Ps 104,1-106,48

KSIĘGA CZWARTA
PSALM 104(103)*
Stworzenie wielbi Boga
1 Błogosław, duszo moja, Pana!
O Boże mój, Panie, jesteś bardzo wielki!
Odziany we wspaniałość i majestat,
2 światłem okryty jak płaszczem*.
Rozpostarłeś niebo jak namiot,
3 wzniosłeś swe komnaty nad wodami*.
Za rydwan masz obłoki,
przechadzasz się na skrzydłach wiatru.
4 Jako swych posłów używasz wichry,
jako sługi - ogień i płomienie*.
5 Umocniłeś ziemię w jej podstawach:
na wieki wieków się nie zachwieje.
6 Jak szatą okryłeś ją Wielką Otchłanią,
stanęły wody ponad górami*.
7 Musiały uciekać wobec Twej groźby,
na głos Twego grzmotu popadły w przerażenie.
8 Wzniosły się na góry, opadły na doliny,
na miejsce, któreś im naznaczył.
9 Zakreśliłeś granicę, której nie przekraczają,
nigdy nie wrócą, by zalać ziemię*.

10 Ty zdroje kierujesz do strumieni,
co pośród gór się sączą:
11 poją one wszelkie zwierzęta polne,
[tam] dzikie osły gaszą swe pragnienie;
12 nad nimi mieszka ptactwo powietrzne,
spomiędzy gałęzi głos swój wydaje.
13 Z Twoich komnat nawadniasz góry*,
aby owocem Twych dzieł nasycić ziemię.
14 Każesz rosnąć trawie dla bydła
i roślinom, by człowiekowi służyły,
aby z roli dobywał chleb
15 i wino, co rozwesela serce ludzkie,
by rozpogadzać twarze oliwą*,
by serce ludzkie chleb krzepił.
16 Drzewa Pana* mają wody do syta,
cedry Libanu, które zasadził.
17 Tam ptactwo zakłada gniazda,
na cyprysach* są domy bocianów.
18 Wysokie góry dla kozic,
a skały są kryjówką dla borsuków*.

19 Tyś stworzył księżyc, aby czas wskazywał*;
słońce poznało swój zachód.
20 Mrok sprowadzasz i noc nastaje,
w niej krąży wszelki zwierz leśny.
21 Lwiątka ryczą za łupem,
domagają się żeru od Boga.
22 Gdy słońce wzejdzie, wracają
i kładą się w swych legowiskach.
23 Człowiek wychodzi do swojej pracy,
do trudu swojego aż do wieczora.

24 Jak liczne są dzieła Twoje, Panie!
Ty wszystko mądrze uczyniłeś:
ziemia jest pełna Twych stworzeń.
25 Oto morze wielkie, długie i szerokie,
a w nim jest bez liku żyjątek
i zwierząt wielkich i małych.
26 Tamtędy wędrują okręty,
i Lewiatan, którego stworzyłeś na to,
aby w nim igrał.

27 Wszystko to czeka na Ciebie,
byś dał im pokarm w swym czasie.
28 * Gdy im udzielasz, zbierają;
gdy rękę swą otwierasz, sycą się dobrami.
29 Gdy skryjesz swe oblicze, wpadają w niepokój;
gdy im oddech odbierasz, marnieją
i powracają do swojego prochu.
30 Stwarzasz je, gdy ślesz swego Ducha
i odnawiasz oblicze ziemi.
31 Niech chwała Pana trwa na wieki:
niech Pan się raduje z dzieł swoich.
32 Na ziemię patrzy, a ona drży;
dotyka gór, a one dymią*.

33 Póki mego życia, chcę śpiewać Panu
i grać mojemu Bogu, póki mi życia starczy.
34 Niech miła Mu będzie pieśń moja,
będę radował się w Panu.
35 Niech znikną z ziemi grzesznicy
i niech już nie będzie występnych!
Błogosław, duszo moja, Pana!
Alleluja*.

PSALM 105(104)*
Bóg wierny przymierzu z Abrahamem
1 Sławcie Pana, wzywajcie Jego imienia,
głoście dzieła Jego wśród narodów!
2 Śpiewajcie Mu i grajcie Mu,
rozpowiadajcie wszystkie Jego cuda!
3 Szczyćcie się Jego świętym imieniem;
niech się weseli serce szukających Pana!
4 Rozmyślajcie o Panu i Jego potędze,
szukajcie zawsze Jego oblicza!*
5 Pamiętajcie o cudach, które On zdziałał,
o Jego znakach i sądach ust Jego,
6 potomstwo Abrahama, Jego słudzy,
synowie Jakuba, Jego wybrańcy.

