Ga 3,1-5,12

DOWODY BIBLIJNE PRAWDZIWOŚCI EWANGELII PAWŁOWEJ
Usprawiedliwienie Galatów - faktem bezspornym
3 1 O, nierozumni Galaci! Któż was urzekł, was, przed których oczami nakreślono obraz Jezusa Chrystusa ukrzyżowanego? 2 Tego jednego chciałbym się od was dowiedzieć, czy Ducha otrzymaliście na skutek wypełnienia Prawa za pomocą uczynków, czy też stąd, że daliście posłuch wierze?* 3 Czyż jesteście aż tak nierozumni, że zacząwszy duchem, chcecie teraz kończyć ciałem?* 4 Czyż tak wielkich rzeczy doznaliście* na próżno? A byłoby to rzeczywiście na próżno. 5 Czy Ten, który udziela wam Ducha i działa cuda wśród was, [czyni to] dlatego, że wypełniacie Prawo za pomocą uczynków, czy też dlatego, że dajecie posłuch wierze?
Wzorem Abrahama*
6 W taki sam sposób Abraham uwierzył Bogu i to mu poczytano za sprawiedliwość. 7 Zrozumiejcie zatem, że ci, którzy polegają na wierze, ci są synami Abrahama. 8 I stąd Pismo widząc, że w przyszłości Bóg na podstawie wiary będzie dawał poganom usprawiedliwienie, już Abrahamowi oznajmiło tę radosną nowinę: W tobie będą błogosławione wszystkie narody*. 9 I dlatego tylko ci, którzy polegają na wierze, mają uczestnictwo w błogosławieństwie wraz z Abrahamem, który dał posłuch wierze*.
USPRAWIEDLIWIENIE A PRAWO I OBIETNICA
Prawo źródłem przekleństwa*
10 Natomiast na tych wszystkich, którzy polegają na uczynkach Prawa, ciąży przekleństwo. Napisane jest bowiem: Przeklęty każdy, kto nie wypełnia wytrwale wszystkiego, co nakazuje wykonać Księga Prawa. 11 A że w Prawie nikt nie osiąga usprawiedliwienia przed Bogiem, wynika stąd, że sprawiedliwy z wiary żyć będzie. 12 Prawo nie opiera się na wierze, lecz [mówi]: Kto wypełnia przepisy, dzięki nim żyć będzie. 13 Z tego przekleństwa Prawa Chrystus nas wykupił - stawszy się za nas przekleństwem*, bo napisane jest: Przeklęty każdy, którego powieszono na drzewie - 14 aby błogosławieństwo Abrahama stało się w Chrystusie Jezusie udziałem pogan i abyśmy przez wiarę otrzymali obiecanego Ducha
Wyższość obietnicy
15 * Bracia, użyję przykładu ze stosunków między ludźmi. Nikt nie obala ani zmienia testamentu prawnie sporządzonego, choć jest on jedynie dziełem ludzkim. 16 Otóż to właśnie Abrahamowi i jego potomstwu dano obietnice. I nie mówi [Pismo]: "i potomkom", co wskazywałoby na wielu, ale [wskazano] na jednego: i potomkowi twojemu, którym jest Chrystus*. 17 A chcę przez to powiedzieć: testamentu, uprzednio przez Boga prawnie ustanowionego, Prawo, które powstało czterysta trzydzieści lat później, nie może obalić tak, by unieważnić obietnicę. 18 Bo gdyby dziedzictwo pochodziło z Prawa, tym samym nie mogłoby pochodzić z obietnicy. A tymczasem przez obietnicę Bóg okazał łaskę Abrahamowi. 19 Na cóż więc Prawo? Zostało ono dodane ze względu na wykroczenia* aż do przyjścia Potomka, któremu udzielono obietnicy; przekazane zostało przez aniołów*; podane przez pośrednika. 20 Pośrednika jednak nie potrzeba, gdy chodzi o jedną osobę, a Bóg właśnie jest sam jeden*. 21 A czy może Prawo to sprzeciwia się obietnicom Bożym? Żadną miarą! Gdyby mianowicie dane było Prawo, mające moc udzielania życia, wówczas rzeczywiście usprawiedliwienie płynęłoby z Prawa. 22 Lecz Pismo poddało* wszystko pod [władzę] grzechu, aby obietnica dostała się na drodze wiary w Jezusa Chrystusa tym, którzy wierzą.
