3 ⁹ Pan Bóg zawołał na mężczyznę i zapytał go: «Gdzie jesteś?» ¹⁰ On odpowiedział: «Usłyszałem Twój głos w ogrodzie, przestraszyłem się, bo jestem nagi, i ukryłem się». ¹¹ Rzekł Bóg: «Któż ci powiedział, że jesteś nagi? Czy może zjadłeś z drzewa, z którego ci zakazałem jeść?» ¹² Mężczyzna odpowiedział: «Niewiasta, którą postawiłeś przy mnie, dała mi owoc z tego drzewa i zjadłem». ¹³ Wtedy Pan Bóg rzekł do niewiasty: «Dlaczego to uczyniłaś?» Niewiasta odpowiedziała: «Wąż mnie zwiódł i zjadłam». ¹⁴ Wtedy Pan Bóg rzekł do węża: «Ponieważ to uczyniłeś, bądź przeklęty wśród wszystkich zwierząt domowych i polnych; na brzuchu będziesz się czołgał i proch będziesz jadł po wszystkie dni twego istnienia. ¹⁵ Wprowadzam nieprzyjaźń między ciebie i niewiastę, pomiędzy potomstwo twoje a potomstwo jej: ono zmiażdży* ci głowę, a ty zmiażdżysz* mu piętę». ¹⁶ Do niewiasty powiedział: «Obarczę cię niezmiernie wielkim trudem twej brzemienności, w bólu będziesz rodziła dzieci, ku twemu mężowi będziesz kierowała swe pragnienia, on zaś będzie panował nad tobą». ¹⁷ Do mężczyzny zaś [Bóg] rzekł: «Ponieważ posłuchałeś swej żony i zjadłeś z drzewa, co do którego dałem ci rozkaz w słowach: Nie będziesz z niego jeść - przeklęta* niech będzie ziemia z twego powodu: w trudzie będziesz zdobywał od niej pożywienie dla siebie po wszystkie dni twego życia. ¹⁸ Cierń i oset będzie ci ona rodziła, a przecież pokarmem twym są płody roli. ¹⁹ W pocie więc oblicza twego będziesz musiał zdobywać pożywienie, póki nie wrócisz do ziemi, z której zostałeś wzięty; bo prochem jesteś i w proch się obrócisz!»* ²⁰ Mężczyzna dał swej żonie imię Ewa*, bo ona stała się matką wszystkich żyjących. ²¹ Pan Bóg sporządził dla mężczyzny i dla jego żony odzienie ze skór i przyodział ich. ²² Po czym Pan Bóg rzekł: «Oto człowiek stał się taki jak My: zna dobro i zło; niechaj teraz nie wyciągnie przypadkiem ręki, aby zerwać owoc także z drzewa życia, zjeść go i żyć na wieki»*. ²³ Dlatego Pan Bóg wydalił go z ogrodu Eden, aby uprawiał tę ziemię, z której został wzięty. ²⁴ Wygnawszy zaś człowieka, Bóg postawił przed ogrodem Eden cherubów i połyskujące ostrze miecza, aby strzec drogi do drzewa życia*.
4 ¹ Mężczyzna zbliżył się do swej żony Ewy. A ona poczęła i urodziła Kaina, i rzekła: «Otrzymałam mężczyznę od Pana». ² A potem urodziła jeszcze Abla*, jego brata. Abel był pasterzem trzód, a Kain uprawiał rolę. ³ Gdy po niejakim czasie Kain składał dla Pana w ofierze płody roli, ⁴ zaś Abel składał również pierwociny ze swej trzody i z ich tłuszczu, Pan wejrzał na Abla i na jego ofiarę; ⁵ na Kaina zaś i na jego ofiarę nie chciał patrzeć. Smuciło to Kaina bardzo i chodził z ponurą twarzą. ⁶ * Pan zapytał Kaina: «Dlaczego jesteś smutny i dlaczego twarz twoja jest ponura? ⁷ Przecież gdybyś postępował dobrze, miałbyś twarz pogodną; jeżeli zaś nie będziesz dobrze postępował, grzech leży u wrót i czyha na ciebie, a przecież ty masz nad nim panować». ⁸ Rzekł Kain do Abla, brata swego: «Chodźmy na pole*». A gdy byli na polu, Kain rzucił się na swego brata Abla i zabił go. ⁹ Wtedy Bóg zapytał Kaina: «Gdzie jest brat twój, Abel?» On odpowiedział: «Nie wiem. Czyż jestem stróżem brata mego?» ¹⁰ Rzekł Bóg: «Cóżeś uczynił? Krew brata twego głośno woła ku mnie z ziemi! ¹¹ Bądź więc teraz przeklęty na tej roli, która rozwarła swą paszczę, aby wchłonąć krew brata twego, przelaną przez ciebie. ¹² Gdy rolę tę będziesz uprawiał, nie da ci już ona więcej plonu. Tułaczem i zbiegiem będziesz na ziemi!» ¹³ Kain rzekł do Pana: «Zbyt wielka jest kara moja, abym mógł ją znieść. ¹⁴ Skoro mnie teraz wypędzasz z tej roli, i mam się ukrywać przed tobą, i być tułaczem i zbiegiem na ziemi, każdy, kto mnie spotka, będzie mógł mnie zabić!» ¹⁵ Ale Pan mu powiedział: «O, nie! Ktokolwiek by zabił Kaina, siedmiokrotną pomstę poniesie!» Dał też Pan znamię Kainowi, aby go nie zabił, ktokolwiek go spotka*. ¹⁶ Po czym Kain odszedł od Pana i zamieszkał w kraju Nod, na wschód od Edenu. ¹⁷ Kain zbliżył się do swej żony, a ona poczęła i urodziła Henocha*. Gdy Kain zbudował miasto, nazwał je imieniem swego syna: Henoch. ¹⁸ Henoch był ojcem Irada, Irad ojcem Mechujaela, a Mechujael ojcem Metuszaela, Metuszael zaś Lameka*. ¹⁹ Lamek wziął sobie dwie żony. Imię jednej było Ada, a drugiej - Silla. ²⁰ Ada urodziła Jabala; on to był praojcem mieszkających pod namiotami i pasterzy. ²¹ Brat jego nazywał się Jubal; od niego to pochodzą wszyscy grający na cytrze i na flecie. ²² Silla - ona też urodziła Tubal-Kaina; był on kowalem, sporządzającym wszelkie narzędzia z brązu i z żelaza. Siostrą Tubal-Kaina była Naama. ²³ Lamek rzekł do swych żon, Ady i Silli: «Słuchajcie, co wam powiem, żony Lameka. Nastawcie ucha na moje słowa: Gotów jestem zabić człowieka dorosłego, jeśli on mnie zrani, i dziecko - jeśli mi zrobi siniec! ²⁴ Jeżeli Kain miał być pomszczony siedmiokrotnie, to Lamek siedemdziesiąt siedem razy!»* ²⁵ Adam raz jeszcze zbliżył się do swej żony i ta urodziła mu syna, któremu dała imię Set*, «gdyż - jak mówiła - dał mi Bóg potomka innego w zamian za Abla, którego zabił Kain». ²⁶ Setowi również urodził się syn; Set dał mu imię Enosz. Wtedy zaczęto wzywać imienia Pana*.
