J 1

DZIAŁALNOŚĆ JEZUSA CHRYSTUSA JAKO SŁOWA, ŚWIATŁOŚCI I ŻYCIA
O SŁOWIE
Prolog
1 1 Na początku było Słowo*, a Słowo było u Boga*, i Bogiem było Słowo. 2 Ono było na początku u Boga. 3 Wszystko przez Nie się stało, a bez Niego nic się nie stało, co się stało*. 4 W Nim było życie*, a życie było światłością* ludzi, 5 a światłość w ciemności świeci i ciemność jej nie ogarnęła. 6 Pojawił się człowiek posłany przez Boga - Jan mu było na imię*. 7 Przyszedł on na świadectwo, aby zaświadczyć o światłości, by wszyscy uwierzyli przez niego. 8 Nie był on światłością, lecz [posłanym], aby zaświadczyć o światłości. 9 Była światłość prawdziwa, która oświeca każdego człowieka, gdy na świat przychodzi*. 10 Na świecie było [Słowo], a świat stał się przez Nie, lecz świat* Go nie poznał*. 11 Przyszło do swojej własności, a swoi Go nie przyjęli. 12 Wszystkim tym jednak, którzy Je przyjęli, dało moc, aby się stali dziećmi Bożymi*, tym, którzy wierzą w imię Jego - 13 którzy ani z krwi, ani z żądzy ciała, ani z woli męża, ale z Boga się narodzili*. 14 A Słowo stało się ciałem* i zamieszkało* wśród nas. I oglądaliśmy Jego chwałę, chwałę, jaką Jednorodzony otrzymuje od Ojca, pełen* łaski i prawdy. 15 Jan daje o Nim świadectwo i głośno woła w słowach: «Ten był, o którym powiedziałem: Ten, który po mnie idzie, przewyższył mnie godnością, gdyż był wcześniej ode mnie». 16 Z Jego pełności wszyscyśmy otrzymali - łaskę po łasce*. 17 Podczas gdy Prawo zostało nadane przez Mojżesza, łaska i prawda przyszły przez Jezusa Chrystusa. 18 Boga nikt nigdy nie widział, Ten Jednorodzony Bóg, który jest w łonie Ojca, [o Nim] pouczył*.
PIERWSZA PASCHA - ŚWIADECTWA I ZNAKI
Świadectwo Jana Chrzciciela
19 Takie jest świadectwo Jana. Gdy Żydzi* wysłali do niego z Jerozolimy kapłanów i lewitów z zapytaniem: «Kto ty jesteś?», 20 on wyznał, a nie zaprzeczył, oświadczając: «Ja nie jestem Mesjaszem». 21 Zapytali go: «Cóż zatem? Czy jesteś Eliaszem?»* Odrzekł: «Nie jestem». «Czy ty jesteś prorokiem?» Odparł: «Nie!» 22 Powiedzieli mu więc: «Kim jesteś, abyśmy mogli dać odpowiedź tym, którzy nas wysłali? Co mówisz sam o sobie?» 23 Odpowiedział: «Jam głos wołającego na pustyni: Prostujcie drogę Pańską*, jak powiedział prorok Izajasz». 24 A wysłannicy byli spośród faryzeuszów. 25 I zadawali mu pytania, mówiąc do niego: «Czemu zatem chrzcisz, skoro nie jesteś ani Mesjaszem, ani Eliaszem, ani prorokiem?» 26 Jan im tak odpowiedział: «Ja chrzczę wodą. Pośród was stoi Ten, którego wy nie znacie, 27 który po mnie idzie, a któremu ja nie jestem godzien odwiązać rzemyka u Jego sandała». 28 Działo się to w Betanii*, po drugiej stronie Jordanu, gdzie Jan udzielał chrztu. 