3 ¹ Wreszcie Hiob otworzył usta i przeklinał swój dzień. ² Hiob zabrał głos i tak mówił: ³ * «Niech przepadnie dzień mego urodzenia i noc, gdy powiedziano: "Poczęty mężczyzna". ⁴ Niech dzień ten zamieni się w ciemność, niech nie dba o niego Bóg w górze. Niechaj nie świeci mu światło, ⁵ niechaj pochłoną go mrok i ciemności. Niechaj się chmurą zasępi, niech targnie się nań nawałnica. ⁶ Niech noc tę praciemność ogarnie i niech ją z dni roku wymażą*, niech do miesięcy nie wchodzi! ⁷ * O, niech ta noc bezpłodną się stanie i niechaj nie zazna wesela! ⁸ Niech ją przeklną złorzeczący dniowi, którzy są zdolni obudzić Lewiatana. ⁹ Niech zgasną jej gwiazdy wieczorne, by próżno czekała jutrzenki, źrenic nowego dnia nie ujrzała: ¹⁰ bo nie zamknęła mi drzwi życia, by zasłonić przede mną mękę. ¹¹ Dlaczego nie umarłem po wyjściu z łona, nie wyszedłem z wnętrzności, by skonać? ¹² Po cóż mnie przyjęły kolana a piersi podały mi pokarm?* ¹³ Teraz bym spał, wypoczywał, odetchnąłbym w śnie* pogrążony ¹⁴ z królami, ziemskimi władcami, co sobie stawiali grobowce, ¹⁵ wśród wodzów w złoto zasobnych, których domy pełne są srebra. ¹⁶ Nie żyłbym jak płód poroniony, jak dziecię, co światła nie znało. ¹⁷ Tam niegodziwcy nie krzyczą, spokojni, zużyli już siły. ¹⁸ Tam wszyscy więźniowie bez lęku, nie słyszą już głosu strażnika; ¹⁹ tam razem i mały, i wielki, tam sługa jest wolny od pana. ²⁰ * Po co się daje życie strapionym, istnienie złamanym na duchu, ²¹ co śmierci czekają na próżno, szukają jej bardziej niż skarbu w roli; ²² cieszą się, skaczą z radości, weselą się, że doszli do grobu. ²³ Człowiek swej drogi jest nieświadomy, Bóg sam ją przed nim zamyka. ²⁴ Płacz stał mi się pożywieniem, jęki moje płyną jak woda, ²⁵ bo spotkało mnie, czegom się lękał, bałem się, a jednak to przyszło. ²⁶ Nie znam spokoju ni ciszy, nim spocznę, już wrzawa przychodzi»*.
4 ¹ Teraz zabrał głos Elifaz* z Temanu i tak rzekł: ² «Wolno pomówić? Przykro ci? Lecz któż się wstrzyma od słów stwierdzonych doświadczeniem? ³ Tyś przecież wielu pouczał, wzmacniałeś omdlałe ręce, ⁴ twe słowa krzepiły słabych, wspierałeś kolana zachwiane. ⁵ Gdy teraz przyszło na ciebie, tyś słaby, strwożony, gdy ciebie dotknęło. ⁶ Czy bogobojność już nie jest twą ufnością, a nadzieją - doskonałość dróg twoich? ⁷ Przypomnij, czy zginął kto prawy? Gdzie sprawiedliwych zgładzono?* ⁸ O ile wiadomo, złoczyńca, który sieje nieprawość, zbiera z niej plon. ⁹ Od gniewu Boga on ginie, upada od gniewu Jego oburzenia: ¹⁰ ryk lwa, wrzask lwicy, łamią się i zęby lwiątek*; ¹¹ lew ginie z braku łupu, a małe lwicy idą w rozsypkę. ¹² Doszło mnie tajemne słowo, jakiś szmer przyjęło me ucho ¹³ w zgłębianiu nocnych rozmyślań*, gdy sen człowiekiem owładnął. ¹⁴ Strach mnie ogarnął i drżenie, że wszystkie się kości zatrzęsły, ¹⁵ tchnienie mi twarz owionęło, włosy się na mnie zjeżyły. ¹⁶ Stał. Nie poznałem twarzy. Jakaś postać przed mymi oczami. Szelest. I głos dosłyszałem: ¹⁷ "Czyż u Boga człowiek jest niewinny, czy u Stwórcy śmiertelnik jest czysty?"* ¹⁸ Wszak On sługom swoim nie ufa: i w aniołach braki dostrzega. ¹⁹ A cóż mieszkańcy glinianych lepianek, których podstawy na piasku?* - Łatwiej ich zgnieść niż mola. ²⁰ Od rana do zmroku wyginą, bez sławy przepadną na wieki. ²¹ Czy ich mieszkanie* nie runie? Umrą, lecz nie w mądrości.
5 ¹ Wołaj! Czy ktoś ci odpowie? Do kogo ze świętych* się zwrócisz? ² Żal nierozsądnych zabija, a gniew uśmierca niemądrych. ³ Patrzałem, jak głupiec zapuszczał korzenie, gdy wtem widzę, że w jego siedzibie ⁴ synowie są bez pomocy, w bramie ich sąd bez obrońcy, ⁵ zbiory ich głodni zjadają lub do kryjówek zanoszą; chciwi bogactwa ich pragną. ⁶ Wszak boleść nie z roli wyszła, ni z ziemi cierpienie wyrosło. ⁷ To człowiek się rodzi, by jęczeć*, jak iskra, by unieść się w górę. ⁸ Lecz ja bym się zwrócił do Boga, Bogu przedstawiłbym sprawę. ⁹ On czyni niezmierne dziwy, a cudów Jego bez liku: ¹⁰ On udziela glebie deszczu, posyła wody na powierzchnię ziemi, ¹¹ wysoko podnosi zgnębionych, smutni się szczęściem weselą. ¹² Udaremnia zamysły przebiegłych: dzieło ich rąk - nieskuteczne; ¹³ chytrzy złapani, choć sprytni - daremne knowania podstępnych. ¹⁴ Za dnia popadają w ciemność, w południe macają jak w nocy. ¹⁵ Sierotę ratuje od miecza, biedaka - z przemocy mocarza, ¹⁶ ubogi się karmi nadzieją, bo nieprawość zamyka swe usta. ¹⁷ Szczęśliwy, kogo Bóg karci, więc nie odrzucaj nagan Wszechmocnego. ¹⁸ On zrani, On także uleczy, skaleczy - i ręką swą własną uzdrowi. ¹⁹ Od sześciu* nieszczęść uwolni, w siedmiu - zło ciebie nie dotknie; ²⁰ w nędzy wykupi od śmierci, na wojnie od miecza wybawi. ²¹ Unikniesz chłosty języka, nie strwoży cię nieszczęście, gdy spadnie; ²² będziesz się śmiał z suszy i głodu, nie zadrżysz przed dzikim zwierzęciem, ²³ gdyż zawrzesz pakt z kamieniami i przyjaźń z polną zwierzyną. ²⁴ Ujrzysz twój namiot spokojnym, mieszkanie zastaniesz bez braków. ²⁵ Poznasz, że wielu masz potomków, że twych dzieci - jak trawy na łące. ²⁶ Dojrzały zejdziesz do grobu, jak snopy zbierane w swym czasie. ²⁷ Tośmy zbadali i tak jest; posłuchaj i sam to chciej pojąć!»
