2 Kor 1,1-5,21
2 1 Sam to sobie postanowiłem, by nie przychodzić do was ponownie w smutku*. 2 Jeżeli ja was zasmucam, któż mi radość sprawi, jeśli nie ten, którego ja zasmucam? 3 A napisałem to, aby nie doznać podwójnego smutku, gdy przybędę do tych, od których winienem doznawać radości; zresztą jestem przeświadczony co do was wszystkich, że moja radość jest także waszą radością. 4 Pisałem bowiem do was będąc w wielkiej rozterce i ucisku serca, wśród wielu łez, nie po to, aby was zasmucić, lecz żebyście wiedzieli, jak tym bardziej was miłuję. 5 Jeżeli zaś ktoś smutek sprawił, to nie mnie, lecz po części - by nie przesadzać - wam wszystkim. 6 Niech już takiemu* wystarczy, kara, wymierzona przez większość spośród was. 7 Raczej wypada teraz wybaczyć mu i podtrzymać go na duchu, aby nie popadł ów człowiek w rozpaczliwy smutek. 8 Dlatego napominam was, abyście jego sprawę rozstrzygnęli z miłością. 9 W tym też celu napisałem, aby was wypróbować i aby się przekonać, czy we wszystkim jesteście posłuszni. 10 Komu zaś cokolwiek wybaczyliście, ja też [mu wybaczam]. Co bowiem wybaczyłem, o ile coś wybaczyłem, uczyniłem to dla was wobec Chrystusa, 11 ażeby nie uwiódł nas szatan*, którego knowania dobrze są nam znane. 12 Kiedy przybyłem do Troady*, by głosić Ewangelię Chrystusa, a bramy były mi otwarte* w Panu, 13 duch mój nie zaznał spokoju, bo nie spotkałem Tytusa*, brata mojego. Pożegnałem się przeto i wyruszyłem do Macedonii.
3 1 Czyż ponownie zaczniemy samych siebie zalecać?* Albo czy potrzebujemy, jak niektórzy, listów polecających do was lub od was? 2 Wy jesteście naszym listem, pisanym w sercach naszych*, listem, który znają i czytają wszyscy ludzie. 3 Powszechnie o was wiadomo, żeście listem Chrystusowym dzięki naszemu posługiwaniu, listem napisanym nie atramentem, lecz Duchem Boga żywego; nie na kamiennych tablicach, lecz na żywych tablicach serc*. 4 A dzięki Chrystusowi taką ufność w Bogu pokładamy. 5 Nie żebyśmy uważali, że jesteśmy w stanie pomyśleć coś sami z siebie, lecz [wiemy, że] ta możność nasza jest z Boga*. 6 On też sprawił, żeśmy mogli stać się sługami Nowego Przymierza, przymierza nie litery, lecz Ducha; litera bowiem zabija, Duch zaś ożywia*. 7 Lecz jeśli posługiwanie śmierci*, utrwalone literami w kamieniu*, dokonywało się w chwale, tak iż synowie Izraela nie mogli spoglądać na oblicze Mojżesza z powodu jasności jego oblicza, która miała przeminąć*, 8 to o ileż bardziej pełne chwały będzie posługiwanie Ducha! 9 Jeżeli bowiem posługiwanie potępieniu jest chwałą, to o ileż bardziej będzie obfitować w chwałę posługiwanie sprawiedliwości! 10 Wobec przeogromnej chwały okazało się w ogóle bez chwały to, co miało chwałę tylko częściową. 11 Jeżeli zaś to, co przemijające, było w chwale, daleko więcej cieszy się chwałą to, co trwa. 12 Żywiąc przeto taką nadzieję, z jawną swobodą postępujemy, 13 a nie tak, jak Mojżesz, który zakrywał sobie twarz*, ażeby synowie Izraela nie patrzyli na koniec tego, co było przemijające*. 14 Ale stępiały ich umysły. I tak aż do dnia dzisiejszego, gdy czytają Stare Przymierze, pozostaje [nad nimi] ta sama zasłona*, bo odsłania się ona w Chrystusie. 15 I aż po dzień dzisiejszy, gdy czytają Mojżesza, zasłona spoczywa na ich sercach. 16 A kiedy ktoś zwraca się do Pana, zasłona opada*. 17 Pan zaś jest Duchem*, a gdzie jest Duch Pański - tam wolność. 18 My wszyscy z odsłoniętą twarzą wpatrujemy się* w jasność Pańską* jakby w zwierciadle; za sprawą Ducha Pańskiego*, coraz bardziej jaśniejąc, upodabniamy się do Jego obrazu.