Ograniczone zadanie Prawa
23 Do czasu przyjścia wiary byliśmy poddani pod straż Prawa i trzymani w zamknięciu aż do objawienia się wiary. 24 Tym sposobem Prawo stało się dla nas wychowawcą*, [który miał prowadzić] ku Chrystusowi, abyśmy z wiary uzyskali usprawiedliwienie. 25 Gdy jednak wiara nadeszła, już nie jesteśmy poddani wychowawcy 26 Wszyscy bowiem dzięki tej wierze jesteście synami Bożymi - w Chrystusie Jezusie. 27 Bo wy wszyscy, którzy zostaliście ochrzczeni w Chrystusie, przyoblekliście się w Chrystusa. 28 Nie ma już Żyda ani poganina, nie ma już niewolnika ani człowieka wolnego, nie ma już mężczyzny ani kobiety, wszyscy bowiem jesteście kimś jednym w Chrystusie Jezusie. 29 Jeżeli zaś należycie do Chrystusa, to jesteście też potomstwem Abrahama i zgodnie z obietnicą - dziedzicami.
4 1 I to wam jeszcze powiem: Jak długo dziedzic jest nieletni, niczym się nie różni od niewolnika, chociaż jest właścicielem wszystkiego. 2 Aż do czasu określonego przez ojca podlega on opiekunom i rządcom. 3 My również, jak długo byliśmy nieletni, pozostawaliśmy w niewoli "żywiołów tego świata"*. 4 * Gdy jednak nadeszła pełnia czasu, zesłał Bóg Syna swego, zrodzonego z niewiasty, zrodzonego pod Prawem, 5 aby wykupił tych, którzy podlegali Prawu, abyśmy mogli otrzymać przybrane synostwo. 6 Na dowód tego, że jesteście synami, Bóg wysłał do serc naszych Ducha* Syna swego, który woła: Abba*, Ojcze! 7 A zatem nie jesteś już niewolnikiem, lecz synem. Jeżeli zaś synem, to i dziedzicem z woli Bożej.
Wezwanie do wysnucia wniosków
8 Wprawdzie ongiś, nie znając Boga, służyliście bogom, którzy w rzeczywistości nie istnieją. 9 Teraz jednak, gdyście Boga poznali i, co więcej, Bóg was poznał*, jakże możecie powracać do tych bezsilnych i nędznych żywiołów, pod których niewolę znowu chcecie się poddać? 10 Zachowujecie dni, święta nowiu i lata!* 11 Obawiam się o was: czy się dla was nie trudziłem na próżno. 12 Bracia, proszę was, stańcie się tacy jak ja, bo ja stałem się taki jak wy*. Nie skrzywdziliście mnie w niczym. 13 Wiecie przecież, jak pierwszy raz głosiłem wam Ewangelię zatrzymany chorobą* 14 i jak mimo próby, na jaką moje niedomaganie cielesne was wystawiło, nie wzgardziliście mną ani nie odtrąciliście, ale mnie przyjęliście jak anioła Bożego, jak samego Chrystusa Jezusa. 15 Gdzież się więc podziało to, co nazywaliście waszym szczęściem? Bo mogę wydać wam świadectwo: gdyby to było możliwe, bylibyście sobie oczy wydarli i dali je mnie*. 16 Czy dlatego stałem się waszym wrogiem, że mówiłem wam prawdę? 17 Zabiegają o was nie z czystych pobudek, lecz chcą was odłączyć [ode mnie]*, abyście o nich zabiegali. 18 Jest rzeczą dobrą doznawać oznak przywiązania z czystych pobudek zawsze, a nie tylko wtedy, gdy jestem między wami. 19 Dzieci moje, oto ponownie w bólach was rodzę, aż Chrystus w was się ukształtuje. 20 Jakże chciałbym być w tej chwili u was i odpowiednio zmienić swój głos, bo nie wiem, co z wami począć.