6 ¹ Hiob na to odpowiedział: ² «Proszę was, zważcie nieszczęście, połóżcie na szali zniszczenie: ³ cięższe to od piasku morskiego, stąd nierozważne me słowa. ⁴ Bo strzały Boga tkwią we mnie, moja dusza truciznę ich pije*, strach przed Bogiem na mnie naciera. ⁵ Czy dziki osioł ryczy na trawie lub mruczy wół, gdy ma paszę? ⁶ Czy miła potrawa bez soli, a ślaz* czy w smaku przyjemny? ⁷ Dotknąć się tego nie ważę, są niby chleb nieczysty. ⁸ Któż zdoła ziścić mą prośbę? Niech spełni Bóg moje życzenie! ⁹ Oby się zgodził mnie zmiażdżyć i przeciął pasmo dni moich!* ¹⁰ Przez to już będę miał ulgę, ucieszę się w mojej udręce, że nie wzgardziłem słowami Świętego. ¹¹ Czy starczy mi sił, aby przetrwać? Jakiż tu cel cierpliwości? ¹² Czy moja siła z kamienia? Czy ja mam ciało ze spiżu? ¹³ Nie znajdę dla siebie pociechy. Choć stokroć pomnożę zasoby, daleki ode mnie ratunek. ¹⁴ W rozpaczy mieć pomoc od bliźnich, to wrócić do czci Wszechmocnego*. ¹⁵ Najbliżsi zawiedli jak potok, jak zimowy strumień uchodzą ¹⁶ od lodu, co płynie, zmącony, gdy śnieg już nad nim topnieje, ¹⁷ a suszą spalony wysycha, zanika w porze upałów*. ¹⁸ Ze swych dróg karawany zbaczają, w pustyni zagłębią się, zginą*: ¹⁹ podróżni z Temy wzrok natężają, szukają wędrowcy ze Saby*. ²⁰ Wstyd im, że mieli już pewność, zmieszani, gdy przyszli na miejsce. ²¹ Tym wy jesteście dla mnie, przeraża was moje nieszczęście. ²² Czyż mówiłem: Dajcie mi coś, wykupcie mnie swoim bogactwem? ²³ Uwolnijcie z ręki ciemięzcy, wykupcie mnie od okrutników? ²⁴ Wskazania dajcie - zamilknę, i wyjaśnijcie, w czym błądzę. ²⁵ Ileż potęgi jest w słowach szczerych! A cóż pomoże wasze łajanie?* ²⁶ Czyż chcecie ganić same słowa - i mowy rozpaczy przez wiatr porywane? ²⁷ Naprawdę, sierotę gubicie, kupczycie swym przyjacielem. ²⁸ A teraz popatrzcie na mnie: więc w żywe oczy kłamałbym? ²⁹ Zmieńcie się, zło niech zaniknie; zmieńcie się, o prawość mą chodzi*. ³⁰ Czyż język mój jest występny? Czy podniebienie grzechu nie rozezna?*
7 ¹ Czyż nie do bojowania* podobny byt człowieka? Czy nie pędzi on dni jak najemnik? ² Jak niewolnik, co wzdycha do cienia, jak robotnik*, co czeka zapłaty. ³ Zyskałem miesiące męczarni, przeznaczono mi noce udręki. ⁴ Położę się, mówiąc do siebie: Kiedyż zaświta i wstanę? Lecz noc wiecznością się staje i boleść mną targa do zmroku. ⁵ Ciało moje okryte robactwem, strupami, skóra rozchodzi się i pęka. ⁶ Czas leci jak tkackie czółenko* i przemija bez nadziei. ⁷ Wspomnij, że dni me jak powiew. Ponownie oko me szczęścia nie zazna*. ⁸ Nikt już mnie powtórnie nie ujrzy: spojrzysz, a już mnie nie będzie. ⁹ Jak obłok przeleci i zniknie, kto schodzi do Szeolu, nie wraca, ¹⁰ by mieszkać we własnym domostwie; nie zobaczą go strony rodzinne. ¹¹ Ja ust ujarzmić nie mogę, mówić chcę w utrapieniu, narzekać w boleści mej duszy. ¹² Czy jestem morzem lub smokiem głębiny*, żeś straże przy mnie postawił? ¹³ Myślałem: Wypocznę na łóżku, posłanie to trosk mych powiernik. ¹⁴ Lecz Ty mnie snami przestraszasz, przerażasz mnie widziadłami. ¹⁵ Moja dusza wybrała uduszenie, a śmierć - moje członki. ¹⁶ Zginę. Nie będę żył wiecznie. Zostaw mnie - dni me jak tchnienie. ¹⁷ A kim jest człowiek, abyś go cenił i zwracał ku niemu swe serce?* ¹⁸ Czemu go badać co ranka? Na co doświadczać co chwilę? ¹⁹ Czy wzrok swój kiedyś odwrócisz? Pozwól mi choćby ślinę przełknąć. ²⁰ Zgrzeszyłem. Cóż mogłem Ci zrobić? [Przecież] człowieka przenikasz. Dlaczego na cel mnie wziąłeś? Mam być ciężarem Najwyższemu?* ²¹ Czemu to grzechu nie zgładzisz? Nie zmażesz mej nieprawości? Wkrótce położę się w ziemi, nie będzie mnie, choćbyś mnie szukał».
8 ¹ Bildad ze Szuach na to tak odpowiedział: ² «Jak długo chcesz mówić w ten sposób? Twe słowa gwałtowne jak wicher, ³ Czyż Bóg nagina prawo, Wszechmocny zmienia sprawiedliwość? ⁴ A jeśli synowie zgrzeszyli* i oddał ich w moc ich występku? ⁵ Radzę do Boga się zwrócić, o łaskę do Wszechmocnego. ⁶ Jeśliś jest czysty, niewinny, to czuwać będzie nad tobą, uczciwy twój dom odbuduje*. ⁷ Skromny byłby początek, lecz koniec byłby wspaniały. ⁸ Pytaj no dawnych pokoleń, zwróć uwagę na doświadczenie przodków. ⁹ My, wczorajsi, znamy niewiele, bo wiek nasz jak cień jest na ziemi. ¹⁰ Lecz oni pouczą, wyjaśnią słowami, co płyną z rozsądku. ¹¹ Czyż rośnie papirus bez błota, czy się krzewi sitowie bez wody? ¹² Jeszcze świeże, niezdatne do ścięcia, [a już] usycha, prędzej od trawy. ¹³ Tak z drogą niepomnych na Boga; nadzieja nieprawych zaginie, ¹⁴ na krótko im [starczy] nadziei, ich ufność jak nić pajęczyny. ¹⁵ Kto się jej* uchwyci, ten nie ustoi, upadnie szukając oparcia. ¹⁶ On* wprawdzie w słońcu soczysty, pędy swe puszcza w ogrodzie, ¹⁷ korzenie umacnia we żwirze, pośród kamieni zakwita. ¹⁸ Gdy utniesz go z jego podłoża, ono się zaprze: "Ja go nie widziałem". ¹⁹ Oto wesele z tej drogi. A z pyłu wyrośnie ktoś inny. ²⁰ * Prawego Bóg nie odrzuci, złego nie wzmocni ramieniem. ²¹ Napełni twe usta radością, a wargi okrzykiem wesela. ²² Wrogowie zapłonią się wstydem, przepadną namioty występnych».