Przypisy
1,1 - "Tymoteusz" - uczeń i towarzysz św. Pawła (zob. Dz 16,1 itd.), adresat dwóch jego listów; "w ...Achai" - w dzisiejszej Grecji.1,5 - Będąc członkami organizmu, którym jest Chrystus, wierni uczestniczą na swój sposób w cierpieniach Chrystusa. Tu jednak chyba szczególna aluzja do cierpień związanych z pracami apostolskimi Pawła.
1,8 - Tekst wskazujący na możliwość faktu uwięzienia Pawła w Efezie (por. 1 Kor 15,32). Nie wydaje się natomiast, by chodziło tu o aluzję do jakiegoś fizycznego cierpienia.
1,11 - Por. 2 Kor 4,15; 2 Kor 9,11n; Kol 3,15.
1,13 - Prawdopodobnie przez swych przeciwników był Paweł posądzany o dwulicowość i niejasną postawę wobec gminy.
1,14 - Por. 1 Kor 1,7n.
1,15 - Za zaszczyt i za łaskę Bożą winni sobie poczytywać Koryntianie wizytę Pawła u nich.
1,16 - Nieco inną trasę wyznaczył sobie Paweł w 1 Kor 16,5n.
1,17 - Jest to najwyraźniej odpowiedź na postawiony zapewne Pawłowi zarzut chwiejności i niezdecydowania w postępowaniu z ludźmi "według ciała".
1,20 - Znanych z ST.
1,22 - "Pieczęć" - przenośnia wskazująca na to, że przynależność do Chrystusa zostawia szczególne znamię na całym sposobie bycia chrześcijanina; "zadatek Ducha" - jako przedsmak już tu na ziemi przyszłego szczęścia w niebie.
1,24 - Prawdopodobnie cytuje tu Paweł wysuwany przeciwko sobie zarzut.
2,1 - Aluzja do wizyty, która poprzedziła napisanie 2 Kor.
2,6 - Człowiek, który dopuścił się niewłaściwego czynu, lecz o którym nic ponadto nie wiemy.
2,11 - Przez brak miłosierdzia względem winnego.
2,12 - "Do Troady" - por. Dz 16,8.11; Dz 20,5-12; "bramy... otwarte" - por. 1 Kor 16,9.
2,13 - Nieodłączny towarzysz podróży misyjnych Apostoła, miał z jego polecenia załatwić sprawę drażliwego zajścia w Koryncie. Wywiązawszy się pomyślnie z tego zadania (2 Kor 7,5nn), został wkrótce ponownie posłany do Koryntu, by zorganizować zbiórkę na wiernych Kościoła jerozolimskiego.
2,14 - W starożytności w pochodzie triumfalnym przed zwycięzcą niesiono kadzidło. Chrześcijanie swoim postępowaniem niby wonią kadzidła głoszą zwycięstwo Chrystusa.
2,16 - Tzn. kto potrafi bez specjalnej pomocy Bożej wypełnić taką misję?
2,17 - Aluzja do rzekomych apostołów (por. Flp 2,21).
3,1 - Owo "zalecanie siebie słuchaczom" było prawdopodobnie zarzucane Pawłowi przez jego przeciwników.
3,2 - Tzn. Pawła i jego towarzyszy w głoszeniu Ewangelii.
3,3 - Por. Wj 24,12; Ez 11,19; Ez 36,26.
3,5 - Stwierdzenie to odnosi się zresztą nie tylko do samych Apostołów, lecz do wszystkich wiernych.
3,6 - Zob. Rz 7,6.
3,7 - "Śmierci" - Prawo, nakładając przeróżne obowiązki, a nie dając równocześnie żadnej mocy do ich wypełniania, było w pewnym sensie powodem zguby dla człowieka, który łamał przepisy Prawa; "literami w kamieniu" - zob. Wj 32,16; "jasności..., która miała przeminąć" - zob. Wj 34,30.
