Ps 83,1-89,53
KSIĘGA TRZECIA
PSALM 83(82)*
Boże, upokórz sprzymierzonych wrogów!
1 Pieśń. Psalm. Asafowy.
2 O Boże, nie trwaj w milczeniu,
nie milcz i nie spoczywaj, Boże!
3 Bo oto burzą się Twoi wrogowie
i podnoszą głowę ci, którzy Cię nienawidzą.
4 Knują spisek przeciwko Twojemu ludowi,
zmawiają się przeciw tym, których strzeżesz.
5 «Pójdźcie - mówią - wytraćmy ich spośród narodów,
by więcej nie wspominano imienia Izraela».
6 Zaiste, zmawiają się jednomyślnie
i przeciw Tobie zawierają przymierze:
7 * Namioty Edomu z Izmaelitami,
Moab i Hagryci,
8 Gebal, Ammon i Amalek,
kraj Filistynów i mieszkańcy Tyru.
9 Także Asyryjczycy połączyli się z nimi,
dla synów Lota stali się ramieniem.
10 Uczyń im jak Madianitom i Siserze*,
jak Jabinowi nad potokiem Kiszon*,
11 którzy polegli pod Endor,
stali się nawozem dla ziemi*.
12 Z ich książętami postąp jak z Orebem,
jak z Zeebem, z Zebachem i z Salmunną,
z wszystkimi ich przywódcami,
13 którzy mówili: «Zagarnijmy
dla siebie kraj* Boga!»
14 O Boże mój, uczyń ich podobnymi do źdźbeł* ostu,
do plew* gnanych wichurą.
15 * Jak ogień pożera lasy,
jak pożoga wypala góry,
16 tak ich ścigaj Twoją nawałnicą
i burzą Twoją wpraw ich w zamieszanie!
17 Okryj hańbą ich oblicze,
aby szukali imienia Twego, Panie!
18 Niech wstyd i trwoga ogarną ich na zawsze,
niech będą pohańbieni i zginą!
19 Niechaj poznają Ciebie i wiedzą,
że tylko Ty, który sam jeden masz Jahwe* na imię,
jesteś Najwyższy nad całą ziemią.
PSALM 84(83)*
Szczęście mieszkańca świątyni
1 Kierownikowi chóru. Na wzór z Gat. Synów Koracha. Psalm.
2 Jak miłe są przybytki Twoje,
Panie Zastępów!
3 Dusza moja pragnie i tęskni
do przedsieni Pańskich.
Moje serce i ciało radośnie wołają
do Boga żywego*.
4 Nawet wróbel dom sobie znajduje
i jaskółka gniazdo.
gdzie złoży swe pisklęta:
przy* Twoich ołtarzach, Panie Zastępów,
mój Królu i mój Boże!
5 Szczęśliwi, którzy mieszkają w domu Twoim, Panie,
nieustannie Cię wychwalają.
6 Szczęśliwi, których moc jest w Tobie,
którzy zachowują ufność w swym sercu*.
7 Przechodząc doliną Baka*,
przemieniają ją w źródło,
a wczesny deszcz błogosławieństwem ją okryje.
8 Z mocy w moc wzrastać będą:
Boga <nad bogami>* ujrzą na Syjonie.
9 Panie Zastępów, usłysz moją modlitwę;
nakłoń ucha, Boże Jakuba!
10 Spojrzyj, Puklerzu nasz, Boże,
i wejrzyj na oblicze Twego Pomazańca*!
11 Zaiste jeden dzień w przybytkach Twoich
lepszy jest niż innych tysiące;
wolę stać w progu domu mojego Boga,
niż mieszkać w namiotach grzeszników.
12 Bo Pan Bóg jest słońcem i tarczą:
Pan hojnie darzy łaską i chwałą,
nie odmawia dobrodziejstw
postępującym nienagannie.
13 Panie Zastępów,
szczęśliwy człowiek, który ufa Tobie!