9 ¹ Hiob na to tak odpowiedział: ² «Istotnie. Ja wiem, że to prawda. Czy człowiek jest prawy przed Bogiem? ³ Gdyby się ktoś z Nim prawował, nie odpowie raz jeden na tysiąc. ⁴ Umysł to mądry, a siła potężna*. Któż Mu przeciwny nie padnie? ⁵ W mgnieniu oka On przesunie góry i zniesie je w swoim gniewie*, ⁶ On ziemię poruszy w posadach: i poczną trzeszczeć jej słupy. ⁷ On słońcu zabroni świecić, na gwiazdy pieczęć nałoży. ⁸ On sam rozciąga niebiosa, kroczy po morskich głębinach; ⁹ On stworzył Niedźwiedzicę, Oriona, Plejady i Strefy Południa*. ¹⁰ On czyni cuda niezbadane, nikt nie zliczy Jego dziwów. ¹¹ Nie widzę Go, chociaż przechodzi: mija, a dostrzec nie mogę. ¹² Kto Mu zabroni, choć zniszczy? Kto zdoła powiedzieć: "Co robisz?"* ¹³ Bóg gniewu hamować nie musi, uległe są Mu służki* Rahaba. ¹⁴ Jakże ja zdołam z Nim mówić? Dobiorę wyrazów właściwych? ¹⁵ Choć słuszność mam, nie odpowiadam i tylko błagam o litość. ¹⁶ Proszę Go, by się odezwał, a nie mam pewności, że słucha. ¹⁷ On może zniszczyć mnie burzą, bez przyczyny pomnożyć mi rany. ¹⁸ Nawet odetchnąć mi nie da, tak mnie napełni goryczą. ¹⁹ O siłę chodzi? To mocarz. O sąd? Kto da mi świadectwo? ²⁰ On i prawym zamknie usta*, mam słuszność, a winnym mnie uzna. ²¹ Czym czysty? Nie znam sam siebie, potępiam swe własne życie. ²² Na jedno więc, rzekłem, wychodzi, prawego ze złym razem zniszczy*. ²³ Gdy nagła powódź zabija*, drwi z cierpień niewinnego; ²⁴ ziemię dał w ręce grzeszników, sędziom zakrywa oblicza. Jeśli nie On - to kto właściwie? ²⁵ Szybsze me dni niźli biegacz, uciekają, nie zaznawszy szczęścia, ²⁶ mkną jak łodzie z sitowia, gonią jak orzeł ofiarę. ²⁷ Gdy powiem: Zapomnę o męce, odmienię, rozjaśnię oblicze - ²⁸ drżę na myśl o cierpieniu, pewny, że mnie nie uwolni. ²⁹ Jestem grzesznikiem, przyznaję*. Więc po co się męczę na próżno? ³⁰ Choćbym się w śniegu wykąpał, a ługiem umył swe ręce; ³¹ umieścisz mnie tam, na dole*. Nawet mój płaszcz mną się brzydzi. ³² Nie człowiek to, aby Mu odrzec: "Razem stawajmy u sądu!" ³³ Czy jest między nami rozjemca, co rękę położy na obu? ³⁴ Niech zdejmie ze mnie swą rózgę i strachem mnie nie napełnia, ³⁵ bym mówić zdołał bez lęku... A tak, ja nie mam śmiałości.
10 ¹ Życie obrzydło mojej duszy, przedstawię Jemu swą sprawę, odezwę się w bólu mej duszy! ² Nie potępiaj mnie, powiem do Boga. Dlaczego dokuczasz mi, powiedz! ³ Przyjemnie ci mnie uciskać, odrzucać dzieło swoich rąk i sprzyjać radzie występnych? ⁴ Czy oczy Twoje cielesne lub patrzysz na sposób ludzki? ⁵ Czy dni Twoje są jak dni człowieka, jak wiek mężczyzny Twe lata*, ⁶ że szukasz u mnie przestępstwa i grzechu mego dochodzisz? ⁷ Choć wiesz, żem przecież nie zgrzeszył, nikt mnie z Twej ręki nie wyrwie. ⁸ Twe ręce ukształtowały mnie, uczyniły: opuszczonego dokoła* chcesz zniszczyć? ⁹ Wspomnij, żeś ulepił mnie z gliny: i chcesz obrócić mnie w proch? ¹⁰ Czy mnie nie zlałeś* jak mleko, czyż zsiąść się nie dałeś jak serowi*? ¹¹ Odziałeś mnie skórą i ciałem i spiąłeś żyłami i kośćmi, ¹² darzyłeś miłością, bogactwem, troskliwość Twa strzegła mi ducha - ¹³ a w sercu to ukrywałeś? Teraz już znam Twe zamiary*. ¹⁴ Tylko czyhałeś na mój grzech, nie chcesz mnie uwolnić od winy. ¹⁵ Biada mi, gdybym ja zgrzeszył! Choć sprawiedliwy, nie podniosę głowy, syty pogardy, niedolą pojony. ¹⁶ Pysznego złowisz jak lwiątko, na nowo użyjesz Twej mocy, ¹⁷ postawisz mi świeże dowody, gniew swój umocnisz powtórnie, sprowadzisz nowe zastępy. ¹⁸ Czemuż wywiodłeś mnie z łona? Bodajbym zginął i nikt mnie nie widział, ¹⁹ jak ktoś, co nigdy nie istniał, od łona złożony do grobu. ²⁰ Czyż nie krótkie są dni mego życia? Odwróć Twój wzrok, niech trochę rozjaśnię oblicze, ²¹ nim pójdę, by nigdy nie wrócić, do kraju pełnego ciemności, ²² do ziemi czarnej jak noc*, do cienia chaosu i śmierci, gdzie świecą jedynie mroki».
11 ¹ Wówczas zabrał głos Sofar z Naamy i tak rzekł: ² «Czyż nie dostanie odprawy gaduła, a wymowny człowiek ma słuszność? ³ Czy mężowie zamilkną słysząc brednie, czy szyderstwo nie otrzyma nagany? ⁴ Rzekłeś: "Nauka* moja czysta, niewinny jestem w Twych oczach". ⁵ Lecz gdyby Bóg przemówił i zaczął z tobą rozmawiać, ⁶ objawił ci tajniki rozumu, gdyż wieloraka to mądrość*: poznałbyś, ile Bóg ci zapomniał. ⁷ Czy dosięgniesz głębin Boga, dotrzesz do granic Wszechmocnego? ⁸ Wyższe nad niebo*. Przenikniesz? Głębsze niż Szeol. Czy zbadasz? ⁹ Powierzchnią dłuższe od ziemi i szersze nawet od morza. ¹⁰ Gdy przechodzi, nakłada więzy, woła na sąd, kto zabroni?* ¹¹ Ludzie podstępni są Mu jawni, widzi zło, bo uważa. ¹² Lekkoduch* niech się hamuje, a płochy niech wejdzie w siebie. ¹³ Gdy będziesz miał wierne serce, do Niego wzniesiesz* swe ręce, ¹⁴ gdy odsuniesz dłonie od występku i nie ścierpisz grzechu w namiocie - ¹⁵ to głowę podniesiesz: bez winyś; staniesz się mocnym: bez lęku. ¹⁶ Cierpienie twe pójdzie w niepamięć, jak deszcz miniony je wspomnisz. ¹⁷ Życie roztoczy swój blask jak południe, mrok* się przemieni w poranek. ¹⁸ Pełen nadziei, ufności, odpoczniesz bezpiecznie strzeżony. ¹⁹ Nikt nie zakłóci spokoju, a wielu ci będzie schlebiało. ²⁰ Lecz oczy występnych osłabną, nie znajdą dla siebie schronienia, ufność ich - wyzionąć ducha»*.