5 ¹ Oto rodowód potomków Adama. Gdy Bóg stworzył człowieka, na podobieństwo Boga stworzył go; ² stworzył mężczyznę i niewiastę, pobłogosławił ich i dał im nazwę "ludzie", wtedy gdy ich stworzył. ³ Gdy Adam miał sto trzydzieści lat, urodził mu się syn, podobny do niego jako jego obraz, i dał mu na imię Set. ⁴ A po urodzeniu się Seta żył Adam osiemset lat i miał synów oraz córki. ⁵ Ogólna liczba lat, które Adam przeżył, była dziewięćset trzydzieści. I umarł. ⁶ Gdy Set miał sto pięć lat, urodził mu się syn Enosz. ⁷ A po urodzeniu się Enosza żył osiemset siedem lat i miał synów oraz córki. ⁸ I umarł Set, przeżywszy ogółem dziewięćset dwanaście lat. ⁹ Gdy Enosz miał dziewięćdziesiąt lat, urodził mu się syn Kenan. ¹⁰ I żył Enosz po urodzeniu się Kenana osiemset piętnaście lat, i miał synów oraz córki. ¹¹ Enosz umarł, przeżywszy ogółem dziewięćset pięć lat. ¹² Gdy Kenan miał lat siedemdziesiąt, urodził mu się Mahalaleel. ¹³ A po urodzeniu mu się Mahalaleela żył Kenan osiemset czterdzieści lat i miał synów i córki. ¹⁴ I gdy Kenan przeżył ogółem dziewięćset dziesięć lat, umarł. ¹⁵ Gdy Mahalaleel miał sześćdziesiąt pięć lat, urodził mu się syn Jered. ¹⁶ A po urodzeniu się Jereda żył osiemset trzydzieści lat i miał synów i córki. ¹⁷ Gdy Mahalaleel miał ogółem osiemset dziewięćdziesiąt pięć lat, umarł. ¹⁸ Gdy Jered miał sto sześćdziesiąt dwa lata, urodził mu się syn Henoch. ¹⁹ A po urodzeniu się Henocha Jered żył osiemset lat i miał synów i córki. ²⁰ Jered przeżył ogółem dziewięćset sześćdziesiąt dwa lata, i umarł. ²¹ Gdy Henoch miał sześćdziesiąt pięć lat, urodził mu się syn Metuszelach. ²² Henoch po urodzeniu się Metuszelacha żył w przyjaźni z Bogiem trzysta lat i miał synów i córki. ²³ Ogólna liczba lat życia Henocha: trzysta sześćdziesiąt pięć. ²⁴ Żył więc Henoch w przyjaźni z Bogiem, a następnie znikł, bo zabrał go Bóg*. ²⁵ Gdy Metuszelach miał sto osiemdziesiąt siedem lat, urodził mu się syn Lamek. ²⁶ Po urodzeniu się Lameka żył jeszcze siedemset osiemdziesiąt dwa lata i miał synów i córki. ²⁷ Metuszelach umarł mając ogółem dziewięćset sześćdziesiąt dziewięć lat. ²⁸ Gdy Lamek miał sto osiemdziesiąt dwa lata, urodził mu się syn. ²⁹ A dając mu imię Noe*, powiedział: «Ten niechaj nam będzie pociechą w naszej pracy i trudzie rąk naszych na ziemi, którą Pan przeklął». ³⁰ Lamek po urodzeniu się Noego żył pięćset dziewięćdziesiąt pięć lat i miał synów i córki. ³¹ Umierając Lamek miał ogółem siedemset siedemdziesiąt siedem lat. ³² A gdy Noe miał pięćset lat, urodzili mu się: Sem*, Cham i Jafet.