7 On, Jahwe, jest naszym Bogiem:
Jego wyroki obejmują świat cały.
8 Na wieki pamięta o swoim przymierzu,
obietnicę dał dla tysiąca pokoleń.
9 * Zawarł je z Abrahamem
i przysięgę dał Izaakowi,
10 ustanowił dla Jakuba jako prawo,
dla Izraela jako wieczne przymierze,
11 mówiąc: Dam tobie ziemię Kanaan
na waszą własność dziedziczną.

12 Kiedy ich było niewielu,
nieliczni i obcy w niej,
13 i wędrowali od szczepu do szczepu,
z jednego królestwa do drugiego ludu,
14 nikomu nie pozwolił ich uciskać
i z ich powodu karał królów*:
15 «Nie dotykajcie moich pomazańców
i prorokom moim nie czyńcie krzywdy!»
16 * Potem przywołał głód na ziemię
i odebrał cały zapas chleba.
17 Wysłał przed nimi człowieka:
Józefa sprzedano jako niewolnika.
18 Kajdanami ścisnęli jego nogi,
w żelazo zakuli jego szyję,
19 aż się spełniła jego przepowiednia
i słowo Pańskie dało mu świadectwo.
20 Posłał król, by uwolnić go,
i władca ludów, aby go wyzwolić.
21 Ustanowił go panem nad swoim domem
i władcą nad całą swoją posiadłością,
22 by według swej myśli pouczał jego dostojników
a jego starszyznę uczył mądrości.
23 Wówczas Izrael wkroczył do Egiptu,
Jakub był gościem w kraju Chama.

24 Licznie rozmnożył swój naród,
uczynił go mocniejszym od jego wrogów.
25 Ich to serce odmienił, ażeby znienawidzili lud Jego
i wobec Jego sług postępowali zdradziecko.
26 Wtedy posłał sługę swojego, Mojżesza,
i Aarona, którego sobie wybrał.
27 * Oni okazali w Egipcie* Jego znaki
i cuda w krainie Chama.
28 Zesłał ciemności i nastał mrok,
lecz nie przestrzegali słów Jego*.
29 W krew zamienił ich wody
i pozabijał ich ryby.
30 Od żab się zaroiła ich ziemia,
[nawet] w komnatach ich królów.
31 Rzekł, i robactwo się zjawiło,
komary w całym ich kraju.
32 Zesłał im grad zamiast deszczu
i ogień palący na ich ziemię.
33 Poraził im winorośle i figowce
i drzewa połamał w ich kraju.
34 Rzekł, i nadciągnęła szarańcza,
niezliczone mnóstwo świerszczy.
35 Pożarły one całą trawę w ich kraju
i zjadły płody na ich roli.
36 Pobił wszystkich pierworodnych w ich ziemi,
pierwociny całej ich siły.
37 A tamtych wyprowadził ze srebrem i złotem
i nie było słabego w Jego pokoleniach.
38 Egipcjanie byli radzi z ich wyjścia,
bo lęk ich ogarnął przed nimi.

39 * Chmurę rozpostarł jako osłonę
i ogień, by świecił wśród nocy.
40 Prosili i przywiódł przepiórki,
i nasycił ich chlebem z nieba.
41 Rozdarł skałę i spłynęła woda,
popłynęła w pustyni jak rzeka.
42 Pamiętał bowiem o swym świętym słowie,
[danym] Abrahamowi, słudze swojemu.
43 I wyprowadził lud swój wśród radości,
wśród wesela - swoich wybranych.
44 I darował im ziemie narodów,
i zawładnęli owocem pracy* ludów,
45 by strzegli Jego przykazań
i prawa zachowywali.
Alleluja.

PSALM 106(105)*
Niewdzięczność ludu wybranego
1 Alleluja.
Chwalcie Pana, bo dobry,
bo na wieki Jego łaskawość*.
2 Któż opowie dzieła potęgi Pana,
ogłosi wszystkie Jego pochwały?
3 Szczęśliwi, którzy strzegą przykazań,
w każdym czasie czynią to, co sprawiedliwe.
4 * Pamiętaj o nas, Panie, gdyż masz upodobanie w swym ludzie.
Przyjdź nam z pomocą,
5 abyśmy ujrzeli szczęście Twych wybranych,
radowali się radością Twojego ludu,
chlubili się razem z Twoim dziedzictwem.