12 ¹ Hiob na to odpowiedział: ² «Prawda, jesteście potężni, a z wami już mądrość zaginie... ³ I ja mam rozsądek jak wy, <nie ustępuję wam w niczym>. Komu te rzeczy nieznane? ⁴ Na drwiny się bliźnich narażam, gdy proszę, by Bóg się odezwał. Z czystego, prawego się śmieją. ⁵ "Wzgarda dla ginących" - myśli bezpieczny - "popchnąć tego, komu nogi się chwieją". ⁶ Spokojne namioty złoczyńców, kto gniewa Boga, jest dufny; za rękę go Bóg prowadzi. ⁷ Zapytaj zwierząt - pouczą. I ptaki w powietrzu powiedzą. ⁸ Zapytaj Podziemia*, wyjaśni; pouczą cię i ryby w morzu. ⁹ Któż by z nich tego nie wiedział, że ręka Pana uczyniła wszystko: ¹⁰ w Jego ręku - tchnienie życia i dusza każdego człowieka. ¹¹ Czyż ucho nie bada mowy, a smak nie kosztuje pokarmu? ¹² [Więc tylko] u starców jest mądrość, roztropność u wiekiem podeszłych? ¹³ On ma potęgę i rozum, rozsądek znać w Jego planach. ¹⁴ Gdy On rozwali - któż odbuduje, gdy zamknie, kto by otworzył? ¹⁵ Gdy wody wstrzyma - jest susza; zwolni je - ziemię spustoszą. ¹⁶ U Niego zwycięstwo i siła*, ma w ręku błądzących i kłamców. ¹⁷ * Radców przyda niemądrych, a sędziów wyzuje z rozsądku. ¹⁸ Królów pozbawi* ich władzy i sznurem skrępuje ich biodra. ¹⁹ Kapłanów pośle nierozważnych*, powali największych mocarzy. ²⁰ Głos uzdolnionym odbierze, rozsądku pozbawi i starców, ²¹ pogardą okryje szlachetnych, bo pas odepnie mocarzom. ²² Głębinom wydrze tajniki, oświetli odwieczne ciemności, ²³ narody pomnoży i zgubi, jak dowódca ich prowadzi*. ²⁴ Rządcom ziem odbierze rozsądek, po bezdrożach pozwoli im błądzić; ²⁵ macają w ciemności bez światła, chwieją się jak pijani.
13 ¹ To wszystko* me oko widziało, słyszało, pojęło me ucho. ² Co wiecie, i ja wiem także. Nie ustępuję wam w niczym. ³ Lecz mówić chcę z Wszechmogącym, bronić się będę u Boga*. ⁴ Bo wy zmyślacie oszustwa, lekarze nic niewarci. ⁵ Gdybyście chcieli zamilknąć, byłby to znak roztropności. ⁶ Słuchajcie mego sprzeciwu, na odpowiedź mych warg zważajcie. ⁷ Czy Boga złem osłonicie? Wszechmogącego obronicie kłamstwem? ⁸ [Tak] Jego stronę trzymacie? Czy rzecznikami jesteście Bożymi? ⁹ Czy dobrze by było, gdyby was doświadczył? Czy można z Niego szydzić jak z człowieka? ¹⁰ Przywoła was do rozsądku, jeśli w ukryciu stronniczo mówicie. ¹¹ Czy Majestat nie budzi lęku? Czy nie przejmuje was grozą? ¹² * Zdaniami z piasku wy strofujecie; wszak wasze tarcze* są z gliny. ¹³ Milczcie, niech ja teraz powiem, cokolwiek może przyjść na mnie. ¹⁴ Między zęby stale biorę swe ciało, własne swe życie nadstawiam*. ¹⁵ Choćby mnie zabił Wszechmocny - ufam, i dróg moich przed Nim chcę bronić. ¹⁶ To mi wystarczy za obronę. Nieprawy do Niego nie dojdzie. ¹⁷ Słuchajcie pilnie mej mowy, na słowa me uszu nadstawcie. ¹⁸ Mam gotową obronę przed sądem, pewien, że jestem niewinny*. ¹⁹ Kto chce się ze mną prawować? A teraz umilknę i umrę. ²⁰ Uczyń mi tylko dwie rzeczy, na pewno nie stchórzę przed Tobą*: ²¹ Odejmij ode mnie Twą rękę* i spraw, bym nie bał się Ciebie. ²² Mów pierwszy, a ja niech odpowiem, lub ja przemówię, Ty po mnie. ²³ Ile mam przewin i grzechów? Ujawnij występki i winy! ²⁴ Czemu chowasz swoje oblicze?* Czemu mnie poczytujesz za wroga? ²⁵ Chcesz liść gnany wiatrem płoszyć, prześladować słomę [już] wyschłą? ²⁶ Przypisujesz mi czyny gwałtu, wspominasz grzechy młodości*. ²⁷ Nogi zakułeś w kajdany, dokładnie drogi me śledzisz, ślady stóp moich badasz. ²⁸ Jak próchno się to rozpadnie, niczym ubranie zjedzone przez mole*.
14 ¹ Człowiek zrodzony z niewiasty ma krótkie i bolesne życie, ² wyrasta i więdnie jak kwiat, przemija jak cień chwilowy; ³ a z gniewem na niego spoglądasz i stawiasz przed swoim sądem. ⁴ Któż czystym uczyni skalane?* Nikt zgoła. ⁵ Człowieka dni ilość zliczona, i liczba miesięcy u Ciebie, kres* wyznaczyłeś im nieprzekraczalny. ⁶ Zaniechaj go, wzrok Twój oderwij*, niech cieszy się dniem najemnika! ⁷ Drzewo ma jeszcze nadzieję, bo ścięte, na nowo wyrasta, świeży pęd nie obumrze. ⁸ Choć bowiem korzeń zestarzeje się w ziemi, a pień jego w piasku zbutwieje, ⁹ gdy wodę poczuje, odrasta, rozwija się jak młoda roślina. ¹⁰ A mocarz umarły przepada. Gdzież będzie człowiek, gdy zginie? ¹¹ Wody z morza znikną i rzeki wprzód wyschną doszczętnie - ¹² a człowiek umarły nie wstanie, zbudzi się, gdy nieba nie stanie*, nie zdoła się ze snu ocucić. ¹³ O gdybyś w Szeolu mnie schował*, ukrył, aż gniew Twój przeminie, czas mi postawił, kiedy mnie wspomnisz... ¹⁴ Ale czy zmarły ożyje? Czekałbym przez wszystkie dni mojej walki, aż taka chwila nadejdzie. ¹⁵ Ty mówiłbyś, ja bym odpowiadał, tęskniłbyś do dzieła rąk swoich. ¹⁶ Obliczyłbyś wtedy moje kroki, zło byś mi puścił w niepamięć, ¹⁷ pod pieczęcią trzymał przestępstwa, wybielił wszystkie me grzechy. ¹⁸ Góra rozpadnie się w gruzy i skała zmieni swe miejsce, ¹⁹ woda zniszczy kamienie, fala podmyje glebę; i Ty nadzieję niweczysz w człowieku*. ²⁰ Miażdżysz na zawsze i on odchodzi, pozbawiasz kształtu, odsyłasz. ²¹ Czy we czci jego synowie? - On nie wie. Czy też wzgardzeni? Już o tym nie myśli. ²² Zadręcza go własne ciało*, odczuwa ból swojej duszy».