6 ¹ A kiedy ludzie zaczęli się mnożyć na ziemi, rodziły im się córki. ² Synowie Boga*, widząc, że córki człowiecze są piękne, brali je sobie za żony, wszystkie, jakie im się tylko podobały. ³ Wtedy Bóg rzekł: «Nie może pozostawać duch mój w człowieku na zawsze, gdyż człowiek jest istotą cielesną: niechaj więc żyje tylko sto dwadzieścia lat*». ⁴ A w owych czasach byli na ziemi giganci; a także później, gdy synowie Boga zbliżali się do córek człowieczych, te im rodziły. Byli to więc owi mocarze, mający sławę w owych dawnych czasach. ⁵ Kiedy zaś Pan widział, że wielka jest niegodziwość ludzi na ziemi i że usposobienie ich jest wciąż złe, ⁶ żałował, że stworzył ludzi na ziemi, i zasmucił się*. ⁷ Wreszcie Pan rzekł: «Zgładzę ludzi, których stworzyłem, z powierzchni ziemi: ludzi, bydło, zwierzęta pełzające i ptaki powietrzne, bo żal mi, że ich stworzyłem». ⁸ [Tylko] Noego Pan darzył życzliwością. ⁹ Oto dzieje Noego. Noe, człowiek prawy, wyróżniał się nieskazitelnością wśród współczesnych sobie ludzi; w przyjaźni z Bogiem żył Noe. ¹⁰ A Noe był ojcem trzech synów: Sema, Chama i Jafeta. ¹¹ Ziemia została skażona w oczach Boga*. ¹² Gdy Bóg widział, iż ziemia jest skażona, że wszyscy ludzie postępują na ziemi niegodziwie, ¹³ rzekł do Noego: «Postanowiłem położyć kres istnieniu wszystkich ludzi, bo ziemia jest pełna wykroczeń przeciw mnie; zatem zniszczę ich wraz z ziemią. ¹⁴ Ty zaś zbuduj sobie arkę z drzewa żywicznego, uczyń w arce przegrody i powlecz ją smołą wewnątrz i zewnątrz. ¹⁵ A oto, jak masz ją wykonać: długość arki - trzysta łokci, pięćdziesiąt łokci - jej szerokość i wysokość jej - trzydzieści łokci. ¹⁶ Nakrycie* arki, przepuszczające światło, sporządzisz na łokieć wysokie i zrobisz wejście do arki w jej bocznej ścianie; uczyń przegrody: dolną, drugą i trzecią. ¹⁷ Ja zaś sprowadzę na ziemię potop*, aby zniszczyć wszelką istotę pod niebem, w której jest tchnienie życia; wszystko, co istnieje na ziemi, wyginie, ¹⁸ ale z tobą zawrę przymierze. Wejdź przeto do arki z synami twymi, z żoną i z żonami twych synów. ¹⁹ Spośród wszystkich istot żyjących wprowadź do arki po parze, samca i samicę, aby ocalały wraz z tobą od zagłady. ²⁰ Z każdego gatunku ptactwa, bydła i zwierząt pełzających po ziemi po parze; niechaj wejdą do ciebie, aby nie wyginęły*. ²¹ A ty nabierz sobie wszelkiej żywności - wszystkiego, co nadaje się do jedzenia - i zgromadź u siebie, aby była na pokarm dla ciebie i na paszę dla zwierząt». ²² I Noe wykonał wszystko tak, jak Bóg polecił mu uczynić.
7 ¹ A potem Pan rzekł do Noego: «Wejdź wraz z całą twą rodziną do arki, bo przekonałem się, że tylko ty jesteś wobec mnie prawy wśród tego pokolenia. ² Z wszelkich zwierząt czystych* weź z sobą siedem samców i siedem samic, ze zwierząt zaś nieczystych po jednej parze: samca i samicę; ³ również i z ptactwa - po siedem samców i po siedem samic, aby w ten sposób zachować ich potomstwo dla całej ziemi. ⁴ Bo za siedem dni spuszczę na ziemię deszcz, który będzie padał czterdzieści dni i czterdzieści nocy, aby wyniszczyć wszystko, co istnieje na powierzchni ziemi - cokolwiek stworzyłem». ⁵ I spełnił Noe wszystko tak, jak mu Pan polecił. ⁶ Noe miał sześćset lat, gdy nastał potop na ziemi. ⁷ Noe wszedł z synami, z żoną i z żonami swych synów do arki, aby schronić się przed wodami potopu. ⁸ Ze zwierząt czystych i nieczystych, z ptactwa i ze wszystkiego, co pełza po ziemi, ⁹ po dwie sztuki, samiec i samica, weszły do Noego, do arki, tak jak mu Bóg rozkazał. ¹⁰ A gdy upłynęło siedem dni, wody potopu spadły na ziemię. ¹¹ W roku sześćsetnym życia Noego, w drugim miesiącu roku, siedemnastego dnia miesiąca, w tym właśnie dniu trysnęły z hukiem wszystkie źródła Wielkiej Otchłani i otworzyły się upusty nieba; ¹² przez czterdzieści dni i przez czterdzieści nocy padał deszcz na ziemię. ¹³ I właśnie owego dnia Noe oraz jego synowie, Sem, Cham, Jafet, żona Noego i trzy żony jego synów weszli do arki, ¹⁴ a wraz z nimi wszelkie gatunki zwierząt, bydła, zwierząt pełzających po ziemi, wszelkiego ptactwa [i istot ze skrzydłami]. ¹⁵ Wszelkie istoty, w których było tchnienie życia*, weszły po parze do Noego do arki. ¹⁶ Gdy już weszły do arki samiec i samica każdej istoty żywej, jak Bóg rozkazał Noemu, Pan zamknął za nim [drzwi]. ¹⁷ A potop trwał na ziemi czterdzieści dni i wody wezbrały, i podniosły arkę ponad ziemię. ¹⁸ Kiedy przybywało coraz więcej wody i poziom jej podniósł się wysoko ponad ziemią, arka płynęła po powierzchni wód. ¹⁹ Wody bowiem podnosiły się coraz bardziej nad ziemię, tak że zakryły wszystkie góry wysokie, które były pod niebem. ²⁰ Wody się więc podniosły na piętnaście łokci ponad góry i zakryły je. ²¹ Wszystkie istoty poruszające się na ziemi z ptactwa, bydła i innych zwierząt i z wszelkich jestestw, których było wielkie mnóstwo na ziemi, wyginęły wraz ze wszystkimi ludźmi. ²² Wszystkie istoty, w których nozdrzach było ożywiające tchnienie życia, wszystkie, które żyły na lądzie, zginęły. ²³ I tak Bóg wygubił doszczętnie wszystko, co istniało na ziemi, od człowieka do bydła, zwierząt pełzających i ptactwa powietrznego; wszystko zostało doszczętnie wytępione z ziemi. Pozostał tylko Noe i to, co z nim było w arce. ²⁴ A wody stale się podnosiły na ziemi przez sto pięćdziesiąt dni*.