PSALM 85(84)*
Bliskie jest nasze zbawienie
1 Kierownikowi chóru. Synów Koracha. Psalm.
2 Łaskawym się okazałeś, Panie, dla Twej ziemi;
odmieniłeś los* Jakuba,
3 odpuściłeś winę Twojemu ludowi;
zakryłeś wszystkie ich grzechy.
4 Powściągnąłeś całe zagniewanie* Twoje,
zaniechałeś zapalczywości Twojego gniewu.
5 Odnów nas, Boże, nasz Zbawco,
i zaniechaj Twego oburzenia na nas!
6 Czyż będziesz na nas gniewał się na wieki,
czy gniew Twój rozciągniesz na wszystkie pokolenia?
7 Czyż to nie Ty przywrócisz nam życie*,
aby Twój lud weselił się w Tobie?
8 Okaż nam, Panie, swoją łaskawość
i daj nam swoje zbawienie!
9 Chciałbym słuchać tego, co mówi Pan Bóg:
oto ogłasza pokój
ludowi swemu i świętym swoim;
niech się nie stają znów nierozsądni*.
10 Zaiste, bliskie jest Jego zbawienie dla tych, którzy się Go boją,
tak iż chwała* zamieszka w naszej ziemi.
11 * Łaskawość i wierność spotkają się z sobą,
ucałują się sprawiedliwość i pokój.
12 Wierność z ziemi wyrośnie,
a sprawiedliwość wychyli się z nieba.
13 Pan sam obdarzy szczęściem
a nasza ziemia wyda swój owoc*.
14 Sprawiedliwość pójdzie przed Nim,
po śladach Jego kroków - zbawienie*.
PSALM 86(85)*
O pomoc w przeciwnościach
1 Prośba. Dawidowy.
Nakłoń swe ucho, wysłuchaj mnie, Panie,
bo jestem nędzny i ubogi.
2 Strzeż mojego życia*, bo jestem pobożny,
zbaw sługę Twego, który ufa Tobie.
Ty jesteś Bogiem moim,
3 Panie, zmiłuj się nade mną,
bo nieustannie wołam do Ciebie.
4 Rozraduj życie swego sługi,
bo ku Tobie, Panie, wznoszę moją duszę.
5 Ty bowiem, Panie, jesteś dobry i pełen przebaczenia,
pełen łaskawości dla wszystkich, którzy Cię wzywają*.
6 Wysłuchaj, Panie, modlitwę moją
i zważ na głos mojej prośby!
7 Wołam do Ciebie w dniu mego utrapienia,
bo Ty mnie wysłuchujesz.
8 Nie ma wśród bogów równego Tobie, Panie*,
ani czegoś takiego jak Twoje dzieło.
9 Przyjdą wszystkie ludy, które stworzyłeś,
i Tobie, Panie, pokłon oddadzą,
i będą sławiły Twe imię*.
10 Boś Ty jest wielki i działasz cuda:
tylko Ty jesteś Bogiem.
11 Naucz mię, Panie, Twej drogi,
bym postępował według Twojej prawdy;
skłoń moje serce ku bojaźni Twojego imienia!
12 Będę Cię chwalił, Panie, mój Boże, z całego serca mojego
i na wieki będę sławił Twe imię,
13 bo wielkie było dla mnie Twoje miłosierdzie
i życie moje wyrwałeś z głębin Szeolu*.
14 O Boże, pyszni przeciw mnie powstali
i zgraja gwałtowników czyha na me życie,
a nie mają względu na Ciebie.
15 Ale Ty, Panie, jesteś Bogiem miłosiernym i łaskawym,
nieskorym do gniewu, bardzo łagodnym i wiernym*.
16 Zwróć się ku mnie i zmiłuj się nade mną;
udziel Twej siły słudze swojemu
i ocal syna swej służebnicy!*
17 Uczyń dla mnie znak - zapowiedź pomyślności,
ażeby ci, którzy mnie nienawidzą, ujrzeli ze wstydem,
żeś Ty, Panie, mi pomógł i pocieszył mnie.