6 Zgrzeszyliśmy, wraz z naszymi przodkami,
popełniliśmy nieprawość, żyliśmy występnie*.
7 * Ojcowie nasi w Egipcie
nie pojęli Twych cudów,
nie pamiętali ogromu łask Twoich,
lecz zbuntowali się przeciw Najwyższemu nad Morzem Czerwonym.
8 Ale ocalił ich przez wzgląd na swoje imię,
aby objawić swoją potęgę.
9 Zgromił Morze Czerwone i wyschło,
i poprowadził ich przez fale jakby przez pustynię.
10 I ocalił ich z ręki ciemięzcy,
i z ręki przeciwnika uwolnił.
11 Wody pokryły ich wrogów:
ani jeden z nich nie pozostał.
12 Słowom więc Jego uwierzyli
i śpiewali Jemu pochwały.
13 Szybko o dziełach Jego zapomnieli:
na Jego radę nie czekali.
14 * Pałali żądzą na pustyni,
na próbę wystawiali Boga na odludziu.
15 Uczynił zadość ich żądaniu,
lecz zesłał na nich zarazę.
16 * Zazdrościli Mojżeszowi w obozie,
Aaronowi, świętemu Pańskiemu.
17 Otwarła się ziemia i połknęła Datana,
i nakryła zgraje Abirama.
18 I ogień zapłonął przeciw ich zgrai,
i płomień spalił bezecnych.
19 * U stóp Horebu zrobili cielca
i oddawali pokłon ulanemu posągowi.
20 Zamienili swą Chwałę
na wizerunek cielca jedzącego siano.
21 Zapomnieli o Bogu, który ich ocalił,
który wielkich rzeczy dokonał w Egipcie,
22 dziwów - w krainie Chama,
zdumiewających - nad Morzem Czerwonym.
23 Postanowił ich zatem wytracić,
gdyby nie Mojżesz, Jego wybraniec:
on wstawił się do Niego,
aby gniew Jego odwrócić, by ich nie wyniszczył*.
24 * I wzgardzili wspaniałą ziemią,
nie uwierzyli Jego słowu.
25 Ale szemrali w swoich namiotach,
nie słuchali głosu Pańskiego.
26 I przysiągł im z ręką podniesioną*,
że powali ich na pustyni,
27 że ich potomstwo rozproszy wśród ludów,
że ich rozsypie po krajach.
28 Potem przystali do Baal-Peora,
spożywali z ofiar dla [bogów] umarłych*.
29 Drażnili Go swymi postępkami
i spadła na nich plaga.
30 Lecz powstał Pinchas*, odbył sąd
i zaraza ustąpiła.
31 Uznano mu to za czyn sprawiedliwy
z pokolenia na pokolenie, na zawsze.
32 * Rozdrażnili Go znowu przy wodach Meriba;
przez nich nieszczęście spotkało Mojżesza,
33 bo rozgoryczyli jego ducha
i nierozważnie powiedział swymi wargami.

34 Nie wytracili narodów,
jak im to Pan nakazał.
35 Lecz się zmieszali z poganami
i nauczyli się ich uczynków;
36 poczęli czcić ich bałwany,
które się stały dla nich pułapką.
37 * I składali w ofierze swych synów
i swoje córki złym duchom.
38 I krew niewinną przelali:
<krew synów swoich i córek,
które złożyli w ofierze posągom kananejskim>*.
I ziemia krwią się skalała,
39 a oni się splamili swoimi czynami
i swoimi występkami dopuścili się wiarołomstwa.
40 Gniew Pana zapłonął przeciw Jego ludowi,
tak iż poczuł wstręt do swego dziedzictwa.
41 I wydał ich w ręce pogan,
a zapanowali nad nimi ich przeciwnicy.
42 Ich wrogowie znęcali się nad nimi;
pod ręką ich doznawali ucisku.
43 Wielokrotnie ich uwalniał,
oni zaś sprzeciwiali się Jego planom*,
ginęli zatem przez swe nieprawości.
44 Lecz wejrzał na ich utrapienie,
gdy wysłuchiwał ich błagań.
45 I wspomniał dla ich dobra na swoje przymierze
i pożałował [ich] w swej wielkiej łaskawości.
46 I wzbudził dla nich litość
u wszystkich, co ich uprowadzili w niewolę*.
47 Ratuj nas, Panie, Boże nasz,
zgromadź spośród narodów*,
abyśmy wielbili święte imię Twoje
i dumni byli z Twej chwały.