15 ¹ Elifaz z Temanu głos zabrał i rzekł*: ² «Czy mowa mędrca to wicher? Czy pierś mu wypełnia wiatr wschodni? ³ Czy gani zbędnymi słowami, słowami, co na nic się zdadzą?* ⁴ Ty nawet niszczysz pobożność, osłabiasz modlitwę do Boga. ⁵ Twoja nieprawość uczy cię mówić, używasz języka bluźnierców. ⁶ Nie ja - twoje usta cię potępią, twoje wargi są świadkami przeciw tobie*. ⁷ Czyś pierwszym człowiekiem na ziemi, wcześniej niż góry stworzonym? ⁸ Czy z tobą to Bóg przyjaźnie rozmawiał i zagarnąłeś całą mądrość? ⁹ Czy może lepiej coś od nas pojąłeś?* I jasne ci rzeczy nam nieznane? ¹⁰ I u nas są mędrcy, sędziwi, starsi od ojca twojego. ¹¹ Czy nieważne u ciebie Boże pociechy i łagodne z tobą rozmowy? ¹² Czemu masz serce wzburzone, oczami swymi tak mrugasz, ¹³ gdy duch twój się na Boga porywa i słowa z ust swoich miotasz? ¹⁴ Czyż mógłby człowiek żyć w święcie lub syn człowieczy bez zmazy*, ¹⁵ gdy On nie ufa swym świętym*, niebiosa nie dość dlań czyste? ¹⁶ Tym bardziej wstrętny Mu grzesznik, co pije nieprawość jak wodę. ¹⁷ Wyjaśnię, ty mnie posłuchaj, a to wypowiem, com widział. ¹⁸ Naukę mędrców wyłożę, co ojców mądrości nie kryli. ¹⁹ Im samym ziemię oddano, bo obcych wśród nich nie było. ²⁰ Nieprawy jest zawsze w strachu, zliczone są lata tyrana, ²¹ głos wrogów brzmi w jego uszach, że w szczęściu napadnie niszczyciel. ²² Nie wierzy, iż ujdzie mroku, los mu pod miecz wyznaczono, ²³ rzucą go sępom na pokarm, rozumie, że zguba dlań pewna. ²⁴ Czarny dzień go przeraża, strach go przygniata jak mara, niby król gotowy do boju. ²⁵ Prawicę swą podniósł na Boga, do walki wyzwał Wszechmocnego, ²⁶ biegł z wyciągniętą szyją pod grubych tarcz ochroną. ²⁷ Twarz swoją ukrył w tłuszczu, a lędźwie mu utyły; ²⁸ mieszkać chce w miastach zburzonych, w domach, gdzie ludzi już nie ma, którym pisana ruina. ²⁹ * Nie dojdzie do trwałej fortuny, ani do mroku zejdą bogactwa. ³⁰ Nie zdoła uniknąć ciemności: słońce spali mu zieleń, z oddechem i mowę utraci. ³¹ Niech złudą wiedziony nie ufa, bo złuda będzie jego zapłatą. ³² Latorośl uwiędnie przed czasem, gałązki się nie zazielenią. ³³ Wyrzucą go jak kwaśne grona, oderwą jak liście oliwki; ³⁴ potomstwo niewiernym się nie rodzi, ogień strawi namiot przekupcy. ³⁵ Kto krzywdę pocznie, ten rodzi nieszczęście, gdyż wnętrze gotuje mu zawód».
16 ¹ Hiob na to odpowiedział: ² «Podobnie mówiono mi często. Zamiast koić, wszyscy dręczycie. ³ Czy koniec już pustym dźwiękom? Co skłania cię do mówienia? ⁴ I ja bym przemawiał podobnie, ale gdy role zmienimy. Mowy bym do was układał, kiwałbym głową nad wami. ⁵ Pocieszałbym was ustami, nie skąpiłbym słów współczucia. ⁶ Lecz cierpień nie stłumię słowami. Czy odejdą ode mnie, gdy zmilknę? ⁷ Ach, teraz jestem zmęczony, zniszczyłeś me wszystkie dowody; ⁸ ścisnąłeś mnie, mój świadek mi wrogiem, oskarża mnie moja słabość. ⁹ Sroży się w gniewie i ściga, zgrzytając na mnie zębami. Wróg zmierzył mnie wzrokiem. ¹⁰ Usta swe na mnie rozwarli, po twarzy mnie bili okrutnie, społem się przeciw mnie złączyli. ¹¹ Bóg mnie zaprzedał złoczyńcom*, oddał mnie w ręce zbrodniarzy, ¹² zburzył już moją beztroskę, chwycił za grzbiet i roztrzaskał, obrał mnie sobie za cel. ¹³ Łucznikami mnie zewsząd otoczył, nerki mi przeszył nieludzko, żółć moją wylał na ziemię. ¹⁴ Wyłom czynił po wyłomie, jak wojownik natarł na mnie. ¹⁵ Przywdziałem wór na swe ciało, czołem w proch uderzyłem, ¹⁶ oblicze czerwone od płaczu, w oczach już widzę pomrokę, ¹⁷ choć rąk nie zmazałem występkiem i modlitwa moja jest czysta. ¹⁸ Ziemio, nie zakryj mej krwi*, by krzyk ukojenia nie zaznał. ¹⁹ Teraz mój Świadek jest w niebie, Ten, co mnie zna, jest wysoko. ²⁰ [Gdy] gardzą mną przyjaciele, zwracam się z płaczem do Boga, ²¹ by rozsądził spór człowieka z Bogiem, jakby człowieka z człowiekiem. ²² Jeszcze upłynie lat kilka, nim pójdę, skąd nie ma powrotu.
17 ¹ Zgnębiony duch - minęły dni, tylko grób mi pozostaje. ² Czyż nie naśmiewcy są ze mną? Od szyderstw mam noce bezsenne*. ³ * Ty sam racz zastaw* przechować, bo któż chce za mnie poręczyć? ⁴ Zamknąłeś ich umysł przed rozsądkiem, nie dopuścisz do ich triumfu. ⁵ "Zwołano bliskich do podziału, a mdleją oczy własnych dzieci"*. ⁶ Wydano mnie ludziom na pośmiewisko, jestem w ich oczach wyrzutkiem. ⁷ Moje oko przyćmione od bólu, członki me wyschły jak cień. ⁸ Sprawiedliwi są tym przerażeni, uczciwi na złych się gniewają; ⁹ bogobojni pewniejsi swej drogi, kto ręce ma czyste, mocniejszy. ¹⁰ Wy wszyscy, nawróćcie się, przyjdźcie! Mędrca wśród was nie znajduję. ¹¹ Minęło już życie, z nim plany i dążenia mojego serca. ¹² Noc chcą zamienić na dzień: światło jest bliżej niż ciemność. ¹³ Mam ufać? Szeol mym domem, w ciemności rozścielę swe łoże, ¹⁴ grobowi powiem: "Mój ojcze"! "Matko ma, siostro!" - robactwu. ¹⁵ Właściwie, po cóż nadzieja*, kto przedmiot ufności zobaczy? ¹⁶ Czy zejdzie do królestwa Szeolu? Czy razem do ziemi pójdziemy?»
18 ¹ I zabrał głos Bildad z Szuach, i rzekł: ² «Dokądże tego łowienia słowami? Pomyślcie, potem zaś mówmy! ³ Czyśmy podobni do zwierząt, jesteśmy nieczyści w twych oczach? ⁴ Ten człowiek gniewem rozdarty. Czyż przez cię wyludni się ziemia lub skała miejsce swe zmieni? ⁵ Tak światło grzesznika* zagaśnie, iskra już jego nie błyśnie, ⁶ światło w namiocie się skończy i lampa się nad nim dopali. ⁷ Męski krok jego niepewny, zamiar gotuje upadek, ⁸ bo nogi zawiodą go w sieć, porusza się, lecz między sidłami. ⁹ Pętlica chwyciła się pięty, pułapka zamknęła się nad nim. ¹⁰ Zasadzka na ziemi ukryta, potrzask nań czeka na drodze. ¹¹ Zewsząd upiory go dręczą, kroczą ciągle w ślad za nim. ¹² Czeka na niego Żarłoczna, Śmierć czyha u boku*. ¹³ Pożre mu członki ciała, pożre mu członki - zaraza*. ¹⁴ Wygnanego z namiotu, bez nadziei, do Króla Strachów powiodą*. ¹⁵ Zamieszka w namiocie - nie swoim; sypie się po nim siarkę*. ¹⁶ Korzenie pod nim niszczeją, a nad nim pożółkły już liście*. ¹⁷ Ginie wspomnienie w ojczyźnie, zanika imię na rynku. ¹⁸ Ze światła rzucą go w ciemność, wypędzą z zaludnionej ziemi; ¹⁹ ni syn w narodzie, ni dziedzic, nikt już po nim nie zostanie*. ²⁰ Mieszkańcy Zachodu zdziwieni, grozą przejęty lud Wschodu: ²¹ Więc takie mieszkanie grzesznika tu miejsce tego, kto Boga znać nie chce?»
