Przypisy

3,6 - PIEŚŃ TRZECIA (Pnp 3,6-5,1) - interpretacja alegoryczna - Izrael: Wizja powracających z niewoli i wznowienie teokracji (Pnp 3,6-11). Aluzja do powrotu z Egiptu (słup dymu!). Wizja szczęśliwości w Ziemi Obiecanej (Pnp 4). Pan bierze Palestynę na nowo w posiadanie (Pnp 4,16-5,1). Kościół: Ludzkość powraca do Boga "z pustyni" świata nie o własnych siłach (lektyka - Pnp 3,6nn). Chrystus-Król (Pnp 3,9-11). Ludzkość odrodzona: jej piękność (Pnp 4,1-3), moc (Pnp 4,4), siła miłości (Pnp 4,9n), pełnia życia (Pnp 4,12-15), apostolskie promieniowanie (Pnp 4,16; Pnp 5,1); por. Mt 22,2n.
4,1 - (Pnp 4,1-16) - Pochwała Oblubienicy; Pnp 4,1-7: przymioty fizyczne; Pnp 4,8-16: czar osobowości; Pnp 4,16-5,1: oddanie się Oblubieńcowi i wzięcie przez niego w posiadanie; - "Za twoją zasłoną" - Wlg: "oprócz tego, co się wewnątrz tai"; "Kóz" - kozy palestyńskie są ciemno-brunatne lub czarne.
4,3 - "Granatu" - zob. Pnp 4,13. "Skroń" - autor ma na myśli całą twarz. "Za twoją zasłoną" - Wlg jak wyżej Pnp 4,1.
4,4 - Por. Pnp 7,5; Ez 27,10n. Porównanie odnosi się może do ozdób szyi.
4,7 - Kościół w liturgii Niepokalanego Poczęcia zastosowuje ten wiersz do Maryi.
4,8 - Wiersz różnie tłumaczony. "Z Libanu przyjdź" - wg LXX, Wlg, syr., VL; hebr.: "ze mną z Libanu". "Zbliż się"; Wlg: "będziesz ukoronowana". "Zstąp", inni: "spójrz". Amana i Hermon (po amorycku: Senir, Pwt 3,9) nie znajdują się w Libanie, lecz w równoległym do niego, wschodnim łańcuchu górskim, Antylibanie. Tędy biegła droga z Babilonii.
4,9 - Por. Pnp 6,5. Wlg: "jednym okiem twoim i jednym włosem szyi twojej".
4,12 - Por. Prz 5,15-18.
4,13 - "Pędy"; inni "kanały", nawiązują do Pnp 4,12. Drzewa granatowe (punica granatum), pokrewne rodzinie mirtowych, niewielkie, silnie rozgałęzione o pięknym purpurowym kwiecie; owoc wielkości jabłka, bardzo orzeźwiający. "Henna" - zob. Pnp 1,14. "Nard" - roślina indyjskiego pochodzenia o wielu odmianach, z której korzeni wyrabia się drogocenny i bardzo wonny olejek (por. Mk 14,3; J 12,3).
4,14 - "Wonna trzcina" używana była do wyrobu wonnych olejków, a także w liturgii jako składnik kadzidła. W połączeniu z cynamonem i mirrą używano jej do sporządzania świętego oleju (zob. Wj 30,23). "Mirra"; zob. Pnp 1,13. "Balsam" jest gęstą żywicą o silnym zapachu, wydobywaną z krzewu balsamowego (balsamodendron).
4,15 - "Mego ogrodu", hebr.; LXX, Wlg: "ogrodów"; popr. ze względu na kontekst.
5,2 - PIEŚŃ CZWARTA (Pnp 5,2-6,10) - interpretacja alegoryczna - Izrael: Wezwanie do otrząśnięcia się z letargu niewoli i opory niektórych przywykłych do niewoli (Pnp 5,2n; por. Iz 52,1n). Bolesny powrót (Pnp 5,7). W opisie Oblubieńca (Pnp 5,10-16) niektórzy dostrzegają przymglony opis świątyni (por. 1Krl 6-7). Zapowiedź zjednoczenia w jedno królestwo w czasach mesjańskich (Pnp 6,4: Tirsa i Jerozolima): Potwierdzenie wybraństwa Izraela i wywyższenie ponad inne narody (Pnp 6,8nn). Kościół: Kluczowym problemem ludzkości jest problem przyjęcia Boga w Jego nawiedzeniach (Wcielenie, łaska, paruzja): to temat Pnp 5,2-8. Czuwanie postawą uczniów Chrystusa (Pnp 5,2; por. Mt 25,6; Łk 12,35-40). Bóg nie wdziera się, ale puka, prosi: "otwórz mi..." (por. Ap 3,20). Na zapytania świata (Pnp 5,9) Kościół odpowiada Ewangelią Chrystusa, którego królewską wspaniałość głosi (Pnp 5,10-16). Pnp 6,8nn to stwierdzenie transcendencji Kościoła w stosunku do narodów i ostateczna jego apoteoza w sensie Iz 60; Ap 21,24-27. Wiersz Pnp 6,10; stosuje Kościół do Wniebowzięcia Maryi; por. Ap 12,1.