48 Błogosławiony Pan, Bóg Izraela,
od wieków na wieki!
A cały lud niech powie: Amen!
Alleluja!*



Przypisy

104,1 - Ps 104 Indywidualny hymn pochwalny.
104,2 - Por. Iz 60,19; 1 Tm 6,16.
104,3 - Kosmografia semicka (Rdz 1,7). Także w Ps 29[28],10 Bóg "zasiada" nad wodami. O Panu "cwałującym na obłokach" zob. Ps 68[67],5.
104,4 - Hbr 1,7 stosuje to do aniołów. "Ogień i płomienie" - tekst popr. Możliwe także jest tłum.: "płonący ogień" lub "płomienie ogniste".
104,6 - W czasie potopu: Rdz 7,20.
104,9 - Por. Rdz 9,11-15; Hi 38,8-11; Jr 5,22.
104,13 - Zob. przypis do Ps 33[32],7.
104,15 - Namaszczanie twarzy oliwą praktykowano m.in. jako wyraz świątecznej radości (Ps 23[22],5; Ps 45[44],8).
104,16 - Tzn. najwyższe i najpotężniejsze.
104,17 - Inni popr.: "na wierzchołkach".
104,18 - Chodzi o gatunek borsuka skalnego lub nawet koziorożca, a nie o świstaka żyjącego w Alpach i Tatrach.
104,19 - Izraelici posługiwali się przede wszystkim kalendarzem księżycowym, stąd księżyc wymieniony jest na pierwszym miejscu.
104,28 - Bóg jest Panem i stwórcą życia na ziemi. On daje wszystkim istotom życiodajne tchnienie; dopóki podtrzymuje je i syci swoimi dobrami - żyją, w przeciwnym wypadku umierają i wracają do ziemi (Hi 34,14n). Czynnikiem stwórczym i odnawiającym wszystko jest Duch Boży (Rdz 1,2; Rdz 2,7; Koh 12,7).
104,32 - Chodzi może o pożar lasu (od pioruna) lub wybuch wulkanu. Por. także Ps 144[143],5.
104,35 - Tłum. greckie umieszcza Alleluja na początku Ps 105[104],1
105,1 - Ps 105 Hymn oparty na refleksjach nad zbawczą historią narodu. Por. Ps 78[77].
105,4 - Zwykle o uczęszczaniu do świątyni, ale także ogólniej o oddawaniu czci Bogu.
105,9 - Por. Rdz 15,3-5.
105,14 - Por. Rdz 12,10-20; Rdz 20,1-18; Rdz 26,1-11 (opowiadania o bardzo podobnych motywach).
105,16 - (Ps 105,16-23) - Tradycja biblijna o sprzedaniu Józefa do Egiptu (Rdz 37,28), który, ciesząc się specjalną opieką Bożą, uratował swą rodzinę w czasach głodu (Rdz 41,54-57; Rdz 42,25; Rdz 44,1nn; Rdz 45,5). Dzięki niemu cała rodzina przeniosła się do Egiptu, tworząc później naród izraelski. Por. także Dz 7,9-15.
105,27 - (Ps 105,27-37) - Opis plag egipskich (por. Ps 78[77],43-51) w nieco innej kolejności niż w Wj 7,14-12,30. Niektóre plagi psalm pomija. Wiersz 37 wreszcie opisuje samo cudowne wyjście z Egiptu (Wj 11,2n; Wj 12,31-36); - Tekst poprawiony.
105,28 - Tekst poprawiony.
105,39 - Cuda Boże w czasie wędrówki na pustyni (Wj 13,21n; Wj 14,9; Wj 16,13nn; Wj 17,6; Lb 20,7-11). Por. Ps 78[77],14nn.25-29.
105,44 - Dosł.: "trudem".
106,1 - Ps 106 Podobnie jak poprzedni, psalm ten zawiera refleksje nad zbawczą historią narodu z podkreśleniem jednak jego niewdzięczności (por. także Ps 78[77] oraz Ps 136[135]).
106,1 - Por. Ps 100[99],5; Ps 107[106],1; Ps 118[117],1; Jr 33,11.
