli: «Cezara». ²⁵ Wówczas rzekł do nich: «Oddajcie więc Cezarowi to, co należy do Cezara, a Bogu to, co należy do Boga». ²⁶ I nie mogli podchwycić Go w żadnym słowie wobec ludu. Zmieszani Jego odpowiedzią, zamilkli. ²⁷ Wówczas podeszło do Niego kilku saduceuszów, którzy twierdzą, że nie ma zmartwychwstania, i zagadnęli Go ²⁸ w ten sposób: «Nauczycielu, Mojżesz tak nam przepisał: Jeśli umrze czyjś brat, który miał żonę, a był bezdzietny, niech jego brat weźmie wdowę i niech wzbudzi potomstwo swemu bratu*. ²⁹ Otóż było siedmiu braci. Pierwszy wziął żonę i umarł bezdzietnie. ³⁰ Wziął ją drugi, ³¹ a potem trzeci, i tak wszyscy pomarli, nie zostawiwszy dzieci. ³² W końcu umarła ta kobieta. ³³ Przy zmartwychwstaniu więc którego z nich będzie żoną? Wszyscy siedmiu bowiem mieli ją za żonę». ³⁴ Jezus im odpowiedział: «Dzieci tego świata żenią się i za mąż wychodzą. ³⁵ Lecz ci, którzy uznani zostaną za godnych udziału w świecie przyszłym i w powstaniu z martwych, ani się żenić nie będą, ani za mąż wychodzić. ³⁶ Już bowiem umrzeć nie mogą, gdyż są równi aniołom i są dziećmi Bożymi, będąc uczestnikami zmartwychwstania. ³⁷ A że umarli zmartwychwstają, to i Mojżesz zaznaczył tam, gdzie jest mowa "O krzaku", gdy Pana nazywa Bogiem Abrahama, Bogiem Izaaka i Bogiem Jakuba*. ³⁸ Bóg nie jest [Bogiem] umarłych, lecz żywych; wszyscy bowiem dla Niego żyją». ³⁹ Na to rzekli niektórzy z uczonych w Piśmie: «Nauczycielu, dobrześ powiedział», ⁴⁰ bo już o nic nie śmieli Go pytać. ⁴¹ Natomiast On rzekł do nich: «Jak można twierdzić, że Mesjasz jest synem Dawida? ⁴² Przecież sam Dawid mówi w Księdze Psalmów: Rzekł Pan do Pana mego: Siądź po prawicy mojej, ⁴³ aż położę nieprzyjaciół Twoich jako podnóżek pod Twoje stopy*. ⁴⁴ Dawid nazywa Go Panem: jak zatem może On być [tylko] jego synem?» ⁴⁵ Gdy cały lud się przysłuchiwał, rzekł do swoich uczniów: ⁴⁶ «Strzeżcie się uczonych w Piśmie, którzy z upodobaniem chodzą w powłóczystych szatach, lubią pozdrowienia na rynku, pierwsze krzesła w synagogach i zaszczytne miejsca na ucztach. ⁴⁷ Objadają oni domy wdów i dla pozoru długo się modlą. Ci tym surowszy dostaną wyrok».
21 ¹ Gdy podniósł oczy, zobaczył, jak bogaci wrzucali swe ofiary do skarbony. ² Zobaczył też, jak uboga jakaś wdowa wrzuciła tam dwa pieniążki, ³ i rzekł: «Prawdziwie powiadam wam: Ta uboga wdowa wrzuciła więcej niż wszyscy inni. ⁴ Wszyscy bowiem wrzucali na ofiarę z tego, co im zbywało; ta zaś z niedostatku swego wrzuciła wszystko, co miała na utrzymanie». ⁵ Gdy niektórzy mówili o świątyni, że jest przyozdobiona pięknymi kamieniami i darami, powiedział: ⁶ «Przyjdzie czas, kiedy z tego, na co patrzycie, nie zostanie kamień na kamieniu, który by nie był zwalony». ⁷ Zapytali Go: «Nauczycielu, kiedy to nastąpi? I jaki będzie znak, gdy