2 ¹ W tym czasie powstał Matatiasz, syn Jana, syna Symeona, kapłan z pokolenia Joariba* z Jerozolimy, który mieszkał w Modin*. ² Miał on pięciu synów: Jana, który miał przydomek Gaddi, ³ Szymona, który miał przydomek Tassi, ⁴ Judę, który miał przydomek Machabeusz*, ⁵ Eleazara, który miał przydomek Auaran, i Jonatana, który miał przydomek Apfus. ⁶ Kiedy zobaczył on świętokradztwa, które się działy między ludem w Judzie i w Jerozolimie, ⁷ powiedział: «Biada mi! Dlaczego się urodziłem? Czy po to, żeby oglądać upadek mego narodu i upadek Świętego Miasta? Oto zasiedli tam po to, żeby wydać je w ręce nieprzyjaciół, a świątynię w ręce cudzoziemców. ⁸ Świątynia stała się podobna do człowieka bez czci, ⁹ a wspaniałe jej naczynia zabrano do niewoli. Niemowlęta* jego mordowano na ulicach, a młodzieńcy [padali] pod nieprzyjacielskim mieczem. ¹⁰ Jakiż naród nie rozciągał nad nim władzy i siłą nie zabierał z niego łupów! ¹¹ Wszystkie jego ozdoby zrabowano: niegdyś wolne - stało się niewolnikiem. ¹² I oto wniwecz obrócona jest świętość nasza, piękność nasza i chwała nasza, a poganie je zbezcześcili. ¹³ Na cóż więc nam jeszcze życie?» ¹⁴ Matatiasz i jego synowie rozdarli swoje szaty, włożyli na siebie wory i gorzko płakali. ¹⁵ Wtedy do miasta Modin przybyli królewscy wysłańcy, którzy zmuszali do odstępstwa przez uczestnictwo w składaniu ofiary. ¹⁶ Wielu spomiędzy Izraelitów przyszło do nich. Gdy jednak zebrali się Matatiasz i jego synowie, ¹⁷ wtedy królewscy wysłańcy zwrócili się do Matatiasza słowami: «Ty jesteś zwierzchnikiem, sławnym i wielkim w tym mieście, a powagę twoją umacniają synowie i krewni. ¹⁸ Teraz więc ty pierwszy przystąp i wykonaj to, co jest polecone w królewskim dekrecie, tak jak to uczyniły już wszystkie narody, a nawet mieszkańcy Judy i ci, którzy pozostali w Jerozolimie. Za to ty i synowie twoi będziecie należeli do królewskich przyjaciół*, ty i synowie twoi będziecie zaszczytnie obdarzeni srebrem, złotem i innymi darami». ¹⁹ Na to jednak Matatiasz odpowiedział donośnym głosem: «Jeżeli nawet wszystkie narody, które mieszkają w państwie podległym królewskiej władzy, na znak posłuszeństwa swemu królowi odstąpiły od kultu swych ojców i zgodziły się na jego nakazy, ²⁰ to jednak ja, moi synowie i moi krewni będziemy postępowali zgodnie z przymierzem, które zawarli nasi ojcowie. ²¹ Niech nas [Bóg] broni od przekroczenia prawa i jego nakazów! ²² Królewskim rozkazom nie będziemy posłuszni i od naszego kultu nie odstąpimy ani na prawo, ani na lewo». ²³ Zaledwie skończył mówić te słowa, pewien człowiek, Judejczyk, przystąpił do ołtarza w Modin, ażeby złożyć ofiarę, zgodnie z królewskim dekretem. ²⁴ Gdy zobaczył to Matatiasz, zapłonął gorliwością i zadrżały mu nerki, i zawrzał gniewem, który był słuszny*. Pobiegł więc i zabił tamtego obok ołtarza. ²⁵ Zabił wtedy także królewskiego urzędnika, który zmuszał do składania ofiar, ołtarz zaś rozwalił. ²⁶ Zapałał gorliwością o Prawo i tak uczynił jak Finees Zambriemu, synowi Saloma*. ²⁷ Wtedy też Matatiasz zaczął w mieście wołać donośnym głosem: «Niech idzie za mną każdy, kto płonie gorliwością o Prawo i obstaje za przymierzem». ²⁸ Potem zaś on sam i jego synowie uciekli w góry, pozostawiając w mieście wszystko, co tylko posiadali. ²⁹ Wtedy wielu z ludzi, którzy szukali tego, co sprawiedliwie i słuszne, udało się na pustynię* i tam przebywało ³⁰ razem ze swoimi dziećmi, żonami i bydłem. Wszystko bowiem, co złe, zwaliło się na nich. ³¹ Do urzędników zaś królewskich i do wojska, które było w Jerozolimie, w Mieście Dawidowym, doniesiono, że ludzie, którzy wzgardzili królewskim rozkazem, poszli na pustynię do jaskiń. ³² Wielu więc udało się za nimi w pościg, a kiedy ich napotkali, rozłożyli się obozem naprzeciwko nich. Potem rozpoczynali z nimi walkę w dzień szabatu*. ³³ Mówili do nich: «Dość już! Wyjdźcie i uczyńcie to, co głosi królewski rozkaz, a będziecie żyli». ³⁴ Odpowiedzieli: «Nie wyjdziemy, nie będziemy robili tego, co głosi królewski rozkaz, i nie znieważymy szabatu». ³⁵ Zaraz więc [tamci] zaczęli walczyć przeciwko nim. ³⁶ Oni jednak ani im nie odpowiedzieli, ani kamieniami na nich nie rzucali, ani nawet jaskiń nie zatarasowali. ³⁷ Mówili tylko: «Umrzyjmy wszyscy z czystym sumieniem! Niebo i ziemia są naszymi świadkami, że wy niesprawiedliwie nas mordujecie». ³⁸ Natarli [tamci] na nich w czasie walki [prowadzonej] w szabat, tak że zostali oni pozabijani, a także ich żony, dzieci - blisko tysiąc ludzi - i bydło. ³⁹ Kiedy Matatiasz i jego przyjaciele dowiedzieli się o tym, bardzo ich opłakiwali, ⁴⁰ a jeden do drugiego mówił: «Jeżeli wszyscy będziemy tak postępowali jak nasi bracia i [w szabat] nie będziemy walczyć z poganami o nasze życie i nasze ustawy, to teraz bardzo szybko zgładzą nas z ziemi». ⁴¹ Tego więc dnia postanowili: «Jeśliby jakikolwiek człowiek w dzień sobotni wyszedł walczyć przeciwko nam, my będziemy z nim walczyli, żebyśmy nie zginęli wszyscy, tak jak zginęli nasi bracia w jaskiniach»*.