5,2 - (Pnp 5,2-8) - Por. Pnp 3,1-5.
5,3 - Wahanie Oblubienicy nie oznacza niedbalstwa ani obojętności; dowodzi tego Pnp 5,2 a i Pnp 5,4 b; por. Łk 11,7.
5,5 - "Drogocenna", dosł.: "spływająca", gdyż najcenniejsza mirra była płynna; "zasuwy" - Oblubieniec w dowód miłości pozostawił ją kapiącą od mirry.
5,6 - Hebr., LXX, Wlg: "gdy przemówił", popr. na podstawie kontekstu.
5,7 - Strażnicy traktują Oblubienicę jako kobietę złego prowadzenia.
5,10 - Jedyny hymn pochwalny na cześć Oblubieńca. Hymnów na cześć Oblubienicy jest cztery (Pnp 4,1-7.8-16; Pnp 6,4-10; Pnp 7,2-10); - Por. Rdz 49,12; Lm 4,7.
5,12 - "Zęby jego" - brakuje w hebr., LXX i Wlg; popr. na podstawie kontekstu i analogii Pnp 6,6 i Rdz 49,12.
5,13 - Ludzie Wschodu lubią skrapiać brodę wonnościami (por. Ps 133[132],2).
5,14 - "Walce" albo "pierścienie". Przedramiona Oblubieńca w bransoletach robią wrażenie walców ze złota.
5,16 - Dosł.: "podniebienie" jako organ mowy.
6,4 - Tirsa - pierwsza stolica północnego królestwa, położona nieco na wschód od Samarii (por. 1 Krl 15,33). "Groźna...", wyraża siłę miłości i powabu Oblubienicy; por. Pnp 6,10.
6,5 - (Pnp 6,5b-7) - Powtórzenie z nieznacznymi zmianami Pnp 4,1c-3.
6,8 - Por. 1 Krl 11,3.
6,9 - Tzn. szczególnie umiłowana. Tu może najwyraźniej w całej Pnp zarysowuje się postać Maryi.
6,10 - "Święci z wysoka", dosł.: "spogląda z góry"; por. Pnp 3,6; Pnp 8,5.
6,11 - PIEŚŃ PIĄTA (Pnp 6,11-8,4) - interpretacja alegoryczna - Izrael: Radość z powrotu do Palestyny (por. Jr 31, a specjalnie Jr 31,4.13). Opis Oblubienicy w porządku odwrotnym do Pnp 4,1-7, od stóp ku górze. Niektórzy widzą tu przymglony opis Palestyny oglądanej od południa ku północy. Zarysowują się tu dobra mesjańskie: urodzaj, płodność (Pnp 7,3n), moc przeciw wrogom (Pnp 7,5), wreszcie powrót miłości Jahwe (Pnp 7,9nn) lub może miłość Mesjasza. Kościół: Wszystkie te dobra w sensie duchowym stosują się do Kościoła. Pnp 8,1 to tęsknota za Wcieleniem, które czyni Boga jednocześnie Oblubieńcem i bratem.
6,12 - "Znalazłam się" - dosł.: "dusza moja postawiła mnie". Wiersz najtrudniejszy w Pnp, sens niepewny, dotychczasowe próby oddania go nie są w pełni zadowalające.
7,1 - "Obróć się (cztery razy), inni: "wróć" lub "zatrzymaj się". "Szulamitko" - może forma żeńska od imienia Salomona? Inni widzą tu aluzję do Szunemitki (1 Krl 1,3). "Cóż się wam podoba...?", dosł. "Na cóż z przyjemnością patrzeć chcecie? "W tańcu obozów", inni: "jak w tańcu na dwa chóry"; inni: "jak taniec Machanaim" (por. Rdz 32,3). Dziś jeszcze w niektórych okolicach Syrii i Palestyny, w czasie uroczystości weselnych, oblubienica wykonuje taniec, zwany "tańcem miecza". Jest to jakby próba ogniowa Oblubienicy. Gdy ona tańczy, chór dziewcząt śpiewa pochwałę jej piękności (por. Pnp 7,2-6). Inni sadzą, że nie ma tu mowy o tańcu Oblubienicy: ona stoi albo przechodzi między dwoma chórami tańczących dziewcząt.
7,2 - Porównanie nieprzejrzyste, tłum. niepewne.