8 ¹ Ale Bóg, pamiętając o Noem, o wszystkich istotach żywych i o wszystkich zwierzętach, które z nim były w arce, sprawił, że powiał wiatr nad całą ziemią i wody zaczęły opadać. ² Zamknęły się bowiem zbiorniki Wielkiej Otchłani tak, że deszcz przestał padać z nieba. ³ Wody ustępowały z ziemi powoli, lecz nieustannie, i po upływie stu pięćdziesięciu dni się obniżyły. ⁴ Miesiąca siódmego, siedemnastego dnia miesiąca arka osiadła na górach Ararat. ⁵ Woda wciąż opadała aż do miesiąca dziesiątego. W pierwszym dniu miesiąca dziesiątego ukazały się szczyty gór. ⁶ A po czterdziestu dniach Noe, otworzywszy okno arki, które przedtem uczynił, ⁷ wypuścił kruka; ale ten wylatywał i zaraz wracał, dopóki nie wyschła woda na ziemi. ⁸ Potem wypuścił z arki gołębicę, aby się przekonać, czy ustąpiły wody z powierzchni ziemi. ⁹ Gołębica, nie znalazłszy miejsca, gdzie by mogła usiąść, wróciła do arki, bo jeszcze była woda na całej powierzchni ziemi; Noe, wyciągnąwszy rękę, schwytał ją i zabrał do arki. ¹⁰ Przeczekawszy zaś jeszcze siedem dni, znów wypuścił z arki gołębicę ¹¹ i ta wróciła do niego pod wieczór, niosąc w dziobie świeży listek z drzewa oliwnego. Poznał więc Noe, że woda na ziemi opadła. ¹² I czekał jeszcze siedem dni, po czym wypuścił znów gołębicę, ale ona już nie powróciła do niego. ¹³ W sześćset pierwszym roku, w miesiącu pierwszym, w pierwszym dniu miesiąca wody wyschły na ziemi, i Noe, zdjąwszy dach arki, zobaczył, że powierzchnia ziemi jest już prawie sucha. ¹⁴ A kiedy w miesiącu drugim, w dniu dwudziestym siódmym ziemia wyschła, ¹⁵ Bóg przemówił do Noego tymi słowami: ¹⁶ «Wyjdź z arki wraz z żoną, synami i z żonami twych synów. ¹⁷ Wyprowadź też z sobą wszystkie istoty żywe: z ptactwa, bydła i zwierząt pełzających po ziemi; niechaj rozejdą się po ziemi, niech będą płodne i niech się rozmnażają». ¹⁸ Noe wyszedł więc z arki wraz z synami, żoną i z żonami swych synów. ¹⁹ Wyszły też z arki wszelkie zwierzęta: różne gatunki zwierząt pełzających po ziemi i ptactwa, wszystko, co się porusza na ziemi. ²⁰ Noe zbudował ołtarz dla Pana i wziąwszy ze wszystkich zwierząt czystych i z ptaków czystych złożył je w ofierze całopalnej na tym ołtarzu. ²¹ Gdy Pan poczuł miłą woń, rzekł do siebie: «Nie będę już więcej złorzeczył ziemi ze względu na ludzi, bo usposobienie człowieka jest złe już od młodości*. Przeto już nigdy nie zgładzę wszystkiego, co żyje, jak to uczyniłem. ²² Będą zatem istniały, jak długo trwać będzie ziemia: siew i żniwo, mróz i upał, lato i zima, dzień i noc».
9 ¹ Po czym Bóg pobłogosławił Noego i jego synów, mówiąc do nich: «Bądźcie płodni i mnóżcie się, abyście zaludnili ziemię. ² Wszelkie zaś zwierzę na ziemi i wszelkie ptactwo powietrzne niechaj się was boi i lęka. Wszystko, co się porusza na ziemi i wszystkie ryby morskie zostały oddane wam we władanie. ³ Wszystko, co się porusza i żyje, jest przeznaczone dla was na pokarm, tak jak rośliny zielone, daję wam wszystko. ⁴ Nie wolno wam tylko jeść mięsa z krwią życia*. ⁵ Upomnę się o waszą krew przez wzgląd na wasze życie* - upomnę się o nią u każdego zwierzęcia. Upomnę się też u człowieka o życie człowieka i u każdego - o życie brata. ⁶ [Jeśli] kto przeleje krew ludzką, przez ludzi ma być przelana krew jego, bo człowiek został stworzony na obraz Boga*. ⁷ Wy zaś bądźcie płodni i mnóżcie się; zaludniajcie ziemię i miejcie nad nią władzę». ⁸ Potem Bóg tak rzekł do Noego i do jego synów: ⁹ «Ja, Ja zawieram przymierze* z wami i z waszym potomstwem, które po was będzie; ¹⁰ z wszelką istotą żywą, która jest z wami: z ptactwem, ze zwierzętami domowymi i polnymi, jakie są przy was, ze wszystkimi, które wyszły z arki, z wszelkim zwierzęciem na ziemi. ¹¹ Zawieram z wami przymierze, tak iż nigdy już nie zostanie zgładzona wodami potopu żadna istota żywa i już nigdy nie będzie potopu niszczącego ziemię». ¹² Po czym Bóg dodał: «A to jest znak przymierza, które ja zawieram z wami i każdą istotą żywą, jaka jest z wami, na wieczne czasy: ¹³ Łuk mój kładę na obłoki, aby był znakiem