się to dziać zacznie?» ⁸ Jezus odpowiedział: «Strzeżcie się, żeby was nie zwiedziono. Wielu bowiem przyjdzie pod moim imieniem i będą mówić: "Ja jestem" oraz: "Nadszedł czas". Nie chodźcie za nimi! ⁹ I nie trwóżcie się, gdy posłyszycie o wojnach i przewrotach. To najpierw musi się stać, ale nie zaraz nastąpi koniec». ¹⁰ Wtedy mówił do nich: «Powstanie naród przeciw narodowi i królestwo przeciw królestwu. ¹¹ Będą silne trzęsienia ziemi, a miejscami głód i zaraza; ukażą się straszne zjawiska i wielkie znaki na niebie. ¹² Lecz przed tym wszystkim podniosą na was ręce i będą was prześladować. Wydadzą was do synagog i do więzień oraz z powodu mojego imienia wlec was będą do królów i namiestników. ¹³ Będzie to dla was sposobność do składania świadectwa. ¹⁴ Postanówcie sobie w sercu nie obmyślać naprzód swej obrony. ¹⁵ Ja bowiem dam wam wymowę i mądrość, której żaden z waszych prześladowców nie będzie się mógł oprzeć ani się sprzeciwić. ¹⁶ A wydawać was będą nawet rodzice i bracia, krewni i przyjaciele i niektórych z was o śmierć przyprawią. ¹⁷ I z powodu mojego imienia będziecie w nienawiści u wszystkich. ¹⁸ Ale włos z głowy wam nie zginie. ¹⁹ Przez swoją wytrwałość ocalicie wasze życie. ²⁰ Skoro ujrzycie Jerozolimę otoczoną przez wojska, wtedy wiedzcie, że jej spustoszenie jest bliskie. ²¹ Wtedy ci, którzy będą w Judei, niech uciekają w góry; ci, którzy są w mieście, niech z niego uchodzą, a ci po wsiach, niech do niego nie wchodzą! ²² Będzie to bowiem czas pomsty, aby się spełniło wszystko, co jest napisane. ²³ Biada brzemiennym i karmiącym w owe dni! Będzie bowiem wielki ucisk na ziemi i gniew na ten naród: ²⁴ jedni polegną od miecza, a drugich zapędzą w niewolę między wszystkie narody. A Jerozolima będzie deptana przez pogan*, aż czasy pogan przeminą. ²⁵ Będą znaki na słońcu, księżycu i gwiazdach, a na ziemi trwoga narodów bezradnych wobec szumu morza i jego nawałnicy. ²⁶ Ludzie mdleć będą ze strachu, w oczekiwaniu wydarzeń zagrażających ziemi. Albowiem moce niebios zostaną wstrząśnięte*. ²⁷ Wtedy ujrzą Syna Człowieczego, nadchodzącego w obłoku* z wielką mocą i chwałą. ²⁸ A gdy się to dziać zacznie, nabierzcie ducha i podnieście głowy, ponieważ zbliża się wasze odkupienie». ²⁹ I powiedział im przypowieść: «Patrzcie na drzewo figowe i na inne drzewa. ³⁰ Gdy widzicie, że wypuszczają pączki, sami poznajecie, że już blisko jest lato. ³¹ Tak i wy, gdy ujrzycie, że to się dzieje, wiedzcie, iż blisko jest królestwo Boże. ³² Zaprawdę, powiadam wam: Nie przeminie to pokolenie, aż się wszystko stanie. ³³ Niebo i ziemia przeminą, ale moje słowa nie przeminą. ³⁴ Uważajcie na siebie, aby wasze serca nie były ociężałe wskutek obżarstwa, pijaństwa i trosk doczesnych, żeby ten dzień nie przypadł na was znienacka, ³⁵ jak potrzask. Przyjdzie on bowiem na wszystkich, którzy mieszkają na całej ziemi*. ³⁶ Czuwajcie więc i módlcie się w każdym czasie, abyście mogli uniknąć tego wszystkiego, co ma nastąpić, i stanąć przed Synem Człowieczym». ³⁷ Przez dzień nauczał Jezus w świątyni, wieczorem zaś wychodził i noce spędzał na górze zwanej Oliwną. ³⁸ A rano cały lud śpieszył do Niego, aby Go słuchać w świątyni.