106,4 - 1 os. l. mnogiej wg przekładów starożytnych; hebr. ma 2 os. 1. pojedynczej ("pamiętaj o mnie" itd.); cały psalm jednak ma charakter kolektywny.
106,6 - Zbiorowe wyznanie grzechów społeczności (por. 1 Krl 8,47; Lm 1,18; Lm 3,40nn; Dn 9,5-19).
106,7 - Por. Ps 78[77],17. O cudzie nad Morzem Czerwonym opowiada Wj 14,21-31; Wj 15,4-7.
106,14 - Wj 16,2-15; Lb 11,4-6.18-23.31nn.
106,16 - Bunt przeciw Mojżeszowi i Aaronowi pod wodzą Koracha (Lb 16). Psalm wymienia jedynie dwóch innych sprawców, zapewne z uwagi na potomków Koracha, sprawujących dziedzicznie urząd śpiewaków w świątyni. Aaron nazwany jest "świętym" (w. 16) ze względu na sprawowaną funkcję kapłańską (Kpł 21,6-8).
106,19 - Por. Wj 32,4.8; Pwt 9,12.16. Złoty cielec był zapewne pokryty złotem (Iz 30,22). Możliwe, iż był on odlany z samego złota (Wj 32,4), choć tego rodzaju posągi sporządzano raczej rzadko. Por. Jr 2,11; Rz 1,23 (cytat!).
106,23 - Por. Wj 32,11-17; Pwt 9,25-29.
106,24 - Por. Lb 13,25-14,4.
106,26 - Antropomorfizm częsty w ST, oznaczający bezwzględne wypełnienie groźby, które poręcza majestat Boży (Lb 14,11n).
106,28 - Epizod bałwochwalstwa uprawianego w pobliżu góry Peor, w Moabie, na cześć Baala (Lb 25 - por. Lb 23,28), uważany (Oz 9,10) za początek niewierności Izraela w Zajordaniu. W przeciwieństwie do Boga żywego (Jr 10,10), bożki pogańskie są martwe ("umarłe").
106,30 - Jeden z kapłanów, syn Eleazara, wnuk Aarona (por. Lb 25,7).
106,32 - Por. Ps 95[94],8n; Wj 17,1-7; Lb 20,2-13.
106,37 - (Ps 106,37n) - Ofiary składane z dzieci (m.in. na cześć Molocha w Tofet w Dolinie Synów Hinnoma w Jerozolimie) przejęli Izraelici z otoczenia kananejskiego (por. Kpł 18,21; Pwt 12,31; Jr 7,31; Jr 19,5). Obcy bogowie nazwani są tu "złymi duchami" (dokładniejsze znaczenie terminu sadim nie jest znane).
106,38 - Dwa środkowe wiersze w w. 38 stanowią zbędną glosę, zresztą błędna w tym miejscu, bo tu chodzi o zabójstwa w wyniku niesprawiedliwych wyroków sądowych (Iz 1,15n; Jr 22,3.13; Mi 3,2n).
106,43 - Tekst popr.: hebr.: "swym planom".
106,46 - Aluzja do zakończenia niewoli babilońskiej (2 Krn 36,22n; Ezd 1,1-4).
106,47 - Tekst zakłada społeczność izraelską przebywającą w niewoli lub w rozproszeniu.
106,48 - Doksologia czwartej księgi Psałterza wraz ze starożytną wskazówką liturgiczną.

Powiązane utwory

O Panie, ześlij swego Ducha Gizela Skop - Ps 104[103]

Droga do Nieba; Exsultate Deo - 1-głosowy

Możesz więcej!

Notatki do fragmentów
Historia ostatnio wyszukanych

Załóż konto

Księga Psalmów

Ps

Zobacz wstęp i często szukane fragmenty

Dowiedz się więcej!

Masz pomysł?

Napisz do nas i pomóż nam rozwijać wyszukiwarkę

Kontakt

Odkrywaj Słowo Boże

Zobacz co inni wyszukiwali

Zainspiruj się

Polecamy

Po prostu Boski sklep!

Po prostu Boski sklep!