przymierza między Mną a ziemią. ¹⁴ A gdy rozciągnę obłoki nad ziemią i gdy ukaże się ten łuk na obłokach, ¹⁵ wtedy wspomnę na moje przymierze, które zawarłem z wami i z wszelką istotą żywą, z każdym człowiekiem; i nie będzie już nigdy wód potopu na zniszczenie żadnego jestestwa. ¹⁶ Gdy zatem będzie ten łuk na obłokach, patrząc na niego, wspomnę na przymierze wieczne między mną a wszelką istotą żyjącą w każdym ciele, które jest na ziemi». ¹⁷ Rzekł Bóg do Noego: «To jest znak przymierza, które zawarłem między Mną a wszystkimi istotami, jakie są na ziemi». ¹⁸ Synami Noego, którzy wyszli z arki, byli Sem, Cham i Jafet. Cham był ojcem Kanaana. ¹⁹ Ci trzej byli synami Noego i od nich to zaludniła się cała ziemia. ²⁰ Noe był rolnikiem i on to pierwszy zasadził winnicę. ²¹ Gdy potem napił się wina, odurzył się [nim] i leżał nagi w swym namiocie. ²² Cham, ojciec Kanaana, ujrzawszy nagość swego ojca, powiedział o tym dwu swym braciom, którzy byli poza namiotem. ²³ Wtedy Sem i Jafet wzięli płaszcz i trzymając go na ramionach weszli tyłem do namiotu i przykryli nagość swego ojca; twarzy zaś swych nie odwracali, aby nie widzieć nagości swego ojca. ²⁴ Kiedy Noe obudził się po odurzeniu winem i dowiedział się, co uczynił mu jego młodszy syn, ²⁵ rzekł: «Niech będzie przeklęty Kanaan!* Niech będzie najniższym sługą swych braci!» ²⁶ A potem dodał: «Niech będzie błogosławiony Pan, Bóg Sema! Niech Kanaan będzie sługą Sema! ²⁷ Niech Bóg da i Jafetowi dużą przestrzeń i niech on zamieszka w namiotach Sema, a Kanaan niech będzie mu sługą». ²⁸ Noe żył po potopie trzysta pięćdziesiąt lat. ²⁹ I umarł Noe w wieku lat dziewięciuset pięćdziesięciu.
10 ¹ Oto potomstwo synów Noego: Sema, Chama i Jafeta. Po potopie urodzili się im następujący synowie: ² Synowie Jafeta: Gomer, Magog, Madaj, Jawan, Tubal, Meszek i Tiras. ³ Synowie Gomera: Aszkanaz, Rifat i Togarma. ⁴ Synowie Jawana: Elisza i Tarszisz, Kittim i Dodanim. ⁵ Od nich pochodzą mieszkańcy wybrzeży i wysp, podzieleni według swych krajów i swego języka, według szczepów i według narodów. ⁶ Synowie Chama: Kusz, Misraim, Put i Kanaan. ⁷ Synowie Kusza: Seba, Chawila, Sabta, Rama i Sabteka. Synowie Ramy: Saba* i Dedan. ⁸ Kusz zaś zrodził Nimroda, który był pierwszym mocarzem na ziemi. ⁹ Był on też najsławniejszym na ziemi* myśliwym. Stąd powstało przysłowie: «Dzielny jak Nimrod, najsławniejszy na ziemi myśliwy». ¹⁰ On to pierwszy panował w Babelu*, w Erek, w Akkad i w Kalne, w kraju Szinear. ¹¹ Wyszedłszy z tego kraju do Aszszuru, zbudował Niniwę, Rechobot-Ir, Kalach ¹² i Resan, wielkie miasto pomiędzy Niniwą a Kalach. ¹³ Misraim* miał jako potomstwo: Ludim, Anamim, Lehabim, Naftuchim, ¹⁴ Patrusim i Kasluchim, od których pochodzą Filistyni i Kaftoryci. ¹⁵ Kanaan zaś miał synów: pierworodnego Sydona i Cheta. ¹⁶ A ponadto: Jebusytów, Amorytów, Girgaszytów, ¹⁷ Chiwwitów, Arkitów, Sinitów, ¹⁸ Arwadytów, Semarytów i Chamatytów. A potem szczepy kananejskie rozproszyły się. ¹⁹ Granica Kananejczyków biegła od Sydonu w kierunku Geraru aż do Gazy, a potem w kierunku Sodomy, Gomory, Admy i Seboim - aż do Leszy. ²⁰ Są to potomkowie Chama według ich szczepów, języków, krajów i narodów. ²¹ Również Semowi, praojcu wszystkich Hebrajczyków i starszemu bratu Jafeta, urodzili się [synowie]. ²² Synowie Sema: Elam, Aszszur, Arpachszad, Lud i Aram. ²³ Synowie Arama: Us, Chul, Geter i Masz. ²⁴ Arpachszad był ojcem Szelacha, a Szelach Ebera. ²⁵ Eberowi urodzili się dwaj synowie; imię jednego Peleg, gdyż za jego czasów ludzkość się podzieliła*, imię zaś jego brata - Joktan. ²⁶ Joktan był ojcem Almodada, Szelefa, Chasarmaweta, Jeracha, ²⁷ Hadorama, Uzala, Dikli, ²⁸ Obala, Abimaela, Saby, ²⁹ Ofira, Chawili i Jobaba. Ci wszyscy byli synami Joktana. ³⁰ Obszar, na którym mieszkali, rozciągał się od Meszy w kierunku Sefar aż do wyżyny wschodniej. ³¹ Oto synowie Sema według szczepów, języków, krajów i narodów. ³² Oto szczepy synów Noego według ich pokrewieństwa i według narodów. Od nich to wywodzą się ludy na ziemi po potopie.