22 ¹ Nadchodziła uroczystość Przaśników, tak zwana Pascha. ² Arcykapłani i uczeni w Piśmie szukali sposobu, jak by Go zabić, gdyż bali się ludu. ³ Wtedy szatan wszedł w Judasza, zwanego Iskariotą, który był jednym z Dwunastu. ⁴ Poszedł więc i umówił się z arcykapłanami i dowódcami straży, jak ma im Go wydać. ⁵ Ucieszyli się i ułożyli się z nim, że dadzą mu pieniądze. ⁶ On zgodził się i szukał sposobności, żeby im Go wydać bez wiedzy tłumu. ⁷ Tak nadszedł dzień Przaśników, w którym należało ofiarować Paschę. ⁸ Jezus posłał Piotra i Jana z poleceniem: «Idźcie i przygotujcie nam Paschę, byśmy mogli ją spożyć». ⁹ Oni Go zapytali: «Gdzie chcesz, abyśmy ją przygotowali?» ¹⁰ Odpowiedział im: «Oto gdy wejdziecie do miasta, spotka się z wami człowiek niosący dzban wody. Idźcie za nim do domu, do którego wejdzie, ¹¹ i powiecie gospodarzowi: "Nauczyciel pyta cię: Gdzie jest izba, w której mógłbym spożyć Paschę z moimi uczniami?" ¹² On wskaże wam salę dużą, usłaną; tam przygotujecie». ¹³ Oni poszli, znaleźli tak, jak im powiedział, i przygotowali Paschę. ¹⁴ A gdy nadeszła pora, zajął miejsce u stołu i Apostołowie z Nim. ¹⁵ Wtedy rzekł do nich: «Gorąco pragnąłem spożyć Paschę z wami, zanim będę cierpiał. ¹⁶ Albowiem powiadam wam: Już jej spożywać nie będę, aż się spełni* w królestwie Bożym». ¹⁷ Potem wziął kielich i odmówiwszy dziękczynienie rzekł: «Weźcie go i podzielcie między siebie; ¹⁸ albowiem powiadam wam: odtąd nie będę już pił z owocu winnego krzewu, aż przyjdzie królestwo Boże». ¹⁹ Następnie wziął chleb, odmówiwszy dziękczynienie połamał go i podał mówiąc: «To jest Ciało moje, które za was będzie wydane: to czyńcie na moją pamiątkę!» ²⁰ Tak samo i kielich po wieczerzy, mówiąc: «Ten kielich to Nowe Przymierze* we Krwi mojej, która za was będzie wylana. ²¹ Lecz oto ręka mojego zdrajcy jest ze Mną na stole. ²² Wprawdzie Syn Człowieczy odchodzi według tego, jak jest postanowione, lecz biada temu człowiekowi, przez którego będzie wydany». ²³ A oni zaczęli wypytywać jeden drugiego, kto by mógł spośród nich to uczynić. ²⁴ Powstał również spór między nimi o to, który z nich zdaje się być największy. ²⁵ * Lecz On rzekł do nich: «Królowie narodów panują nad nimi, a ich władcy przyjmują nazwę dobroczyńców. ²⁶ Wy zaś nie tak [macie postępować]. Lecz największy między wami niech będzie jak najmłodszy, a przełożony jak sługa! ²⁷ Któż bowiem jest