PSALM 87(86)*
Syjon macierzą wszystkich ludów
1 Synów Koracha. Psalm. Pieśń.
Budowla Jego jest na świętych górach:
2 Pan miłuje bramy Syjonu
bardziej niż wszystkie namioty Jakuba.
3 Wspaniałe rzeczy głoszą o tobie,
o miasto Boże!
4 Wymienię Rahab i Babel wśród tych, co mnie znają;
oto Filistyni i Tyr razem z Kusz [powiedzą]:
«Ten [i ten] się tam urodził»*.
5 O Syjonie zaś będzie się mówić: «Każdy na nim się narodził,
a Najwyższy sam go umacnia»*.
6 Pan spisując wylicza narody:
«Ten się tam urodził».
7 I oni zaśpiewają jak tancerze:
«W tobie są wszystkie me źródła»*.
PSALM 88(87)*
W ciężkim doświadczeniu
1 Pieśń. Psalm. Synów Koracha. Kierownikowi chóru. Według [melodii] «Machalat» śpiewać*. Pieśń pouczająca. Hemana Ezrachity.
2 Panie, mój Boże,
za dnia wołam,
nocą się żalę przed Tobą*.
3 Niech dojdzie do Ciebie moja modlitwa,
nakłoń swego ucha na moje wołanie!
4 Bo dusza moja jest nasycona nieszczęściami,
a życie moje zbliża się do Szeolu.
5 Zaliczają mnie do tych, co schodzą do grobu*,
stałem się podobny do męża bezsilnego.
6 Moje posłanie* jest między zmarłymi,
tak jak zabitych, którzy leżą w grobie,
o których już nie pamiętasz,
którzy wypadli z Twojej ręki.
7 Umieściłeś mię w dole głębokim,
w ciemnościach, w przepaści.
8 Ciąży nade mną Twoje oburzenie.
Sprawiłeś, że wszystkie twe fale* mnie dosięgły.
9 Oddaliłeś ode mnie moich znajomych,
uczyniłeś mnie dla nich ohydnym,
jestem zamknięty, bez wyjścia*.
10 Moje oko słabnie od nieszczęścia,
codziennie wołam do Ciebie, Panie,
do Ciebie ręce wyciągam.
11 * Czy dla cieniów czynisz cuda?
Czy zmarli wstaną i będą Cię sławić?
12 Czy to w grobie się opowiada o Twojej łasce,
a w Szeolu o Twojej wierności?
13 Czy Twoje cuda ukazują się w ciemnościach,
a sprawiedliwość Twoja w ziemi zapomnienia?
14 Ja zaś, o Panie, wołam do Ciebie
i rano modlitwa moja niech do Ciebie dotrze.
15 Czemu odrzucasz mię, Panie,
ukrywasz oblicze swoje przede mną?
16 * Ja jestem biedny i od dzieciństwa na progu śmierci,
dźwigałem grozę Twoją i mdlałem.
17 Nade mną przeszły Twe gniewy
i zgubiły mnie Twoje groźby.
18 Otaczają mnie nieustannie jak woda;
okrążają mnie wszystkie naraz.
19 Odsunąłeś ode mnie przyjaciół i towarzyszy:
domownikami moimi stały się ciemności.
PSALM 89(88)*
Wyniesienie i upadek domu Dawida
1 Pieśń pouczająca. Etana Ezrachity.
2 Na wieki będę opiewał łaski Pana,
moimi ustami będę głosił Twą wierność przez wszystkie pokolenia,
3 albowiem powiedziałeś: «Na wieki ugruntowana jest łaska»,
utrwaliłeś swoją wierność w niebiosach*.
4 «Zawarłem przymierze z moim wybrańcem;
przysiągłem słudze memu, Dawidowi:
5 Utrwalę na wieki twoje potomstwo
i tron twój utrwalę z pokolenia na pokolenie»*.
6 Niebiosa wysławiają cuda Twoje, Panie,
i wierność Twoją w radzie świętych.
7 * Bo któż na obłokach będzie równy Panu,
któż wśród synów Bożych będzie do Pana podobny?