3,13 - "Twarz" - por. Wj 34,33nn; "przemijające", tj. na chwałę Mojżesza, jako symbolu przemijania posługi wobec Starego Prawa.
3,14 - "Zasłona" - inni tłum.: "pozostaje zakryte Stare Przymierze".
3,16 - Wj 3,34.
3,17 - Tzn. bądź 1. Chrystus jest Duchem, dającym nowe życie (1 Kor 15,45), życie wolnych ludzi - zatem mowa tu o pewnej tożsamości Chrystusa z Duchem Świętym w zakresie działania w Kościele; bądź 2. Chrystus odsłania duchowy (por. 2 Kor 3,6) sens Prawa, wyzwalający od śmiercionośnej "litery"; bądź 3. Panem w 2 Kor 3,16 (Wj 34,34) jest Duch Święty, wówczas przekład winien brzmieć: "Panem zaś jest Duch..."
3,18 - "Wpatrujemy się" - inni tłum.: "odbijamy w sobie; "jasność Pańską" - tzn. jasność samego Chrystusa: "za sprawą Ducha Pańskiego" - tzn. blask Chrystusa przejawia się w działalności Ducha Świętego lub w sensie ducha przeciwstawionego "literze" (2 Kor 3,6).
4,2 - Aluzja do metod misjonarskich rzekomych apostołów, którzy być może w przeświadczeniu, że są wśród prawd Ewangelii rzeczy hańbiące, fałszowali na swój sposób naukę Chrystusa.
4,4 - "Bóg tego świata" = szatan (por. Łk 4,6; J 12,31; J 14,30; J 16,11; Ef 2,2); "obrazem Boga" - por. J 12,41.45; J 14,9; Kol 1,15; Hbr 1,3.
4,6 - Por. Rdz 1,3; Ga 1,16.
4,10 - Udręki apostolskie, przyrównywane do cierpień i konania Jezusa.
4,12 - Tzn. kosztem cielesnej śmierci Apostołów wierni zyskują życie Boże.
4,13 - Ps 116[115],10.
4,16 - Tzn. doczesne ciało człowieka.
5,2 - Tj. przyszłe, chwalebne ciało.
5,3 - Chęć posiadania przyszłego, chwalebnego ciała, bez konieczności jednak pozbycia się przez śmierć fizyczną ciała doczesnego. Ten stan byłby udziałem ludzi, którzy by doczekali się paruzji jeszcze za życia.
5,5 - Por. 2 Kor 1,22.
5,7 - Por. 1 Kor 13,12.
5,9 - Por. Mt 6,10; Flp 1,20-23; 1 Tes 5,10.
5,12 - Por. 2 Kor 3,1; 2 Kor 10,12; 2 Kor 12,11.
5,13 - Tu prawdopodobnie aluzja do zarzutów, jakie czyniono Pawłowi w związku z jego postawą tak wobec Boga, jak i wobec ludzi.
5,14 - "Chrystusa" - tzn. miłość, jaką Chrystus nam okazuje, lecz zarazem i nasza miłość ku Chrystusowi; "za wszystkich" - por. Rz 3,22-25; 1 Tm 2,6; "wszyscy pomarli" - sobie samym, grzechowi lub Staremu Prawu.
5,15 - Por. Rz 4,25; Rz 14,7nn.
5,16 - Nie znaczy to, że Paweł znał Chrystusa za życia, lecz że to, co przedtem o Nim wiedział, było poznaniem wyłącznie ludzkim, doczesnym.
5,17 - Por. Rz 6,4; Rz 8,2.10; Ga 6,15; Ef 4,24; Kol 3,10; Tt 3,5. "Wszystko" - Wlg za wielu rkp gr.
5,21 - Albo w sensie przyjęcia solidarności zewnętrznej z grzesznym rodzajem ludzkim (por. Rz 8,3), albo grzechem w oczach ówczesnych Żydów, uważających za zbrodniarza każdego, kto umierał na krzyżu (por. Ga 3,13), bądź w sensie ofiary za grzechy (por. Iz 53,10nn), co ST oddaje niekiedy terminem "grzechu".