Ps 111-118
KSIĘGA PIĄTA
PSALM 111(110)*
Wielkie dzieła Boże
1 Alleluja.
Alef
Z całego serca chcę chwalić Pana
Bet
w radzie sprawiedliwych i na zgromadzeniu.
Gimel
2 Wielkie są dzieła Pańskie,
Dalet
mogą ich doświadczyć wszyscy, którzy je miłują.
He
3 Majestat i wspaniałość - to Jego działanie,
Waw
a sprawiedliwość Jego przetrwa na zawsze*.
Zain
4 Zapewnił pamięć swym cudom*;
Chet
Pan jest miłosierny i łaskawy.
Tet
5 Dał pokarm tym, którzy się Go boją*;
Jod
pamiętać będzie wiecznie o swoim przymierzu.
Kaf
6 Ludowi swemu okazał potęgę dzieł swoich,
Lamed
oddając im posiadłości pogan.
Mem
7 Dzieła rąk Jego to wierność i sprawiedliwość.
Nun
Wszystkie przykazania Jego są trwałe,
Samek
8 ustalone na wieki, na zawsze,
Ain
nadane ze słusznością i mocą.
Pe
9 Zesłał odkupienie swojemu ludowi,
Sade
ustanowił na wieki swoje przymierze;
Kof
a imię Jego jest święte i lęk wzbudza.
Resz
10 Bojaźń Pańska początkiem mądrości*;
Szin
wspaniała zapłata dla tych, co według niej* postępują,
Taw
a sprawiedliwość Jego trwać będzie zawsze.
PSALM 112(111)*
Szczęście bogobojnych
1 Alleluja.
Szczęśliwy mąż, który się boi Pana
i wielkie upodobanie ma w Jego przykazaniach*.
2 Potomstwo jego będzie potężne na ziemi:
pokolenie prawych dozna błogosławieństwa.
3 Dobrobyt i bogactwo będzie w jego domu,
a sprawiedliwość jego przetrwa na zawsze*.
4 Wschodzi w ciemności jako światło dla prawych*,
łagodny, miłosierny i sprawiedliwy.
5 Dobrze się wiedzie mężowi, który lituje się i pożycza*,
postępuje w swych sprawach uczciwie.
6 Na pewno się nie zachwieje;
sprawiedliwy będzie w wiecznej pamięci.
7 Nie będzie się lękał niepomyślnej nowiny;
mocne jego serce, zaufało Panu.
8 Serce jego stateczne lękać się nie będzie,
aż z góry spojrzy na swych przeciwników*.
9 Rozdaje - obdarza ubogich,
sprawiedliwość jego będzie trwała zawsze;
potęga* jego wzmoże się ze sławą.
10 Widzi to występny, gniewa się,
zgrzyta zębami i marnieje.
Pragnienie występnych wniwecz się obróci*.
PSALM 113(112)*
Bogu wielkiemu i łaskawemu chwała!
1 Alleluja.
Chwalcie, słudzy Pańscy,
chwalcie imię Pana:
2 Niech imię Pańskie będzie błogosławione
odtąd i aż na wieki!
3 Od wschodu słońca aż po zachód jego
niech imię Pańskie będzie pochwalone!
4 Pan jest wywyższony ponad wszystkie ludy,
Jego chwała sięga ponad niebiosa*.
5 Któż jak nasz Pan Bóg,
co siedzibę ma w górze,
6 co w dół spogląda
na niebo i na ziemię?
7 Podnosi nędzarza z prochu,
a dźwiga z gnoju ubogiego*,
8 by go posadzić wśród książąt,
wśród książąt swojego ludu,
9 Ten, co niepłodnej każe mieszkać w domu
jako pełnej radości matce synów*.
<Alleluja>*.
PSALM 114(113 A)*
Cuda Boże przy wyjściu z Egiptu
1 Alleluja.
Gdy Izrael wychodził z Egiptu,
dom Jakuba - od ludu obcego,
2 przybytkiem jego stał się Juda,
Izrael jego królestwem.
3 Ujrzało morze i uciekło,
Jordan bieg swój odwrócił*.