11 ¹ Mieszkańcy całej ziemi mieli jedną mowę, czyli jednakowe słowa. ² A gdy wędrowali ze wschodu, napotkali równinę w kraju Szinear i tam zamieszkali. ³ I mówili jeden do drugiego: «Chodźcie, wyrabiajmy cegłę i wypalmy ją w ogniu». A gdy już mieli cegłę zamiast kamieni i smołę zamiast zaprawy murarskiej, ⁴ rzekli: «Chodźcie, zbudujemy sobie miasto i wieżę, której wierzchołek będzie sięgał nieba, i w ten sposób uczynimy sobie znak, abyśmy się nie rozproszyli po całej ziemi». ⁵ A Pan zstąpił z nieba, by zobaczyć to miasto i wieżę, które budowali ludzie, ⁶ i rzekł: «Są oni jednym ludem i wszyscy mają jedną mowę, i to jest przyczyną, że zaczęli budować. A zatem w przyszłości nic nie będzie dla nich niemożliwe, cokolwiek zamierzą uczynić. ⁷ Zejdźmy więc i pomieszajmy tam ich język, aby jeden nie rozumiał drugiego!» ⁸ W ten sposób Pan rozproszył ich stamtąd po całej powierzchni ziemi, i tak nie dokończyli budowy tego miasta. ⁹ Dlatego to nazwano je Babel, tam bowiem Pan pomieszał mowę mieszkańców całej ziemi*. Stamtąd też Pan rozproszył ich po całej powierzchni ziemi. ¹⁰ Ci są potomkowie Sema. Gdy Sem miał sto lat, urodził mu się syn, Arpachszad, w dwa lata po potopie. ¹¹ Po urodzeniu się Arpachszada Sem żył pięćset lat i miał synów i córki. ¹² Arpachszad, przeżywszy trzydzieści pięć lat, miał syna Szelacha. ¹³ A po urodzeniu się Szelacha Arpachszad żył czterysta trzy lata i miał synów i córki. ¹⁴ Szelach, przeżywszy trzydzieści lat, miał syna Ebera; ¹⁵ po urodzeniu się Ebera żył Szelach czterysta trzy lata i miał synów i córki. ¹⁶ Gdy Eber miał trzydzieści cztery lata, urodził mu się syn, Peleg; ¹⁷ a po urodzeniu się Pelega żył Eber czterysta trzydzieści lat i miał synów i córki. ¹⁸ Gdy Peleg miał trzydzieści lat, urodził mu się Reu; ¹⁹ a po urodzeniu się Reu żył Peleg dwieście dziewięć lat i miał synów i córki. ²⁰ Gdy Reu miał trzydzieści dwa lata, urodził mu się syn, Serug; ²¹ a po urodzeniu się Seruga żył Reu dwieście siedem lat i miał synów i córki. ²² Gdy Serug miał trzydzieści lat, urodził mu się Nachor; ²³ a po urodzeniu się Nachora żył Serug dwieście lat i miał synów i córki. ²⁴ Gdy Nachor miał dwadzieścia dziewięć lat, urodził mu się Terach; ²⁵ a po urodzeniu się Teracha Nachor żył sto dziewiętnaście lat i miał synów i córki. ²⁶ Gdy Terach miał siedemdziesiąt lat, urodzili mu się synowie: Abram, Nachor i Haran. ²⁷ Oto dzieje potomków Teracha. Terach był ojcem Abrama, Nachora i Harana, a Haran był ojcem Lota. ²⁸ Haran zmarł jeszcze za życia Teracha, swego ojca, w kraju, w którym się urodził, w Ur chaldejskim. ²⁹ Abram i Nachor wzięli sobie żony. Imię żony Abrama było Saraj, imię zaś żony Nachora - Milka. Była to córka Harana, który miał jeszcze drugą córkę imieniem Jiska. ³⁰ Saraj była niepłodna, nie miała więc potomstwa. ³¹ Terach, wziąwszy z sobą swego syna Abrama, Lota - syna Harana, czyli swego wnuka, i Saraj, swą synową, żonę Abrama, wyruszył z nimi z Ur chaldejskiego, aby się udać do kraju Kanaan. Gdy jednak przyszli do Charanu, osiedlili się tam. ³² Terach doczekał dwustu i pięciu lat życia i zmarł w Charanie.
12 ¹ Pan rzekł do Abrama: «Wyjdź z twojej ziemi rodzinnej i z domu twego ojca do kraju, który ci ukażę. ² Uczynię bowiem z ciebie wielki naród, będę ci błogosławił i twoje imię rozsławię: staniesz się błogosławieństwem*. ³ Będę błogosławił tym, którzy ciebie błogosławić będą, a tym, którzy tobie będą złorzeczyli, i ja będę złorzeczył. Przez ciebie będą otrzymywały błogosławieństwo* ludy całej ziemi». ⁴ Abram udał się w drogę, jak mu Pan rozkazał, a z nim poszedł i Lot. Abram miał siedemdziesiąt pięć lat, gdy wyszedł z Charanu. ⁵ I zabrał Abram z sobą swoją żonę Saraj, swego bratanka Lota i cały dobytek, jaki obaj posiadali, oraz służbę, którą nabyli w Charanie, i wyruszyli, aby się udać do Kanaanu. Gdy zaś przybyli do Kanaanu, ⁶ Abram przeszedł przez ten kraj aż do pewnej miejscowości koło Sychem, do dębu More. - A w kraju tym mieszkali wówczas Kananejczycy. - ⁷ Pan, ukazawszy się Abramowi, rzekł: «Twojemu potomstwu oddaję właśnie tę ziemię». Abram zbudował tam ołtarz dla Pana, który mu się ukazał. ⁸ Stamtąd zaś przeniósł się na wzgórze na wschód od Betel i rozbił swój namiot pomiędzy Betel od zachodu i Aj od wschodu. Tam również zbudował ołtarz dla Pana i wzywał imienia Jego*. ⁹ Zwinąwszy namioty, Abram wędrował z miejsca na miejsce w stronę Negebu. ¹⁰ Kiedy zaś nastał głód w owym kraju, Abram powędrował do Egiptu, aby tam przez pewien czas pozostać; był bowiem ciężki głód w Kanaanie. ¹¹ A gdy się już zbliżał do Egiptu, rzekł do swojej żony, Saraj: «Wiem, że jesteś urodziwą kobietą; ¹² skoro cię ujrzą Egipcjanie, powiedzą: to jego żona; i zabiją mnie, a ciebie zostawią przy życiu. ¹³ Mów więc, że jesteś moją siostrą, aby mi się dobrze wiodło ze względu na ciebie i abym dzięki tobie utrzymał się przy życiu». ¹⁴ Gdy Abram przybył do Egiptu, zauważyli Egipcjanie, że Saraj jest bardzo piękną kobietą. ¹⁵ Ujrzawszy ją dostojnicy faraona, chwalili ją także przed faraonem. Toteż zabrano Saraj na dwór faraona, ¹⁶ Abramowi zaś wynagrodzono za nią sowicie. Otrzymał bowiem owce i woły, niewolników i niewolnice oraz oślice i wielbłądy. ¹⁷ Pan jednak dotknął faraona i jego otoczenie wielkimi karami za zabranie Saraj, żony Abrama. ¹⁸ Wezwał więc faraon Abrama i rzekł: «Cóżeś mi uczynił? Czemu mi nie powiedziałeś, że ona jest twoją żoną? ¹⁹ Dlaczego mówiłeś: że to moja siostra, tak że wziąłem ją sobie za żonę? A teraz - oto twoja żona; zabierz ją i idź!» ²⁰ Dał też faraon rozkaz dworzanom, żeby Abrama i jego żonę, i cały jego dobytek odprowadzili [do granicy].