29 Nazajutrz zobaczył Jezusa, nadchodzącego ku niemu, i rzekł: «Oto Baranek Boży*, który gładzi grzech świata. 30 To jest Ten, o którym powiedziałem: Po mnie przyjdzie Mąż, który mnie przewyższył godnością, gdyż był wcześniej ode mnie. 31 Ja Go przedtem nie znałem, ale przyszedłem chrzcić wodą w tym celu, aby On się objawił Izraelowi». 32 Jan dał takie świadectwo: «Ujrzałem Ducha, który jak gołębica zstępował z nieba i spoczął na Nim. 33 Ja Go przedtem nie znałem, ale Ten, który mnie posłał, abym chrzcił wodą, powiedział do mnie: "Ten, nad którym ujrzysz Ducha zstępującego i spoczywającego nad Nim, jest Tym, który chrzci Duchem Świętym"*. 34 Ja to ujrzałem i daję świadectwo, że On jest Synem Bożym».
Świadectwo uczniów
35 Nazajutrz Jan znowu stał w tym miejscu wraz z dwoma swoimi uczniami 36 i gdy zobaczył przechodzącego Jezusa, rzekł: «Oto Baranek Boży». 37 Dwaj uczniowie usłyszeli, jak mówił, i poszli za Jezusem. 38 Jezus zaś odwróciwszy się i ujrzawszy, że oni idą za Nim, rzekł do nich: «Czego szukacie?» Oni powiedzieli do Niego: «Rabbi! - to znaczy: Nauczycielu - gdzie mieszkasz?» 39 Odpowiedział im: «Chodźcie, a zobaczycie». Poszli więc i zobaczyli, gdzie mieszka, i tego dnia pozostali u Niego. Było to około godziny dziesiątej*. 40 Jednym* z dwóch, którzy to usłyszeli od Jana i poszli za Nim, był Andrzej, brat Szymona Piotra. 41 Ten spotkał najpierw swego brata i rzekł do niego: «Znaleźliśmy Mesjasza» - to znaczy: Chrystusa. 42 I przyprowadził go do Jezusa. A Jezus wejrzawszy na niego rzekł: «Ty jesteś Szymon, syn Jana, ty będziesz nazywał się Kefas»* - to znaczy: Piotr. 43 Nazajutrz [Jezus] postanowił udać się do Galilei. I spotkał Filipa. Jezus powiedział do niego: «Pójdź za Mną!». 44 Filip zaś pochodził z Betsaidy, z miasta Andrzeja i Piotra. 45 Filip spotkał Natanaela* i powiedział do niego: «Znaleźliśmy Tego, o którym pisał Mojżesz w Prawie i Prorocy - Jezusa, syna Józefa z Nazaretu». 46 Rzekł do niego Natanael: «Czyż może być co dobrego z Nazaretu?» Odpowiedział mu Filip: «Chodź i zobacz!» 47 Jezus ujrzał, jak Natanael zbliżał się do Niego, i powiedział o nim: «Patrz, to prawdziwy Izraelita, w którym nie ma podstępu». 48 Powiedział do Niego Natanael: «Skąd mnie znasz?» Odrzekł mu Jezus: «Widziałem cię, zanim cię zawołał Filip, gdy byłeś pod drzewem figowym»*. 49 Odpowiedział Mu Natanael: «Rabbi, Ty jesteś Synem Bożym*, Ty jesteś Królem Izraela!» 50 Odparł mu Jezus: «Czy dlatego wierzysz, że powiedziałem ci: Widziałem cię pod drzewem figowym? Zobaczysz jeszcze więcej niż to». 51 Potem powiedział do niego: «Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Ujrzycie niebiosa otwarte i aniołów Bożych wstępujących i zstępujących na Syna Człowieczego»*.