8 Bóg w radzie świętych przejmuje bojaźnią,
wielki jest i straszny - ponad wszystkich wokół Niego.
9 Panie, Boże Zastępów, któż równy jest Tobie?
Potężny jesteś, Panie, a wierność Twoja w krąg Ciebie otacza.
10 * Ty ujarzmiasz pyszne morze,
Ty poskramiasz jego wzdęte bałwany.
11 Ty podeptałeś Rahaba jak padlinę,
rozproszyłeś Twych wrogów możnym Twym ramieniem.
12 Twoje jest niebo i Twoja jest ziemia*;
Ty założyłeś świat wraz z tym, co go napełnia;
13 Ty stworzyłeś północ i południe;
Tabor i Hermon wykrzykują radośnie na cześć Twego imienia.
14 Ty masz ramię pełne potęgi,
mocna jest ręka Twoja i Twoja prawica wzniesiona.
15 Podstawą Twego tronu sprawiedliwość i prawo;
przed Tobą kroczą łaska i wierność*.
16 Szczęśliwy lud, co umie się radować:
chodzi, o Panie, w świetle Twego oblicza.
17 Cieszą się zawsze Twoim imieniem,
wywyższa ich Twoja sprawiedliwość.
18 Bo Ty jesteś blaskiem ich potęgi,
a dzięki Twej przychylności moc* nasza się wznosi.
19 Bo puklerz nasz należy do Pana,
a król nasz - do Świętego Izraela.
20 Mówiłeś niegdyś w widzeniu
do świętych Twoich* i powiedziałeś:
«Włożyłem na głowę mocarza koronę;
wyniosłem wybrańca z ludu.
21 Znalazłem Dawida, sługę mojego,
namaściłem go świętym olejem moim,
22 aby ręka moja zawsze z nim była
i umacniało go moje ramię.
23 Nie zwiedzie go nieprzyjaciel
ani nie pognębi go złośnik.
24 Lecz zetrę przed nim jego przeciwników,
porażę tych, co go nienawidzą.
25 Z nim moja wierność i łaska;
w moim imieniu moc jego się wzniesie.
26 I rękę jego wyciągnę na morze,
a prawicę jego na rzeki.
27 On będzie wołał do Mnie: "Ty jesteś moim Ojcem,
Bogiem moim i Skałą mojego ocalenia"*.
28 A Ja go ustanowię pierworodnym*,
największym wśród królów ziemi.
29 Zachowam dla niego łaskawość swą na wieki
i wierne będzie moje z nim przymierze.
30 Sprawię, że potomstwo jego będzie wieczne,
a jego tron - [trwały] jak dni nieba.
31 A jeśli synowie jego porzucą moje prawo
i nie będą postępować według mych przykazań,
32 jeżeli naruszą moje ustawy
i nie będą pełnili moich rozkazów,
33 ukarzę rózgą ich przewinienia,
a winę ich biczami;
34 lecz nie odejmę mu łaski mojej
i nie zawiodę w mojej wierności.
35 Nie zbezczeszczę mojego przymierza
ani nie zmienię słowa ust moich.
36 Raz przysiągłem na moją świętość:
na pewno nie skłamię Dawidowi.
37 * Potomstwo jego trwać będzie wiecznie
i tron jego będzie przede Mną jak słońce,
38 jak księżyc, co pozostaje na wieki,
a świadek w chmurach jest wierny».
39 A jednak odpędziłeś i odrzuciłeś,
rozgniewałeś się na Twego pomazańca.
40 Zerwałeś przymierze z Twoim sługą,
poniżyłeś w proch jego diadem.
41 Porozwalałeś wszystkie jego mury,
obróciłeś w gruzy jego twierdze.
42 Ograbili go wszyscy przechodzący drogą,
stał się pośmiewiskiem dla swoich sąsiadów.
43 Podniosłeś prawicę jego nieprzyjaciół;
radością napełniłeś wszystkich jego wrogów.