13 ¹ Abram wywędrował więc z Egiptu z żoną i całym dobytkiem swoim oraz z Lotem do Negebu. ² A był Abram już bardzo zasobny w trzody, srebro i złoto. ³ Zatrzymując się na postojach, Abram zawędrował z Negebu do Betel, do tego miejsca, w którym przedtem rozbił swe namioty, między Betel i Aj, ⁴ do tego miejsca, w którym uprzednio zbudował ołtarz i wzywał imienia Pana*. ⁵ Lot, który szedł z Abramem, miał również owce, woły i namioty. ⁶ Kraj nie mógł utrzymać ich obu, bo zbyt liczne mieli trzody; musieli więc się rozłączyć. ⁷ A gdy wynikła sprzeczka pomiędzy pasterzami trzód Abrama i pasterzami trzód Lota - mieszkańcami kraju byli wówczas Kananejczycy i Peryzzyci - ⁸ rzekł Abram do Lota: «Niechaj nie będzie sporu między nami, między pasterzami moimi a pasterzami twoimi, bo przecież jesteśmy krewni. ⁹ Wszak cały ten kraj stoi przed tobą otworem. Odłącz się ode mnie! Jeżeli pójdziesz w lewo, ja pójdę w prawo, a jeżeli ty pójdziesz w prawo, ja - w lewo». ¹⁰ Wtedy Lot, spojrzawszy przed siebie, spostrzegł, że cała okolica wokół doliny Jordanu aż do Soaru jest bardzo urodzajna, była ona bowiem jak ogród Pana, jak ziemia egipska, zanim Pan nie zniszczył Sodomy i Gomory. ¹¹ Lot wybrał sobie zatem całą tę dolinę Jordanu i wyruszył ku wschodowi, I tak rozłączyli się obaj. ¹² Abram pozostał w ziemi Kanaan, Lot zaś zamieszkał w owej okolicy, rozbiwszy swe namioty aż po Sodomę. ¹³ Mieszkańcy Sodomy byli źli, gdyż dopuszczali się ciężkich przewinień wobec Pana. ¹⁴ Po odejściu Lota Pan rzekł do Abrama: «Spójrz przed siebie i rozejrzyj się z tego miejsca, na którym stoisz, na północ i na południe, na wschód i ku morzu; ¹⁵ cały ten kraj, który widzisz, daję tobie i twemu potomstwu na zawsze. ¹⁶ Twoje zaś potomstwo uczynię liczne jak ziarnka pyłu ziemi; jeśli kto może policzyć ziarnka pyłu ziemi, policzone też będzie twoje potomstwo. ¹⁷ Wstań i przejdź ten kraj wzdłuż i wszerz: tobie go oddaję». ¹⁸ Abram zwinął swe namioty i przybył pod Hebron, gdzie były dęby Mamre*. Osiedliwszy się tam, zbudował ołtarz dla Pana.
14 ¹ Za czasów Amrafela, króla Szinearu, i Arioka, króla Ellasaru, Kedorlaomer*, król Elamu, i Tidal, król Goim, ² wszczęli wojnę z królem Sodomy, Berą, z królem Gomory, Birszą, z królem Admy, Szinabem, z królem Seboim, Szemeeberem, i z królem miasta Beli, czyli Soaru. ³ Ci ostatni królowie sprzymierzyli się z sobą w dolinie Siddim, gdzie dziś jest Morze Słone. ⁴ Przez lat dwanaście byli oni lennikami Kedorlaomera, a w roku trzynastym zbuntowali się. ⁵ Toteż w czternastym roku nadciągnął Kedorlaomer wraz z innymi królami. Pobili oni Refaitów w Aszterot-Karnaim, Zuzytów w Ham, Emitów na równinie Kiriataim ⁶ i Chorytów w ich górzystym kraju Seir aż do El, które leżało na pograniczu pustyni Paran. ⁷ Potem, zawróciwszy, dotarli do En-Miszpat, czyli Kadesz, i pobili Amalekitów na całej ziemi, a także Amorytów mieszkających w Chasason-Tamar. ⁸ Królowie więc Sodomy, Gomory, Admy, Seboim i Beli, czyli Soaru, wyruszyli i uszykowali się w dolinie Siddim do walki ⁹ z Kedorlaomerem, królem Elamu, Tidalem, królem Goim, Amrafelem, królem Szinearu, i Ariokiem, królem Ellasaru - czterej królowie przeciwko pięciu. ¹⁰ A w dolinie Siddim było wiele dołów, [z których wydobywano] smołę. Królowie Sodomy i Gomory, rzuciwszy się do ucieczki, skryli się w tych dołach, a pozostali uciekli w góry. ¹¹ Zwycięzcy, zabrawszy całe mienie mieszkańcom Sodomy i Gomory oraz wszystkie ich zapasy żywności, odeszli. ¹² Uprowadzili również Lota, bratanka Abrama, wraz z dobytkiem - był on bowiem mieszkańcem Sodomy. ¹³ Jeden ze zbiegów przybył, aby powiedzieć o tym Abramowi Hebrajczykowi, który mieszkał w pobliżu dębów pewnego Amoryty, imieniem Mamre, brata Eszkola i Anera, sprzymierzeńców Abrama. ¹⁴ Abram, usłyszawszy, że jego krewny został uprowadzony w niewolę, dobrał sobie trzystu osiemnastu najbardziej