19 ¹ Hiob na to odpowiedział i rzekł: ² «Dokąd mnie dręczyć będziecie i gnębić waszymi słowami? ³ Dziesiąty raz mnie znieważacie. Nie wstyd wam nade mną się pastwić? ⁴ Gdybym naprawdę zbłądził, tkwiłaby we mnie nieprawość. ⁵ Jeśli naprawdę chcecie triumfować, próbujcie dowieść mi ohydy*. ⁶ Wiedzcie, że Bóg mnie pognębił, swe sieci rozstawił wokoło*. ⁷ Gdy krzyknę: "Gwałt" - nie ma echa, "Ratunku!" - ja nie mam prawa. ⁸ Drogę mi zamknął - nie przejdę; na ścieżkach ciemności roztoczył. ⁹ Pozbawił mnie całkiem godności, koronę zerwał mi z głowy, ¹⁰ wszystko poburzył. Odchodzę. Nadzieję mi podciął jak drzewo. ¹¹ Zapłonął na mnie swym gniewem, za wroga mnie swego poczytał. ¹² Przybyły wszystkie hufce, wytyczyły drogę przeciwko mnie i oblegają mój namiot. ¹³ Bracia ode mnie uciekli, znajomi stronią ode mnie, ¹⁴ najbliżsi zawiedli i domownicy, zapomnieli mnie goście mego domu. ¹⁵ Dla moich służebnic jam obcy, stałem się w ich oczach nieznany. ¹⁶ Na sługę wołałem bez skutku, me usta musiały go prosić, ¹⁷ żonie mój oddech niemiły, i cuchnę własnym dzieciom, ¹⁸ gardzą mną nawet podrostki, szydzą, gdy staram się podnieść. ¹⁹ Odrazę wzbudzam u bliskich, nastają na mnie kochani. ²⁰ Do skóry, do ciała przylgnęły mi kości, ocaliłem [tylko] ciało moich dziąseł*. ²¹ Zlitujcie się, przyjaciele, zlitujcie*, gdyż Bóg mnie dotknął swą ręką. ²² Czemu, jak Bóg, mnie dręczycie? Nie syci was wygląd ciała? ²³ Któż zdoła utrwalić me słowa, potrafi je w księdze* umieścić? ²⁴ Żelaznym rylcem, diamentem, na skale je wyryć na wieki? ²⁵ * Lecz ja wiem: Wybawca mój żyje, na ziemi wystąpi jako ostatni. ²⁶ Potem me szczątki skórą odzieje, i ciałem* swym Boga zobaczę*. ²⁷ To właśnie ja Go zobaczę, moje oczy ujrzą, nie kto inny; moje nerki już mdleją z tęsknoty. ²⁸ Powiecie: "Po cóż nalegać? Czyż powód oskarżeń znajdziemy?" ²⁹ Wy sami drżyjcie przed mieczem, bo gniew za grzechy zapłonie. Wiedzcie, że sądy istnieją»*.
20 ¹ Wtedy zabrał głos Sofar z Naamy i rzekł: ² «Zaprawdę, odpowiedź moją dyktuje niepokój wywołany wewnętrznym wzburzeniem*. ³ Słuchając łajań złośliwych, duch mądry gotuje odpowiedź. ⁴ Czyż nie wiesz? Od dawien dawna, odkąd jest człowiek na ziemi, ⁵ radość występnych jest krótka, szczęście niewiernego trwa chwilkę, ⁶ choć w pysze chce sięgać po niebo i głową dotykać obłoków. ⁷ Na zawsze* zaginie jak mierzwa*, obecni powiedzą: "A gdzież on?" ⁸ Jak sen przeminął, nie można go znaleźć - znikł niby nocne marzenie. ⁹ Choć goni go oko, nie sięgnie, to miejsce nie ujrzy go więcej. ¹⁰ * Synowie zwracają mienie ubogim, jego ręce oddają bogactwa. ¹¹ Jego kości tak pełne były krzepy: wraz z nim ją kładą do prochu*. ¹² Słodkie zło w jego ustach, chętnie je miał pod językiem, ¹³ trzymał i nie chciał wypuścić, język do niego przykleił. ¹⁴ Pokarm spleśniał mu w trzewiach, żołądek zawiera truciznę; ¹⁵ dobra sam połknął i zwrócił: Bóg wyrzucił je z niego. ¹⁶ Wchłaniał on jad padalców, zabije go język żmijowy. ¹⁷ Nie spojrzy na wody płynące, choć płyną miodem i śmietaną*. ¹⁸ Zwrócił swój zysk nie połknięty. Nie cieszy go złupione bogactwo*. ¹⁹ Skrzywdził, zasmucił ubogich, domy zagrabiał, nie stawiał; ²⁰ nie zaznał spokoju w swym wnętrzu, nie uratował się swoim skarbem. ²¹ Nic nie uszło jego chciwości, stąd jego dobra nietrwałe. ²² Poczuje głód mimo obfitości, owładnie nim siła nieszczęścia. ²³ Gdy będzie czym wnętrze napełnić, Bóg ześle na niego żar swego gniewu, wyleje nań fale swej zapalczywości. ²⁴ Uciekł przed bronią żelazną, przebije go łuk brązowy. ²⁵ Przeszyje go, wyjdzie mu z grzbietu, błysk ostrza - z wątroby, owładnie nim przerażenie. ²⁶ Ciemność jak skarb zachowana, nie wzniecony ogień go strawi, zniszczy, co skryte w namiocie. ²⁷ Niebo odsłoni przewiny*, ziemia dlań wrogiem się stanie. ²⁸ Rozdrapią mu skarby w jego domu, rozpłyną się w dzień Jego gniewu. ²⁹ To los odstępcy od Boga, dziedzictwo przez Boga przyznane».