4 Góry skakały jak barany,
pagórki - niby jagnięta*.
5 Cóż ci jest, morze, że uciekasz?
Czemu, Jordanie, bieg swój odwracasz?
6 Góry, czemu skaczecie jak barany,
pagórki - niby jagnięta?
7 Zadrżyj*, ziemio, przed obliczem Pana całej ziemi,
przed obliczem Boga Jakubowego,
8 który zmienia opokę w oazę,
a skałę w krynicę wody*.
PSALM 115(113 B)*
Wielkość prawdziwego Boga
1 Nie nam, Panie, nie nam,
lecz Twemu imieniu daj chwałę*
za Twoją łaskawość i wierność!
2 Czemu mają mówić poganie:
«A gdzież jest ich Bóg?»*
3 Nasz Bóg jest w niebie*;
czyni wszystko, co zechce.
4 * Ich bożki to srebro i złoto,
robota rąk ludzkich.
5 Mają usta, ale nie mówią;
oczy mają, ale nie widzą.
6 Mają uszy, ale nie słyszą;
nozdrza mają, ale nie czują zapachu.
7 Mają ręce, lecz nie dotykają;
nogi mają, ale nie chodzą;
gardłem swoim nie wydają głosu.
8 Do nich są podobni ci, którzy je robią,
i każdy, który im ufa.
9 * Dom Izraela pokłada ufność w Panu,
On ich pomocą i tarczą.
10 Dom Aarona pokłada ufność w Panu,
On ich pomocą i tarczą.
11 Bojący się Pana, pokładają ufność w Panu,
On ich pomocą i tarczą.
12 Pan o nas pamięta:
niech nam błogosławi;
niech błogosławi domowi Izraela,
niech błogosławi domowi Aarona;
13 niech błogosławi bojącym się Pana,
zarówno małym jak i wielkim!
14 Niech Pan was rozmnoży,
was i synów waszych!
15 Błogosławieni jesteście przez Pana,
co stworzył niebo i ziemię.
16 Niebo jest niebem Pana,
synom zaś ludzkim dał ziemię.
17 To nie umarli chwalą Pana,
nikt z tych, którzy zstępują do Szeolu*,
18 lecz my błogosławimy Pana
odtąd i aż na wieki.
PSALM 116(114-115)*
Dziękczynienie uratowanego od śmierci
1 Alleluja.
Miłuję Pana, albowiem usłyszał
głos mego błagania,
2 bo ucha swego nakłonił ku mnie
w dniu, w którym wołałem.
3 Oplotły mnie więzy śmierci,
dosięgły mnie pęta Szeolu,
popadłem w ucisk i udrękę*.
4 Ale wezwałem imienia Pańskiego:
«O Panie, ratuj me życie!»
5 Pan jest łaskawy i sprawiedliwy
i Bóg nasz jest miłosierny*.
6 Pan strzeże ludzi pełnych prostoty:
byłem bezsilny, a On mię wybawił.
7 Wróć, moja duszo, do swego spokoju,
bo Pan ci dobrze uczynił.
8 Uchronił bowiem moje życie od śmierci,
moje oczy - od łez,
moje nogi - od upadku*.
9 Będę chodził w obecności Pańskiej
w krainie żyjących.
(Wlg 115)
10 Ufałem, nawet gdy mówiłem*:
«Jestem w wielkim ucisku».
11 Powiedziałem w swym przygnębieniu:
«Każdy człowiek kłamie!»*
12 Cóż oddam Panu
za wszystko, co mi wyświadczył?
13 Podniosę kielich zbawienia*
i wezwę imienia Pańskiego.
14 Moje śluby, złożone Panu, wypełnię
przed całym Jego ludem.
15 Drogocenną jest w oczach Pana
śmierć Jego czcicieli*.
16 O Panie, jam Twój sługa,
jam Twój sługa, syn Twojej służebnicy*:
Ty rozerwałeś moje kajdany.
17 Tobie złożę ofiarę pochwalną
i wezwę imienia Pańskiego.
18 Moje śluby, złożone Panu, wypełnię
przed całym Jego ludem.
19 na dziedzińcach domu Pańskiego,
pośrodku ciebie, Jeruzalem.