Przypisy

1,1 - "Słowo" - druga Osoba Trójcy Przenajświętszej. Zob. Wstęp; "u Boga" - tylko taki przekład jest odpowiednikiem hellenistycznego zwrotu tu użytego.
1,3 - Niektórzy łączą ten stych w jedno zdanie z 4a: "Co się stało, w Nim było życiem."
1,4 - "Życie": Słowo, Syn Ojca, zawiera w sobie pełnię życia (J 3,14; J 17,2), samo jest życiem (J 11,24; J 14,6; 1 J 1,1) i jako takie jest także źródłem życia przyrodzonego i nadprzyrodzonego dla każdego człowieka; "światłością": Słowo, na podobieństwo światła, prowadzi ludzi do Boga i udziela im szczęścia, życia, zbawienia wiecznego (J 3,19; J 9,35-39; J 12,35n.46; por. Dz 5,20). Por. Prz 4,1.18n; Iz 9,1; Iz 45,7; Łk 1,79. Światłość ta przezwycięży ciemności (J 8,12; J 12,46).
1,6 - Za życia Ewangelisty rozpowszechniały się błędne przekonania, jakoby obiecanym Mesjaszem, był właśnie Jan Chrzciciel. Natchniony Autor odrzuca je (por. J 1,15.19-34; J 3,22n; Mt 3,1nn; Łk 1,5nn.57nn).
1,9 - Ostatnie zdanie poboczne można odnieść bądź do człowieka, bądź do światłości, co jest bardziej prawdopodobne.
1,10 - "Świat" w ST oznacza przede wszystkim tych ludzi, którzy zostają we wrogim stosunku do Boga i Jego przykazań; "nie poznał" - w terminologii semickiej, zwłaszcza Janowej, "poznać" oznacza nie tyle akt umysłu, ile zmianę całej moralnej postawy człowieka wobec miłującego Boga, który mu się objawia (J 8,32.55; J 10,14; J 16,3; J 17,3; 1 J 2,4; 1 J 4,8; por. Jr 22,15n).
1,12 - Człowiek staje się dzieckiem Bożym przez łaskę. Droga do dziecięctwa Bożego prowadzi poprzez wiarę w Syna Bożego (J 3,12). Por. Mt 5,9; Rz 8,14; Ga 3,26; Ga 4,5; 1 J 3,1.
1,13 - Kilka rkp oraz cytatów u Ojców Kościoła pozwala odczytać: "który... się narodził". Wówczas byłaby to aluzja do odwiecznych narodzin Słowa lub Jego wcielenia z Matki Dziewicy.
1,14 - "Ciałem": hebraizm; znaczy tyle, co "człowiekiem"; "zamieszkało": podobnie jak w ST w czasie wędrówki do Ziemi Obiecanej, a później w świątyni Pan Bóg przebywał wśród swego ludu, czemu dawał symboliczny wyraz m.in. w obłoku w czasie dnia, a w słupie ognistym w nocy (por. Wj 13,21n; Wj 24,16; 1 Krl 8,10n; Ez 9,3), tak przez wcielenie Jezus Chrystus realnie zamieszkał wśród nas. Eucharystia to kontynuuje; "pełen" - połączenie tego nieodmiennego przymiotnika raczej z rzeczownikiem "Jednorodzony" niż ze "Słowem" lub z "chwałą" dyktują reguły gramatyczne języka Janowego. Niektórzy upatrują tu echo Wj 34,6.
1,16 - Tzn. łaskę Przymierza Nowego po łasce Starego (por. J 1,17) lub: w następstwie łaski wcielenia - łaskę uczestnictwa w życiu Syna Bożego (J 1,12).
1,18 - Dopiero Jezus Chrystus dał doskonałe objawienie o Ojcu: J 3,11; J 6,46; J 7,16; J 14,6-11; Mt 11,27.
1,19 - W czwartej Ewangelii - zazwyczaj wrogo nastawieni do Jezusa.
1,21 - Por. Ml 3,23n; Pwt 18,15.
1,23 - Iz 40,3.
1,28 - Część rkp ma: "Betabara".
1,29 - Określenie to nawiązuje do Sługi Pańskiego z Iz 53,7 (por. Kpł 14,13.21.24n) oraz do baranka paschalnego z Wj 12,3nn (por. Ap 5,6).
1,33 - Por. Mt 3,11 par. Chrystus pośle Ducha Świętego po swoim zmartwychwstaniu: J 3,5; J 7,37nn; J 14,16n; J 16,7n; J 20,22; Dz 1,5; Dz 2,1-4.
1,39 - Tj. czwarta po południu.
1,40 - Drugim był zapewne sam Ewangelista - Jan (por. J 13,23; J 20,2; J 21,7.20-24).
1,42 - Zob. Mt 16,18.
1,45 - Jeszcze raz wystąpi on w J 21,2. Powszechnie się uważa, że jest to drugie imię Bartłomieja, którego Synoptycy wymieniają zaraz po Filipie (Mt 10,3; Mk 3,18; Łk 6,14).
1,48 - Przypomniał mu Jezus jakieś szczególne przeżycie, wiadome tylko Bogu.
1,49 - Tytuł mesjański, podobnie jak "Król Izraela": Mt 4,3; Mt 16,16.
1,51 - Por. Rdz 28,12-17; Dn 7,13n. Przenośne to określenie charakteryzuje całość ziemskiego życia Jezusa jako Mesjasza, który łączy ziemię z niebem.

Powiązane utwory

Agnus Dei Samuel Barber - J 1,29

- 4-głosowy chór a cappella (SATB)

Zobacz rozdział