Ps 78,1-82,8
Przypisy
78,1 - Ps 78 Psalm pouczający w oparciu o refleksję nad historią narodu i zbawczą pomocą Bożą. Styl deuteronomiczny.78,2 - Psalmista zamierza wydobyć pouczające wnioski z przejawów opieki Bożej nad biegiem historii narodu. Mt 13,35 odnosi ten wiersz do nauczania Chrystusa Pana w przypowieściach.
78,10 - Antycypowana krytyka schizmy religijnej państwa północnego ("synowie Efraima"), które tym samym naruszyło Przymierze; autor wróci do tego tematu w w. 67.
78,12 - Czyli Tanis (LXX).
78,13 - Opis wędrówki na pustyni (por. Ps 105[104],39; Wj 14,1.21n; Wj 13,21).
78,15 - Por. Ps 95[94],8n; Ps 105[104],41; Wj 17,6.
78,18 - Por. Wj 16,3-8; Lb 11,4-15.
78,21 - Prawdopodobnie dublet wiersza poprzedniego.
78,24 - Wiersz przytoczony w mowie eucharystycznej Jezusa. Por. J 6,31-34.49-58.
78,25 - Jako "mocarzy" podają Ps (np. Ps 103[102],20) istoty niebieskie; także Pan jest w Ps 132[131],2.5 (por. Iz 1,24; Iz 49,26) nazwany "mocarzem" (abir).
78,27 - Por. Wj 16,13nn; Lb 11,31n.
78,31 - Por. Lb 11,33n.
78,37 - Historię zbawienia znaczą grzechy i niewierność Izraela; karę Bożą za nie ogranicza Boże miłosierdzie, na które naród odpowiada znów niewiernością.
78,39 - Ciało jest tu czynnikiem słabości człowieka i przemijalności (por. Ps 103[102],14-16; Ps Rdz 6,3; Iz 40,6-8).
78,43 - Zob. przypis do Ps 78,12. Następne ww. 44-51 opisują plagi egipskie (Wj 7,8-12,31), przedstawione w nieco zmienionej formie i porządku niż w tradycji Wj.
78,49 - Por. Wj 12,23, gdzie mowa jest o "niszczycielu".
78,51 - Por. Wj 12,29.
78,53 - Por. Wj 14,27nn.
78,56 - Charakterystyka postępowania Izraelitów w okresie Sędziów.
78,60 - Mówi o tym Jr 7,12; Jr 26,6.
78,61 - Arkę Przymierza, która wpadła w ręce Filistynów w czasie jednej z potyczek (1 Sm 4,11).
78,66 - Aluzja do nieszczęść, jakie spotkały Filistynów przetrzymujących Arkę: 1 Sm 5.
79,1 - Ps 79 Lamentacja zbiorowa, opłakująca zburzenie Jerozolimy.
79,1 - Por. Ps 74[73],3n; Iz 63,18; Lm 1,10. Mowa o zdobyciu Jerozolimy w r. 587/586 przez Babilończyków.
79,2 - Tekst przytacza 1 Mch 7,17.
79,6 - Jr 10,25 przytacza dosłownie tę prośbę.
79,10 - Pan jest "mścicielem krwi" (por. Lb 35,19).
79,12 - Sąsiedzi Judy, Edom i Moab, nie tylko współdziałali z Babilończykami (por. Ps 137[136],7n), ale łupili za ich namową kraj: 2 Krl 24,2.
80,1 - Ps 80 Zbiorowa lamentacja społeczności.
80,1 - Por. przypis do Ps 46[45],1.
80,2 - Por. Ps 23[22],1 z przypisem; Ps 78[77],52; Ps 79[78],13; Ps 95[94],7; Ps 100[99],3. O Jahwe zasiadającym "nad cherubami" - zob. 1 Sm 4,4; Ps 18[17],11; Ps 99[98],1.
80,3 - Teofania ma przynieść zbawczą interwencję na rzecz uciśnionych lub nawet ujarzmionych pokoleń Izraela.
80,4 - Antropomorfizm wyrażający przychylność i łaskę Jahwe (por. niżej w. 8 i 20; Lb 6,25).
80,9 - (Ps 80,9-14) - Częste alegoryczne określenie Izraela (por. np. Iz 5,1-7; Jr 2,21; Jr 12,10; Oz 10,1).
80,11 - Tj. najwyższe (por. Ps 104[103],16).
80,12 - Królestwo Dawida sięgało terytorialnie i wpływami od Morza Śródziemnego aż po Eufrat (por. 1 Krl 5).
80,14 - Królestwo Izraela - winnica, niegdyś troskliwie otoczona murem (opieką Boga: por. Iz 5,5), została po zburzeniu tegoż przez Boga (Ps 89[88],41n) wydana na pastwę nieprzyjaciół.
80,16 - Tłum. przypuszczalne. Drugi wiersz stanowi dublet wiersza 18b.
80,18 - W pierwotnym znaczeniu chodzi o króla (księcia?) Dawidowego, nazywanego tak samo jak w późniejszym okresie apokaliptyczna postać Syna Człowieczego (Dn 7,13nn). NT używa tego określenia tylko o Jezusie jako Mesjaszu.
81,1 - Ps 81 Psalm liturgiczny, utrzymany w tonie wyroczni prorockiej.
81,4 - Pierwszy dzień miesiąca księżycowego był dniem świątecznym (Iz 1,13; Am 8,5).
81,6 - Przekłady starożytne mają: "słyszał" (Józef).
81,8 - Aluzja do teofanii u stóp góry Synaj (także Ps 18[17],12.14; Ps 77[76],19; Ps 104[103],7) i do Wj 17,1-7; Lb 20,2-13 (por. Ps 106[105],32).
81,10 - Parafraza pierwszego przykazania Dekalogu (por. Wj 20,2n).
81,12 - Por. Jr 7,24; Jr 11,8.
81,17 - Tzn. Izraela. Wymienione produkty są symbolem dostatku. Por. Pwt 32,13 z przyp.; Iz 46,17n.
82,1 - Ps 82 Psalm o charakterze karcącej mowy prorockiej.
82,1 - W wizji prorockiej objawia się Bóg w otoczeniu dworu niebieskiego (Ps 8,6; Ps 29[28],1; Ps 58[57],2; Ps 89[88],6.8), określanego mianem "bogów", "synów Bożych" lub "istot niebieskich". Podobnymi tytułami określeni są dostojnicy i sędziowie (por. przypis do Ps 58[57],2).
82,2 - Prorocy często karcą nadużycia przekupnych sędziów (Iz 1,23; Iz 3,14; Iz 5,23; Jr 5,28; Jr 21,12; Am 5,7; Mi 3,11; Za 7,9n).
82,5 - Sąd nabiera wyraźnych cech eschatologicznych (por. w. 8).
82,6 - Przytacza to Jezus w sporze z przeciwnikami (J 10,34nn). Por. Ez 28,11-19.
Powiązane utwory
Nakarmiłeś lud Twój, o Panie ks. Joseph Gelineau - Ps 78[77]
Droga do Nieba - 1-głosowyZobacz psalm
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150