44 Także cofnąłeś jego miecz przed napastnikiem*,
nie pozwoliłeś mu ostać się w walce,
45 pozbawiłeś blasku jego berło
i wywróciłeś tron jego na ziemię.
46 Skróciłeś dni jego młodości*,
okryłeś go niesławą.
47 Jak długo, Panie? Czy zawsze będziesz się ukrywał?
Czy Twoje oburzenie będzie płonąć jak ogień?
48 Pamiętaj, jak krótkie jest moje życie*,
jak znikomymi stworzyłeś wszystkich ludzi.
49 Czy jest ktoś, kto by żył, a nie zaznał śmierci,
kto by życie swe wyrwał spod władzy Szeolu?
50 Gdzież są, o Panie, Twoje dawne łaski,
które zaprzysiągłeś Dawidowi na swoją wierność?
51 Pomnij, o Panie, na zniewagę sług Twoich:
noszę w mym zanadrzu całą wrogość narodów,
52 z jaką ubliżają przeciwnicy Twoi, Panie,
z jaką ubliżają krokom Twego pomazańca.
53 Niech będzie błogosławiony Pan na wieki!
Amen. Amen*.
Odsłuchaj
Przypisy
83,1 - Ps 83 Lamentacja zbiorowa narodu izraelskiego.83,7 - Dziesięciu tradycyjnych wrogów Izraela. O Izmaelitach zob. Rdz 25,13-18, o Hagrytach - Rdz 16; 1 Krn 5,10.19n; 1 Krn 11,38. Moabici i Ammonici (podobnie jak Edomici szczególnie nieprzyjaźni sąsiedzi) przedstawieni są pogardliwie w etiologicznym opowiadaniu Rdz 19,30-38 (zob. przypis) jako synowie Lota (w. 9), zrodzeni z kazirodztwa. Gebalici, szczep arabski, zamieszkiwali wzgórza na południe od Morza Martwego. Amalekici prowadzili życie wędrowne na pustyni między Półwyspem Synajskim a płd.-zach. Palestyną i byli spokrewnieni z Edomitami (Rdz 36,12; Pwt 25,17nn; Wj 17,8-16). Jako ostatni wymienieni są mieszkający nad brzegiem morza Filistyni, Fenicjanie, a nawet wielkie imperium mezopotamskie - Asyryjczycy.
83,10 - Zwycięstwo Izraelitów pod dowództwem Baraka i Debory w pobliżu góry Tabor (Sdz 4,12-22). O klęsce Jabina, króla Chasor, zob. Sdz 4,2.23-24.
83,11 - Inni popr.: "jak z Madianitami, którzy polegli pod En Charod, stali się..." opuszczając "Madianitom" w w. 10. O zwycięstwie tym wspomina Sdz 7,1-25. Obraz poległych, leżących jak nawóz na ziemi - zob. Jr 8,2; Jr 9,21.
83,13 - Dosł.: "ziemię" lub "niwy".
83,14 - Hebr.: Galgal oznacza okrągłe pozostałości z uschłych roślin ostowatych (Gundelia Tournefortii L.); miotane wiatrem były one plagą dla koni i ludzi. O plewach por. Iz 40,24; Jr 13,24.
83,15 - Teofania zwiastująca sąd Boży.
83,19 - Tzn. Bóg prawdziwy.
84,1 - Ps 84 Hymn wysławiający wspaniałość Syjonu, pokrewny Ps 46[45], Ps 48[47] i Ps 76[75], śpiewany może przez pielgrzymów, zwłaszcza udających się na Święto Namiotów.
84,3 - Psalmista tęskni całym swym jestestwem za świątynią Pańską.
84,4 - Tekst poprawiony.
84,6 - Tekst poprawiony; hebr.: "drogi pielgrzymów".
84,7 - Położenie doliny Baka ("łez" lub "płaczu") bliżej nieznane; może chodzi o określenie symboliczne.
84,8 - "Nad bogami" - zapewne później dodane. Znaczenie wyrażenia zob. w przypisie do Ps 82[81],1. Inni popr. "swojego", a "moc" oddają przez "szaniec" (= mur miejski), przez który idą naprzód pielgrzymi.