21 ¹ Hiob na to odpowiedział, i rzekł: ² «Słuchajcie, słuchajcie mej mowy, może mnie tym pocieszycie*. ³ Dopuśćcie i mnie też do słowa, potem pozwalam wam szydzić. ⁴ A czyż ja do ludzi mam żal? Czy niesłusznie duch mój jest wzburzony? ⁵ Spójrzcie na mnie, zdziwieni, i ręką przymknijcie swe usta! ⁶ * Jest myśl, co mnie tak przeraża, że drżę na całym ciele: ⁷ Czemuż to żyją grzesznicy? Wiekowi są i potężni*. ⁸ Trwałe jest u nich potomstwo i dano oglądać im wnuki. ⁹ Ich domy są bezpieczne, bez strachu, gdyż nie sięga ich Boża rózga. ¹⁰ Ich buhaj jest zawsze płodny, krowa im rodzi, nie roni. ¹¹ Swych chłopców puszczają jak owce: niech dzieci biegają radośnie, ¹² chwytają za miecz* i harfę i tańczą do wtóru piszczałki. ¹³ Pędzą swe dni w dobrobycie, w spokoju zstępują* do Szeolu. ¹⁴ "Oddal się - mówili do Boga - nie chcemy znać Twoich dróg. ¹⁵ Po cóż służyć Wszechmogącemu? Co da nam modlitwa do Niego?" ¹⁶ Czyż w ich rękach nie ma szczęścia, choć ich myśli od Niego daleko? ¹⁷ Czy często gaśnie lampa niewiernych, czy na nich klęska spada? Gniew Boży rujnuje nieprawych? ¹⁸ Czyż są podobni do słomy na wietrze lub do plew pędzonych przez wicher? ¹⁹ "Bóg chowa cierpienia dla synów"*. Trzeba je zadać samemu, niech pozna, ²⁰ niech ujrzy oczami swą klęskę, niech gniew Wszechmocnego wypije! ²¹ Czy mu po śmierci zależy na domu, gdy liczba miesięcy skończona?* ²² Czy Boga chcesz uczyć mądrości, Tego, co sądzi mocarzy?* ²³ Jeden umiera szczęśliwy, ze wszech miar bezpieczny, beztroski. ²⁴ Naczynia ma pełne mleka, szpik jego kości jest świeży*. ²⁵ Drugi zaś kończy w boleści i szczęścia nigdy nie zaznał. ²⁶ A w ziemi leżą razem, obydwu pokrywa robactwo. ²⁷ Wasze myśli są mi już znane i plany, jak chcecie mnie dręczyć. ²⁸ Mówicie: "A gdzie dom bogacza lub namiot mieszkalny złoczyńców?" ²⁹ Czy nie pytacie podróżnych? Co mówią - nie wiecie dokładnie? ³⁰ Grzesznik ocalał w dni grozy i w czasie, gdy nadciąga kara. ³¹ Więc kto mu wypomni złe życie* i któż zapłaci za czyny? ³² Takiego grzebią uroczyście i straże stawiają przy grobie. ³³ Toteż przyjemne są mu grudy ziemi, bo tłum ludzi jest za nim, jak i przed nim bez liku. ³⁴ Więc czemu mnie próżno cieszycie, gdy prawdzie odpowiedź zaprzecza?»
22 ¹ Głos zabrał Elifaz z Temanu i rzekł: ² «Czy ludzie dodają coś Bogu? Czy mądrość nie służy im samym?* ³ Czy Wszechmocny ma zysk z twojej prawości lub korzyść - że droga twoja dobra? ⁴ Czyż za pobożność twą karci się ciebie i wytacza ci sprawę przed sądem?* ⁵ Czy nie za zło twoje znaczne? Czy nie za nieprawość bez granic? ⁶ Braci ograbiasz bezprawnie i zdzierasz suknie obdartym. ⁷ Wody odmawiasz spragnionym, nie dajesz chleba głodnemu. ⁸ Kto pięści zaciska, ma ziemię, może tam mieszkać dostojny, ⁹ a wdowę to z niczym odprawiasz, miażdżysz ramiona sierotom. ¹⁰ Stąd wokół ciebie są sieci, i przeraża cię nagła bojaźń, ¹¹ lub raczej ciemności - nie widzisz, a przecież zalewa cię potop*. ¹² Czyż Bóg nie wyższy od nieba? Patrz w niebo! Jak gwiazdy wysoko!* ¹³ A ty powiadasz: "Czy Bóg wie cokolwiek, czy spoza chmur może sądzić? ¹⁴ Chmura - zasłoną: Nie widzi. Chodzi po strefach niebieskich". ¹⁵ Chcesz drogi ciemności* się trzymać, którą kroczyli występni? ¹⁶ Ci poginęli przed czasem, powódź im ziemię pokryła*. ¹⁷ A Bogu mówili: "Idź precz! Co zrobić nam może Wszechmocny?" ¹⁸ On bogactwem napełniał ich domy, knowania złych odeń daleko. ¹⁹ Patrzą i drwią sprawiedliwi*, i człowiek prawy się śmieje: ²⁰ "Czyż nie ginie ich własny dobytek? Bogactwo ich ogień pożera". ²¹ Pojednaj się, zawrzyj z Nim pokój, a dobra do ciebie powrócą. ²² Przyjmij z Jego ust pouczenie, nakazy wyryj w swym sercu. ²³ Wyzdrowiejesz*, gdy wrócisz do Wszechmocnego, usuniesz z namiotu nieprawość. ²⁴ Gdy złoto jak proch ocenisz, a Ofir* jak piasek rzeczny. ²⁵ Wszechmocny twą sztabą złota i srebrem błyszczącym dla ciebie. ²⁶ Nadzieją twą będzie Wszechmocny, obrócisz wzrok twój na Boga, ²⁷ wezwiesz Go, a On cię wysłucha, wypełnisz swoje śluby, ²⁸ zamiary swe przeprowadzisz. Na drodze twej światło zabłyśnie. ²⁹ On pychę wyniosłą uniża, tych wsławia, co oczy spuszczają. ³⁰ Uratuje prawdziwie czystego, za czystość rąk uratuje».
23 ¹ Hiob na to odpowiedział i rzekł: ² «I dziś ma skarga jest gorzka, bo ręką swą ból mi zadaje. ³ * Obym ja wiedział, gdzie można Go znaleźć, jak dotrzeć do Jego stolicy? ⁴ Wszcząłbym przed Nim swą sprawę i pełne dowodów miał usta. ⁵ Gdybym znał słowa obrony, wiedział, co On mi odpowie... ⁶ Czy natrze na mnie gwałtownie? Raczej zwróci na mnie uwagę*. ⁷ Z Nim się prawuję niewinny. Mój sędzia wypuści mnie wolno*. ⁸ Pójdę na wschód: tam Go nie ma; na zachód - nie mogę Go dostrzec. ⁹ Na lewo sieje zniszczenie - nie widzę, na prawo się kryje - nie dojrzę*. ¹⁰ Lecz On zna drogę, którą kroczę*, z prób wyjdę czysty jak złoto. ¹¹ Moja noga kroczy w ślad za Nim, nie zbaczam, idę Jego ścieżką; ¹² nie gardzę nakazem warg Jego i w sercu słowa ust Jego chowam. ¹³ * Lecz On doświadcza, kto zmieni? On postanowił, wykonał. ¹⁴ Plany wykonać potrafi. Wiele ich tai w swym sercu. ¹⁵ Więc drżę przed Jego obliczem, ze strachem o Nim rozmyślam, ¹⁶ Bóg grozą przenika me serce, Wszechmocny napełnia mnie lękiem. ¹⁷ Bodajbym w mroku zaginął, ciemności miał przed oczami!
24 ¹ Czemu Wszechmocny nie ustala terminów*, a najbliżsi nie znają dni Jego? ² Nieprawi przesuwają granice, trzodę kradną z pasterzem, ³ osła zajmują sierotom i wołu wdowie zabierają w zastaw. ⁴ Ubogich usuwa się z drogi, biedni się wszyscy chowają ⁵ niby osły na pustkowiu. Wychodzą, by szukać pracy, żywności szukają do wieczora, pożywienia dla dzieci. ⁶ W polu żniwują po nocy, męczą się w winnicy bogacza, ⁷ nocują nago, bez odzienia, nie mają okrycia na mrozie, ⁸ gdy burza ich w górach zaskoczy, do skały bezdomni się tulą. ⁹ Sieroty odrywa się od piersi i w zastaw zdziera się suknię. ¹⁰ Nago chodzą, bez odzienia. Głodni dźwigają kłosy*. ¹¹ Wśród murów się męczą w południe*, choć depczą tłocznie - spragnieni. ¹² Jęcząc, umierają w mieście*, ranni wołają: "Ratunku!" - a Bóg nie słyszy wołania*. ¹³ Inni nie cierpią światła*, nie chcą uznać Jego dróg, na ścieżkach Jego nie trwają. ¹⁴ Morderca nie wstaje za dnia, by zabić biedaka, nędzarza, lecz chodzi po nocy [jak] złodziej. ¹⁵ Czeka na mrok cudzołożnik, mówi: "Mnie oko nie dojrzy, mrok jest zasłoną dla twarzy". ¹⁶ O zmroku do mieszkań się włamią, za dnia dom szczelnie zamknięty, światła oni nie cierpią. ¹⁷ Mrokiem zda się im dojrzany poranek, przywykli do grozy nocy». ¹⁸ * Mkną prędko na wodnej powierzchni. Przeklęty ich dział na ziemi. W stronę winnic [nikt] nie skręca*. ¹⁹ Susza, spiekota, śnieg niszczy, a Szeol wymiata grzesznika. ²⁰ Wymaże go łono z pamięci, robak go połknie jak słodycz, nikt go już nawet nie wspomni. Nieprawość wycięta jak drzewo. ²¹ Gnębił niepłodną, bezdzietną, niedobrze się z wdową obchodził, ²² swą siłą wspomagał mocarzy; stoi, lecz życia niepewien. ²³ Oparcie mu dano, bezpieczny, pilnie naśladuje ich drogi. ²⁴ Pysznił się krótko i odszedł, poniżony, wycięty jak malwa, jak wierzchołek kłosa zabrany. ²⁵ Czy nie tak? Któż kłamstwo wykaże? Któż mowę moją zniweczy?»