PSALM 117(116)*
Wszystkie narody chwalcie Pana!
1 Alleluja.
Chwalcie Pana, wszystkie narody,
wysławiajcie Go, wszystkie ludy*,
2 bo Jego łaskawość nad nami potężna,
a wierność Pańska trwa na wieki.
PSALM 118(117)*
Świąteczny hymn dziękczynny
1 Alleluja.
Dziękujcie Panu, bo jest dobry,
bo łaska Jego trwa na wieki*.
2 * Niech mówi dom Izraela:
«Łaska Jego na wieki».
3 Niech mówi dom Aarona:
«Łaska Jego na wieki».
4 Niech mówią bojący się Pana:
«Łaska Jego na wieki».
5 Zawołałem z ucisku do Pana,
Pan mnie wysłuchał i wywiódł na wolność.
6 Pan jest ze mną, nie lękam się:
cóż mi może zrobić człowiek?*
7 Pan ze mną, mój wspomożyciel,
ja zaś będę mógł patrzeć z góry na mych wrogów.
8 Lepiej się uciec do Pana,
niż pokładać ufność w człowieku.
9 Lepiej się uciec do Pana,
niżeli zaufać książętom.
10 Osaczyły mnie wszystkie narody,
lecz starłem je w imię Pańskie.
11 <Osaczyły mnie w krąg, tak, osaczyły mnie,
lecz starłem je w imię Pańskie>*.
12 Osaczyły mnie w krąg jak pszczoły,
paliły jak ogień ciernie*:
lecz starłem je w imię Pańskie.
13 Popchnięto mnie*, popchnięto, bym upadł,
lecz Pan mi dopomógł.
14 * Pan, moja moc i pieśń,
stał się moim Zbawcą.
15 Okrzyki radości i wybawienia
w namiotach ludzi sprawiedliwych:
Prawica Pańska moc okazuje,
16 prawica Pańska wysoko wzniesiona,
prawica Pańska moc okazuje.
17 * Nie umrę, lecz będę żył
i głosił dzieła Pańskie.
18 Ciężko mnie Pan ukarał,
ale na śmierć mnie nie wydał.
19 Otwórzcie mi bramy sprawiedliwości:
chcę wejść i złożyć dzięki Panu*.
20 Oto jest brama Pana,
przez nią wejdą sprawiedliwi*.
21 Dziękować Ci będę, że mnie wysłuchałeś
i stałeś się moim zbawieniem.
22 * Kamień odrzucony przez budujących
stał się kamieniem węgielnym.
23 Stało się to przez Pana:
cudem jest w oczach naszych.
24 Oto dzień, który Pan uczynił:
radujmy się zeń i weselmy!
25 O Panie, wybaw!
O Panie, daj pomyślność!*
26 Błogosławiony, który przybywa w imię Pańskie!
Błogosławimy wam z domu Pańskiego*.
27 Pan* jest Bogiem:
niech nas oświeci!
Ścieśnijcie szeregi, z gałęziami w rękach,
aż do rogów ołtarza*.
28 Jesteś moim Bogiem, chcę Ci dziękować:
Boże mój, chcę Ciebie wywyższać*.
29 Wysławiajcie Pana, bo dobry;
bo łaska Jego na wieki.
Odsłuchaj
Przypisy
111,1 - Ps 111 Hymn dziękczynny o charakterze mądrościowym. Budowa alfabetyczna (zmiana litery hebr. alfabetu co stych).111,3 - Por. Ps 112[111],3.
111,4 - W świętach liturgicznych przypominających je.
111,5 - Aluzja do cudownego karmienia Izraelitów w czasie wędrówki na pustyni (Wj 16; Lb 11,31n).
111,10 - "Bojaźń..." - częste stwierdzenie w księgach mądrościowych (np. Prz 1,7); "według niej" - popr. wg przekł. starożytnych.
112,1 - Ps 112 Antologia sentencji mądrościowych ujęta w formie pieśni, wysławiających szczęście sprawiedliwego. Budowa psalmu jak w Ps 111[110].
112,1 - Por. Ps 1,1n.