84,10 - Tzn. króla lub arcykapłana, uważanego po niewoli za przywódcę narodu.
85,1 - Ps 85 Psalm typu prorockiego, zawierający zbiorowe wyznanie ufności (2-4), lamentację (5-8) i obietnicę Bożą utrzymaną w tonie mesjańskim (9-14).
85,2 - Wyrażenie to oznacza nie tylko przywrócenie dawnego stanu i powrót z niewoli babilońskiej, ale - pod wpływem proroków - także eschatologiczne odnowienie (por. Jr 29,14; Jr 30,3.18; Jr 31,23; Ez 16,53; Oz 6,11; Am 9,14; So 3,20, także Ps 14[13],7; Ps 53[52],7; Ps 126[125],4). Zakłada ono wewnętrzne nawrócenie i odpuszczenie grzechów (w. 3).
85,4 - Por. Iz 54,8; Za 1,12-18.
85,7 - W sensie pełnej egzystencji religijno-narodowej we własnym kraju.
85,9 - Inni tłum.: "niech nie pozostają bez nadziei".
85,10 - Chwała Pańska, która opuściła świątynię wraz z jej zniszczeniem przez Nabuchodonozora, zamieszka w nowej, odbudowanej świątyni (Ez 43,2-9; Ag 2,9), by objawić się wszystkim ludziom (por. Iz 40,5).
85,11 - (Ps 85,11-14) - Perspektywa pomyślności okresu mesjańskiego przedstawiona za pomocą uosobionych przymiotów Bożych (jak w Ps 43[42],3; Iz 45,8; por. także Iz 9,1-6; Iz 11,4n). "Sprawiedliwość" - to wierność Boga dotrzymującego obietnic przymierza.
85,13 - Obfity urodzaj jest w ST tradycyjnym przejawem okresu zbawienia (por. Iz 4,2; Jr 31,12nn; Oz 2,23n; Am 9,13).
85,14 - Tekst popr.; hebr.: "i będzie uważać na drogę jego kroków". Por. Iz 58,8.
86,1 - Ps 86 Indywidualna lamentacja.
86,2 - "Życie" - tu i w w. 4 odpowiednik hebr. Nefesz (= pierwiastek życiodajny) tłumaczony także jako "dusza", "osoba" lub "ja".
86,5 - Por. Wj 34,6; Lb 14,18. Por. niżej przyp. do w. 15.
86,8 - Por. Ps 40[39],6; Ps 71[70],19; Ps 95[94],3; Ps 96[95],4. W porównaniu z Panem inni bogowie są niczym (w. 10).
86,9 - Eschatologiczne nawrócenie wszystkich narodów (por. Ps 22[21],28nn; Ps 66[65],4; Iz 2,3-5; Iz 24,15n; także Ap 15,4).
86,13 - Zbawcza interwencja Boża wyrwała Psalmistę ze sfery śmierci.
86,15 - Por. Ps 103[102],8; Ps 145[144],8.
86,16 - Jako rodowity Izraelita uważa się Psalmista za sługę całkowicie zależnego od Pana jak niewolnik. Por. Ps 116, Ps 15; w NT: Mk 10,45; Łk 1,36; Flp 2,7; 2 Kor 8,9.
87,1 - Ps 87 Hymn sławiący piękność Syjonu.
87,4 - Syjon jest matką także dla Izraelitów rozproszonych wśród narodów obcych (głównie w Egipcie i Babilonii). Inni widzą tu prozelitów, pochodzących z wymienionych narodów.
87,5 - Pierwsza część wiersza brzmi w LXX: "O Syjonie każdy powie «Matko!», bo każdy się na nim narodził". Por. Ga 4,26; Ef 5,22-33; Hbr 12,22n.
87,7 - Tekst zapewne skażony; tłum. przypuszczalne. Por. Ps 36[35],10; Iz 12,3; Jr 2,13; Ez 47,1-12; Jl 4,18; Za 14,8; Ap 22,17.