25 ¹ * Wtedy zabrał głos Bildad z Szuach i rzekł: ² «Z Nim panowanie i groza, na niebie ustalił porządek. ³ Czy siły Jego kto zliczy? Na kogo nie stawia zasadzki? ⁴ Czy człowiek jest sprawiedliwy w oczach Boga*, a syn niewiasty - bezgrzeszny? ⁵ Jeśli niejasny i księżyc, gwiazdy przed Nim nieczyste, ⁶ tym więcej człowiek - ten robak, i syn człowieczy - znikomość».
26 ¹ Hiob na to odpowiedział i rzekł: ² «Ależ pomogłeś choremu, wzmocniłeś ramię osłabłe! ³ Tyś niemądremu doradził, ujawniłeś pełnię rozumu! ⁴ Do kogo kierujesz te słowa, czyjże to duch wionie z ciebie? ⁵ Umarli drżą w podziemiu, ocean i jego mieszkańcy. ⁶ Szeol dla Niego jest nagi, Abaddon* jest bez zasłony. ⁷ Dach rozciąga nad pustką, ziemi niczym nie umacnia, ⁸ wody chmurami krępuje*, nie pękną pod nimi obłoki. ⁹ Zakrywa oblicze księżyca rozciągając nad nim chmury. ¹⁰ Wodom nakreślił granice, oddzielił światło od mroku. ¹¹ Słupy niebieskie się chwieją, drżące przed Jego groźbą. ¹² Potęgą wzburzył pramorze, roztrzaskał Rahaba swą mocą, ¹³ wichurą oczyszcza strop nieba i Węża Zbiega* niszczy swą ręką. ¹⁴ Oto są ślady dróg Jego; jak mało o Nim się słyszy! Któż zdoła pojąć grom Jego mocy?»
27 ¹ Hiob jeszcze głos zabrał, i rzekł: ² «Na życie Boga, co nie dał mi prawa, na Wszechmocnego, co poi goryczą, ³ dopóki mam oddech w sobie, a w nozdrzach mam Boże tchnienie, ⁴ usta moje nie wyrażą się podle, nie wyrwie się słowo podstępne. ⁵ Dalekim od tego, by słuszność wam przyznać, jak długo żyć będę, twierdzę, żem czysty. ⁶ Że strzegę prawości, a nie porzucam: serce nie dręczy mnie nigdy. ⁷ Mój wróg niech stanie się winny, przeciwnik niech będzie występny!* ⁸ W czym grzesznik ma ufać, gdy skończy, gdy Bóg zabierze mu duszę? ⁹ Czyż Bóg wysłucha jego wołania, gdy spadnie na niego nieszczęście? ¹⁰ Czy może się cieszyć Wszechmocnym, choć wzywałby Boga co chwila? ¹¹ Pouczam was o Bożej mocy, niczego nie taję o Wszechmocnym. ¹² Wy już to wszystko widzicie, więc po cóż jałowe spory?» ¹³ «Taki to los grzesznika - od Boga, dola ciemięzcy - od Wszechmocnego: ¹⁴ Synowie się mnożą pod miecz, a dzieci głodne z braku chleba; ¹⁵ potomków grzebie zaraza, a wdowom ich płakać nie wolno. ¹⁶ Niech sobie on srebro jak proch gromadzi, suknie upycha jak glinę; ¹⁷ niech zbiera: prawy je wdzieje, a srebro posiądzie niewinny. ¹⁸ Zbudował dom z pajęczyny, jak szałas stawiany przez stróża. ¹⁹ Położył się bogacz, lecz zgarnia;* otworzył oczy: nic nie ma. ²⁰ Pędzi go strach niby powódź, po nocy wichura go ściga. ²¹ Wiatr wschodni porywa i ciągnie, zabiera go z jego siedziby; ²² unosi, nie mając litości, bo z ręki ujść mu nie może. ²³ Klaszcze się za nim w dłonie, gwiżdże ze wszystkich stron*».
28 ¹ Istnieje kopalnia srebra i miejsce, gdzie płuczą złoto. ² Dobywa się z ziemi żelazo, kamienie na miedź* przetapiają, ³ kres się kładzie ciemności, przeszukuje się wszystko dokładnie, kamień i mroki, i zmierzch. ⁴ Na odludziu kopią chodniki, hen tam, gdzie noga się gubi, zawieszeni kołyszą się samotni. ⁵ Ziemię, skąd chleb pochodzi, od dna pustoszą jak ogniem*, ⁶ bo kamień i szafir zawiera z ziarnkami złota zmieszany. ⁷ Drapieżnik nie zna tam ścieżki, nie widzi jej oko sępa; ⁸ nie dojdzie tam dumne zwierzę, nawet i lew tam nie dotrze. ⁹ By wyciągnąć ręce po krzemień, do gruntu przewraca się góry, ¹⁰ w skale się kuje chodniki, a oko otwarte na wszelką kosztowność; ¹¹ tamuje się źródła rzek, by skarby wydobyć na powierzchnię. ¹² A skąd pochodzi mądrość* i gdzie jest siedziba wiedzy? ¹³ Człowiek nie zna tam drogi, nie ma jej w ziemi żyjących. ¹⁴ Otchłań mówi: «Nie we mnie». «Nie u mnie» - tak morze dowodzi. ¹⁵ Nie daje się za nią złota, zapłaty nie waży się w srebrze, ¹⁶ nie płaci się za nią złotem z Ofiru, ni sardoniksem rzadkim, ni szafirem. ¹⁷ Złoto i szkło* jej nierówne, nie wymienisz jej na złote naczynie; ¹⁸ nie liczy się kryształ i koral, perły przewyższa posiadanie mądrości. ¹⁹ I topaz z Kusz nie dorówna, najczystsze złoto* nie starczy. ²⁰ Skąd więc pochodzi mądrość i gdzie jest siedziba wiedzy? ²¹ Zakryta dla oczu żyjących, i ptakom powietrznym nieznana. ²² Podziemie i Śmierć oświadczają: «Nie doszło tu echo jej sławy». ²³ Droga tam Bogu wiadoma, On tylko zna jej siedzibę; ²⁴ On przenika krańce ziemi, bo widzi wszystko, co jest pod niebem; ²⁵ określił potęgę wiatru, ustalił granice wodzie. ²⁶ Gdy wyznaczał prawo deszczowi, a drogę wytyczał piorunom, ²⁷ wtedy ją widział i zmierzył, wtenczas ją zbadał dokładnie. ²⁸ A do człowieka* powiedział: «Bojaźń Boża - zaiste mądrością, roztropnością zaś - zła unikanie».