112,3 - Por. Ps 111[110],3.
112,4 - Por. Iz 58,10.
112,5 - Zwłaszcza bez pobierania odsetek (Kpł 25,35nn; Pwt 15,7-11) i oczywiście bez zabronionej Prawem lichwy.
112,8 - Nie będzie się musiał z nimi liczyć, będzie nimi gardził.
112,9 - Dosł.: "róg" (por. Ps 89[88],18).
112,10 - Por. Ps 1,6.
113,1 - Ps 113 Hymn pochodzenia liturgicznego. Ps 113-118 stanowią tzw. "Wielki Hallel", odmawiany podczas wieczerzy paschalnej i wielkich świąt.
113,4 - Por. Ps 89[88],7.9. Tu i w ww. nast. podkreślona bezwzględna transcendencja Boga.
113,7 - Por. Ps 107[106],41; 1 Sm 2,8; Łk 1,52n.
113,9 - Bezpłodność uważano w ST za hańbę, wielodzietność za błogosławieństwo Boże (np. Rdz 16,1.4; Rdz 17,15-21; 1 Sm 2,5). "Alleluja" - tak hebr., a LXX przenosi je na początek następnego Ps, zapewne słusznie.
114,1 - Ps 114[113] Hymn stwierdzający zbawcze działanie Boże w historii.
114,3 - Zob. Ps 66[65],6.
114,4 - Przy teofanii Pana (Wj 19,18) drżą góry i pagórki (por. Ps 29[28],6; Ha 3,6). Nastrój radosny podkreśla Ps 96[95],9-13.
114,7 - Tekst poprawiony.
114,8 - Dalsze wzmianki o wydarzeniach wędrówki na pustyni (Wj 17,1-7; Pwt 8,15; Ps 107[106],35). Por. zapowiedź Iz 43,20.
115,1 - Ps 115[113] Psalm o niejednolitej strukturze literackiej (lamentacja, motywy hymnodyczne, napomnienie typu prorockiego).
115,1 - Por. Ez 36,20-23.
115,2 - Por. Ps 79[78],10.
115,3 - LXX dod.: "i na ziemi". Por. Ps 135[134],6.
115,4 - (Ps 115,4-8) - Pamflet na znikomość obcych bóstw oparty na odpowiednich tradycjach prorockich (Iz 44,9-20; Jr 10,3-15; por. Ps 135[134],15-18).
115,9 - Te trzy grupy Izraelitów w Ps 118[117],2-4. "Bojący się Pana" oznaczają tu zapewne prozelitów.
115,17 - Zob. przypis do Ps 6,6.
116,1 - Ps 116[114-115] Indywidualna pieśń dziękczynna.
116,3 - Psalmista znajdował się w niebezpieczeństwie życia, popadł już niemal w sferę śmierci, jak się wydawało, nieodwołalnie.
116,5 - Por. Ps 86[85],15; Ps 111[110],4; Ps 112[111],4.
116,8 - Por. Ps 56[55],14; (Iz 25,8).
116,10 - Tę część wiersza przytacza 2 Kor 4,13, rozumiejąc tekst o wierze nadprzyrodzonej (w zmartwychwstanie Chrystusa i chrześcijan).
116,11 - Por. Ps 12[11],3; Ps 62[61],10.
116,13 - Zapewne gest dziękczynny, stosowany w liturgii ST (Wj 29,40) jak też u chrześcijan (1 Kor 10,16). "Kielich" oznaczał w ogóle los lub ostateczną decyzję (por. przypis do Ps 16[15],5); w tym sensie mówi ST często o "pucharze lub kubku gniewu Pana" (Iz 51,17.22; Jr 25,15-29; Lm 4,21) jako o decyzji kary. Ten sam obraz może mieć, jak się wydaje, także znaczenie pozytywne, zadatku wyzwolenia.
116,15 - Tzn. Bóg nie pragnie śmierci swoich czcicieli, lecz ratuje ich od niej (w. 8); por. Ps 16, Ps 10n; Ps 72[71],14. Przekłady starożytne pod wpływem nauki o zmartwychwstaniu ciał zmieniły sens wyrażenia, uważając śmierć za drogę połączenia się z Bogiem i otrzymania nagrody. Tak rozumie ten wiersz także chrześcijańska liturgia i Martyrologium.