88,1 - Ps 88 Lamentacja indywidualna.
88,1 - Zob. przypis do Ps 46[45],1.
88,2 - Tekst poprawiony.
88,5 - Psalmista jest bliski śmierci (por. w. 6-7).
88,6 - Tekst niepewny; tłum. przypuszczalne. Władza Boga rozciąga się także nad krainą zmarłych (Ps 139[138],8; Hi 26,6; Am 9,2), choć kontakt ich z Nim wydaje się znacznie rozluźniony (w. 11-13 - por. Ps 6,6; Ps 115[113],17; Iz 38,18n), podobnie zresztą jak ze światem żywych.
88,8 - Por. Ps 42[41],8.
88,9 - Por. np. w. 19 i Ps 31[30],12; Hi 19,13; Jr 11,18nn; Jr 12,6. Być może Psalmista jest chory na trąd (Kpł 13,46).
88,11 - Zob. przypis do w. 6. Psalmista nie zna jeszcze prawdy o zmartwychwstaniu ciał (Dn 12,2n), powszechnej w późnym judaizmie i NT.
88,16 - Tzn. od wieku dziecięcego (= zawsze) ciążył nade mną gniew Pański, zbliżając mnie często do sfery śmierci.
89,1 - Ps 89 Psalm złożony z hymnu (2-19), wyroczni dla domu Dawida (20-38) i lamentacji nad upadkiem królestwa Dawidowego.
89,3 - Popr. wg LXX; hebr.: "Bo powiedziałem: Na wieki zostanie ugruntowana łaskawość; niebiosa - utrwalasz w nich swą wierność".
89,5 - Por. Ps 45[44],7; Ps 61[60],8; 2 Sm 7,13.16.
89,7 - Por. Ps 86[85],8.10; o znaczeniu wyrażenia "synowie Boży" zob. przypis do Ps 82[81],1.
89,10 - Zob. Ps 46[45],3n.
89,12 - Zob. Ps 24[23],1n.
89,15 - Por. Ps 85[84],11nn; Ps 97[96],2.
89,18 - Dosł.: "róg".
89,20 - Proroctwo Natana 2 Sm 7 i dalsze zapowiedzi pomyślne dla dynastii Dawida (por. Ps 72; Ps 132; Iz 42,1).
89,27 - Por. Ps 2,7; Pwt 32,15; 2 Sm 7,14.
89,28 - Chrystus nosi ten tytuł w Rz 8,29; Kol 1,15-18; Hbr 1,6; Ap 1,5 (cytat tego Ps).
89,37 - Por. Ps 72[71],5-7. Pełna realizacja dopiero w Chrystusie: Łk 1,32n; Rz 1,3n; Ap 1,15.
89,44 - Tekst popr.; hebr.: "skała"; podobnie w w. 45, tłum. przybliżone.
89,46 - Może aluzja do Jozjasza (2 Krl 22,1.9) lub Jechoniasza (2 Krl 24,8.12).
89,48 - Tekst skażony; tłum. przypuszczalne.
89,53 - Doksologia zamykająca całą III Księgę Ps.
Powiązane utwory
Ty jesteś, Panie Dawid Kusz - Ps 86
Twe miłosierdzie Mikołaj Gomółka - Ps 89
Panie, okaż nam swoje miłosierdzie Jerzy Kosko - Ps 85[84]
Exsultate Deo - 1-głosowyOstende nobis Taize - Ps 85[84],8
Misercordias Domini Taize - Ps 89[88],2
Jezu, Tyś mój Pan E. Maier - Ps 86[85]
Exsultate Deo - 1-głosowyGaudete in Domino Kocsar Miklos - Flp 4,4-5; Ps 84,2
Converte nos Taize - Ps 85[84],5
Converte nos Dawid Kusz - Ps 85[84],5
Będę Cię chwalił Boże Urszula Rogala - Ps 69; Ps 86
Niepojęta Trójco t.2 - SATBZobacz psalm
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150