doświadczonych spośród służby swego domu i rozpoczął pościg aż do Dan. ¹⁵ Podzieliwszy swych ludzi na oddziały, nocą napadł wraz z nimi na nieprzyjaciół i zadał im klęskę. A potem ścigał ich aż do Choby, która leży na zachód od Damaszku. ¹⁶ W ten sposób odzyskał całe mienie. a także sprowadził na powrót Lota wraz z jego dobytkiem, kobietami i sługami. ¹⁷ Gdy Abram wracał po zwycięstwie odniesionym nad Kedorlaomerem i królami, którzy z nim byli, wyszedł mu na spotkanie do doliny Szawe, czyli Królewskiej, król Sodomy. ¹⁸ Melchizedek zaś, król Szalemu, wyniósł chleb i wino; a [ponieważ] był on kapłanem Boga Najwyższego*, ¹⁹ błogosławił Abrama, mówiąc: «Niech będzie błogosławiony Abram przez Boga Najwyższego, Stwórcę nieba i ziemi! ²⁰ Niech będzie błogosławiony Bóg Najwyższy, który w twe ręce wydał twoich wrogów!» Abram dał mu dziesiątą część ze wszystkiego. ²¹ Król Sodomy rzekł do Abrama: «Oddaj mi tylko ludzi, a mienie weź sobie!» ²² Ale Abram odpowiedział królowi Sodomy: «Przysięgam na Pana, Boga Najwyższego, Stwórcę nieba i ziemi, ²³ że ani nitki, ani rzemyka od sandała, ani niczego nie wezmę z tego, co do ciebie należy, żebyś potem nie mówił: "To ja wzbogaciłem Abrama". ²⁴ Nie żądam niczego poza tym, co poszło na wyżywienie moich ludzi, i oprócz części zdobytego mienia dla tych, którzy mi towarzyszyli - dla Anera, Eszkola i Mamrego; ci niechaj otrzymają część, która im przypada».
15 ¹ Po tych wydarzeniach Pan tak powiedział do Abrama podczas widzenia: «Nie obawiaj się, Abramie, bo Ja jestem twoim obrońcą; nagroda twoja będzie sowita». ² Abram rzekł: «O Panie, mój Boże, na cóż mi ona, skoro zbliżam się do kresu mego życia, nie mając potomka; przyszłym zaś spadkobiercą mojej majętności jest Damasceńczyk Eliezer». ³ I mówił: «Ponieważ nie dałeś mi potomka, ten właśnie zrodzony u mnie sługa mój, zostanie moim spadkobiercą». ⁴ Ale oto usłyszał słowa: «Nie on będzie twoim spadkobiercą, lecz ten po tobie dziedziczyć będzie, który od ciebie będzie pochodził». ⁵ I poleciwszy Abramowi wyjść z namiotu, rzekł: «Spójrz na niebo i policz gwiazdy, jeśli zdołasz to uczynić»; potem dodał: «Tak liczne będzie twoje potomstwo». ⁶ Abram uwierzył i Pan poczytał mu to za zasługę*. ⁷ Potem zaś rzekł do niego: «Ja jestem Pan, który ciebie wywiodłem z Ur chaldejskiego, aby ci dać ten oto kraj na własność». ⁸ A na to Abram: «O Panie, mój Boże, jak będę mógł się upewnić, że otrzymam go na własność?» ⁹ Wtedy Pan rzekł: «Wybierz dla Mnie trzyletnią jałowicę, trzyletnią kozę i trzyletniego barana, a nadto synogarlicę i gołębicę». ¹⁰ Wybrawszy to wszystko, Abram poprzerąbywał je wzdłuż na połowy i przerąbane części ułożył jedną naprzeciw drugiej; ptaków nie porozcinał. ¹¹ Kiedy zaś do tego mięsa zaczęło zlatywać się ptactwo drapieżne, Abram je odpędził. ¹² A gdy słońce chyliło się ku zachodowi, Abram zapadł w głęboki sen i opanowało go uczucie lęku, jak gdyby ogarnęła go wielka ciemność. ¹³ I wtedy to Pan rzekł do Abrama: «Wiedz o tym dobrze, iż twoi potomkowie będą przebywać jako przybysze w kraju, który nie będzie ich krajem, i przez czterysta lat będą tam ciemiężeni jako niewolnicy; ¹⁴ aż wreszcie ześlę zasłużoną karę na ten naród, którego będą niewolnikami, po czym oni wyjdą z wielkim dobytkiem. ¹⁵ Ale ty odejdziesz do twych przodków w pokoju, w późnej starości zejdziesz do grobu. ¹⁶ Twoi potomkowie powrócą tu dopiero w czwartym pokoleniu, gdy już dopełni się miara niegodziwości Amorytów». ¹⁷ A kiedy słońce zaszło i nastał mrok nieprzenikniony, ukazał się dym jakby wydobywający się z pieca i ogień niby gorejąca pochodnia i przesunęły się między tymi połowami zwierząt*. ¹⁸ Wtedy to właśnie Pan zawarł przymierze z Abramem, mówiąc: «Potomstwu twemu daję ten kraj, od Rzeki Egipskiej aż do rzeki wielkiej, rzeki Eufrat, ¹⁹ wraz z Kenitami, Kenizytami, Kadmonitami, ²⁰ Chetytami, Peryzzytami, Refaitami,