większy? Czy ten, kto siedzi za stołem, czy ten, kto służy? Czyż nie ten, kto siedzi za stołem? Otóż Ja jestem pośród was jak ten, kto służy. ²⁸ Wyście wytrwali przy Mnie w moich przeciwnościach. ²⁹ Dlatego i Ja przekazuję wam królestwo, jak Mnie przekazał je mój Ojciec: ³⁰ abyście w królestwie moim jedli i pili przy moim stole oraz żebyście zasiadali na tronach, sądząc dwanaście pokoleń Izraela*. ³¹ Szymonie, Szymonie, oto szatan domagał się, żeby was przesiać jak pszenicę; ³² ale Ja prosiłem za tobą, żeby nie ustała twoja wiara. Ty ze swej strony* utwierdzaj twoich braci». ³³ On zaś rzekł: «Panie, z Tobą gotów jestem iść nawet do więzienia i na śmierć». ³⁴ Lecz Jezus odrzekł: «Powiadam ci, Piotrze, nie zapieje dziś kogut, a ty trzy razy wyprzesz się tego, że Mnie znasz». ³⁵ I rzekł do nich: «Czy brak wam było czego, kiedy was posyłałem bez trzosa, bez torby i bez sandałów?» Oni odpowiedzieli: «Niczego». ³⁶ «Lecz teraz - mówił dalej - kto ma trzos, niech go weźmie; tak samo torbę; a kto nie ma, niech sprzeda swój płaszcz i kupi miecz!* ³⁷ Albowiem powiadam wam: to, co jest napisane, musi się spełnić na Mnie: Zaliczony został do złoczyńców*. To bowiem, co się do Mnie odnosi, dochodzi kresu»*. ³⁸ Oni rzekli: «Panie, tu są dwa miecze». Odpowiedział im: «Wystarczy». ³⁹ Potem wyszedł i udał się, według zwyczaju, na Górę Oliwną: towarzyszyli Mu także uczniowie. ⁴⁰ Gdy przyszedł na miejsce, rzekł do nich: «Módlcie się, abyście nie ulegli pokusie». ⁴¹ A sam oddalił się od nich na odległość jakby rzutu kamieniem, upadł na kolana i modlił się ⁴² tymi słowami: «Ojcze, jeśli chcesz, zabierz ode Mnie ten kielich! Jednak nie moja wola, lecz Twoja niech się stanie!» ⁴³ Wtedy ukazał Mu się anioł z nieba i umacniał Go. ⁴⁴ Pogrążony w udręce jeszcze usilniej się modlił, a Jego pot był jak gęste krople krwi, sączące się na ziemię. ⁴⁵ Gdy wstał od modlitwy i przyszedł do uczniów, zastał ich śpiących ze smutku. ⁴⁶ Rzekł do nich: «Czemu śpicie? Wstańcie i módlcie się, abyście nie ulegli pokusie». ⁴⁷ Gdy On jeszcze mówił, oto zjawił się tłum. A jeden z Dwunastu, imieniem Judasz, szedł na ich czele i zbliżył się do Jezusa, aby Go pocałować. ⁴⁸ Jezus mu rzekł: «Judaszu, pocałunkiem wydajesz Syna Człowieczego?» ⁴⁹ Towarzysze Jezusa widząc, na co się zanosi, zapytali: «Panie, czy mamy uderzyć mieczem?» ⁵⁰ I któryś z nich uderzył sługę najwyższego kapłana i odciął mu prawe ucho. ⁵¹ Lecz Jezus odpowiedział: «Przestańcie, dosyć!» I dotknąwszy ucha, uzdrowił go. ⁵² Do arcykapłanów zaś, dowódcy straży świątynnej i starszych, którzy wyszli przeciw Niemu, Jezus rzekł: «Wyszliście z mieczami i kijami jak na zbójcę? ⁵³ Gdy codziennie bywałem u was w świątyni, nie podnieśliście rąk na Mnie, lecz to jest wasza godzina i panowanie ciemności».