116,16 - Zob. Ps 86[85],16.
117,1 - Ps 117 Dwuwierszowy hymn pochwalny.
117,1 - W Rz 15,11 cytat mówi o uwielbieniu Boga przez pogan.
118,1 - Ps 118 Hymn świąteczny pochodzenia liturgicznego.
118,1 - Częsta formuła używana w psalmach, szczególnie liturgicznych (por. np. Ps 100[99],5; Ps 107[106],1; Jr 33,11). Tutaj służy ona za refren (ww. 1-4.29), podobnie jak w całym Ps 136[135].
118,2 - Zob. przypis do Ps 115,9nn.
118,6 - Hbr 13,6 przytacza to w pouczeniu religijno-moralnym.
118,11 - Zapewne glosa lub błędne powtórzenie, którego nie znają rękopisy przedmasoreckie z Qumran i z genizy w Kairze.
118,12 - Tłum. przybliżone wg LXX; hebr.: "zgasły".
118,13 - Tekst popr. wg LXX.
118,14 - Por. Wj 15,2.6.12; Mdr 18,8n.
118,17 - Por. Iz 54,8; Jr 10,24.
118,19 - Por. Ps 24[23],7-10. Aluzja do świątyni.
118,20 - Por. Iz 26,2.
118,22 - Psalmista porównuje się do kamienia używanego do wznoszenia budowli, który jednak został przez budowniczych odrzucony jako nieprzydatny. Wbrew ich mniemaniom stał się on najbardziej istotnym kamieniem narożnikowym, podtrzymującym budowlę. Symbolika pochodzi z Iz 28,16 (Za 3,9; Za 4,7) i jest często stosowana w NT do Chrystusa (Mt 21,42; Dz 4,11; 1 Kor 3,11; Ef 2,20; 1 P 2,7n).
118,25 - Por. Ne 1,11.
118,26 - Błogosławieństwo kapłańskie w ramach uroczystości liturgicznych w odpowiedzi na w. 25. W Mt 21,9 aklamacja na cześć Jezusa - Mesjasza przy Jego wjeździe do Jerozolimy ("Hosanna" - "wybaw!", por. w. 25). Wyrażenie to ma sens jednoznacznie mesjańsko-eschatologiczny, jak wynika ze słów Jezusa w Mt 23,39.
118,27 - "Pan" = Jahwe; "Ścieśnijcie... ołtarza" - aluzja do liturgii judaizmu, zwłaszcza Święta Namiotów - por. Kpł 23,40; Ne 8,15; 2 Mch 10,7.
118,28 - Por. Wj 15,2.
Powiązane utwory
Oto dzień, który Pan uczynił ks. Zbigniew Piasecki - Ps 118[117]
Droga do Nieba - 1-głosowyNon nobis, Domine Jerry Estes - Ps 113,9
Non nobis Domine Jacek Gałuszka - Ps 113,9
Laudate Peri Jacek Sykulski - Ps 112,1
Laudate Dominum Taize - Ps 117[116],1
Laudate Dominum Michel Corboz - Ps 117[116]
Laudate Dominum Andorka Peter - Ps 117[116]
Jam sługa Twój Lech Duraj - Ps 116,16
Haec dies Mikulas Moyzes - Ps 118[117],1.24
- 3-głosowy chór żeńskiDziękujcie Panu, bo jest dobry ks. Antoni Chlondowski - Ps 118[117]
Exsultate Deo - 2-głosowyCzym się Panu odpłacę Paweł Bębenek - Ps 116
Bonum est confidere Taize - Ps 118[117],8-9
Boga naszego chwalcie, wszystkie ziemie ks. Jan Siedlecki - Ps 117[116]
Exsultate Deo - 1-głosowyBenedictus Taize - Ps 118[117],26
Alleluja, chwalcie Pana Wacław z Szamotuł - Ps 116
Niepojęta Trójco T.1 - 4-głosowy chór a cappella (SATB)Zobacz psalm
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150