7,3 - "Łono" dosł.: "pępek". Synekdoche: "brzuch". W interpretacji geograficznej brzuch oznacza Wyżynę Judzką, pępek - Jerozolimę, piersi - bliźniacze góry Garizim i Ebal.
7,5 - Por. Pnp 4,4. Tekst uszkodzony, Brakujący stych 5b można by uzupełnić stychem 4,4b. "Cheszbon" - dawna stolica Amorytów w Zajordaniu (por. Lb 21,25). "Bat-Rabbim" - nazwa nieznana; niektórzy tłum.: "córka mnóstwa", czyli miasto bardzo ludne (por. Wlg).
7,6 - Wiersz prawdopodobnie skażony. Inni: "warkocze twe jak purpura, król zaplątał się w twe loki".
7,10 - Sens niepewny.
7,14 - Mandragora - symbol miłości i płodności. Kobiety jadły te owoce, aby pociągnąć ku sobie uczucie swych mężów (por. Rdz 30,14nn).
8,2 - Inni. Wlg: "tam mnie będziesz uczył".
8,4 - Por. Pnp 2,7; Pnp 3,5. Prawdopodobnie brak stychu 4b, odpowiadającego 2,7b.
8,5 - PIEŚŃ SZÓSTA (Pnp 8,5-14) - interpretacja alegoryczna - Izrael: Nowy obraz powrotu z niewoli (Pnp 8,5). Izrael z natury był narodem lichym i lekceważonym przez inne narody (Pnp 8,8). Jedynie z powodu Jahwe je przewyższał (Pnp 8,10). On to rewindykuje swe wyłączne prawa przeciw władcom Babilonu (Pnp 8,12). Wprowadzenie do Palestyny (Pnp 8,14). Kościół: Obraz zbawienia przez Chrystusa (Pnp 8,5); por. J 14,6; Hbr 4,14nn. Wiersz 8,5ab liturgia stosuje do Wniebowzięcia. Miłość doskonała (Pnp 8,6n). Chrystus płaci wysoką cenę za ludzkość (Pnp 8,12; por. 1 Kor 6,20; 1 P 1,18n). Zgoda Oblubienicy wobec całego stworzenia na uprowadzenie przez Oblubieńca-Chrystusa w "krainę górską", czyli do nieba, z którego przyszedł (Pnp 8,13n; por. 1 Tes 4,17). To zakończenie Pnp ma duże analogie z zakończeniem Ap. Bieg historii świata dąży ostatecznie do tego spotkania dwojga "JEDYNYCH" i cały najgłębszy sens dziejów jest w tym.
8,5 - Por. Pnp 3,6; Pnp 6,10. Do stychu 5a Wlg dodaje: "opływająca w rozkosze".
8,6 - (Pnp 8,6n) - Hymn o miłości, który można postawić obok dwu hymnów o miłości w NT. Pnp 8,6-7b odpowiada Rz 8,35-39 i mówi o niepokonanej sile miłości, zaś Pnp 8,7 cd odpowiada 1 Kor 13,1nn, o nieporównywalnej z niczym wartości miłości; "Pieczęć" noszono na sznurku umocowanym na szyi lub ramieniu; uważano ją za alter ego. Por. Rdz 38,18; Jr 22,24; Ag 2,23; "płomień Pański", forma hebr. superlatywu, znaczy tyle co płomień ogromnej mocy. Nie możemy uważać tego za wzmiankę o Bogu w Pnp
8,7 - Wlg: "wzgardzi nią jako nicością".
8,8 - (Pnp 8,8-12) - Kupno Oblubienicy, zgodnie ze zwyczajem (zob. Rdz 34,11n; Oz 3,2), przedstawione jest w dwóch alegoriach: jako zdobywanie miasta (Pnp 8,9n) i jako kupno winnicy (Pnp 8,11n). Główną rolę odgrywają tu bracia Oblubienicy, którzy sprawują nad nią opiekę (Pnp 8,8n; por. Pnp 1,6). Bracia podwyższają cenę (Pnp 8,9.11). Oblubieniec wszystko płaci z nadwyżką (Pnp 8,12). Urywek Pnp 8,8-14 niektórzy uważają za dodatek późniejszy; - Tzn. gdy będzie dojrzała do małżeństwa.
8,9 - Podwyższanie ceny przez braci sprzedających alegorycznie przedstawione jest jako umacnianie i ozdabianie miasta.
8,10 - Oblubienica protestuje przeciwko zarzutowi niedojrzałości (Pnp 8,8). Ona jest miastem, które już otworzyło swe bramy (por. Pwt 20,10n) Oblubieńcowi i stąd czerpie swą warowność niezdobytą: dziewiczą czystość.
8,11 - Może symboliczna nazwa Jerozolimy albo Palestyny?
8,12 - Suma wygórowana (por. Pwt 22,29; Oz 3,2), symbol krwi Chrystusa.