Alegoria Sary i Hagar
21 Powiedzcie mi wy, którzy chcecie żyć pod Prawem, czy Prawa tego nie rozumiecie? 22 Przecież napisane jest, że Abraham miał dwóch synów, jednego z niewolnicy, a drugiego z wolnej*. 23 Lecz ten z niewolnicy urodził się tylko według ciała*, ten zaś z wolnej - na skutek obietnicy. 24 Wydarzenia te mają jeszcze sens alegoryczny: niewiasty te wyobrażają dwa przymierza; jedno, zawarte pod górą Synaj, rodzi ku niewoli, a wyobraża je Hagar: 25 Synaj jest to góra w Arabii, a odpowiednikiem jej jest obecne Jeruzalem. Ono bowiem wraz ze swoimi dziećmi trwa w niewoli. 26 Natomiast górne Jeruzalem cieszy się wolnością i ono jest naszą matką. 27 Wszak napisane jest: Wesel się, niepłodna, która nie rodziłaś, wykrzykuj z radości, która nie znałaś bólów rodzenia, bo więcej dzieci ma samotna niż ta, która żyje z mężem*. 28 Właśnie wy, bracia, jesteście jak Izaak dziećmi obietnicy. 29 Ale jak wówczas ten, który się urodził tylko według ciała, prześladował tego, który się urodził według ducha, tak dzieje się i teraz. 30 Co jednak mówi Pismo? Wypędź niewolnicę i jej syna, bo nie będzie dziedziczyć syn niewolnicy razem z synem wolnej*. 31 Tak to, bracia, nie jesteśmy dziećmi niewolnicy, ale wolnej.
Bezużyteczność obrzezania
5 1 Ku wolności wyswobodził nas Chrystus. A zatem trwajcie w niej i nie poddawajcie się na nowo pod jarzmo niewoli! 2 Oto ja, Paweł, mówię wam: Jeżeli poddacie się obrzezaniu, Chrystus wam się na nic nie przyda. 3 I raz jeszcze oświadczam każdemu człowiekowi, który poddaje się obrzezaniu: jest on zobowiązany zachować wszystkie przepisy Prawa. 4 Zerwaliście więzy z Chrystusem; wszyscy, którzy szukacie usprawiedliwienia w Prawie, wypadliście z łaski. 5 My zaś z pomocą Ducha, na zasadzie wiary wyczekujemy spodziewanej sprawiedliwości. 6 Albowiem w Chrystusie Jezusie ani obrzezanie, ani jego brak nie mają żadnego znaczenia, tylko wiara, która działa przez miłość. 7 Biegliście tak wspaniale! Kto przeszkodził wam trwać przy prawdzie? 8 Wpływ ten nie pochodzi od Tego, który was powołuje. 9 Trochę kwasu ma moc zakwasić całe ciasto. 10 Mam co do was przekonanie w Panu, że innego zdania niż ja nie będziecie. A na tym, który sieje między wami zamęt, zaciąży wyrok potępienia, kimkolwiek by on był. 11 Co do mnie zaś, bracia, jeśli nadal głoszę obrzezanie, to dlaczego w dalszym ciągu jestem prześladowany?* Przecież wtedy ustałoby zgorszenie krzyża. 12 Bodajby się do końca okaleczyli* ci, którzy was podburzają.


Przypisy

3,2 - Galaci, poganie z pochodzenia, dzięki cudom towarzyszącym ich nawróceniu (Ga 3,4) przekonali się dowodnie, że przyjęli prawdziwą religię, uzyskując usprawiedliwienie i to zgodnie z zapowiedziami ST o niezwykłych wydarzeniach towarzyszących przyjściu Mesjasza (por. Iz 44,3; Iz 59,21; Jr 31,33n; Ez 11,19; Jl 3,1-5 oraz Dz 2,15-21; Dz 10,44-47; Dz 11,15nn; Dz 15,8n).
3,3 - Aluzja do obrzezania.
3,4 - Inni tłum.: "Czyż tak wiele cierpieliście na próżno?"
3,6 - Abraham został usprawiedliwiony (Rdz 15,6) przed wprowadzeniem obrzezania (Rdz 17,10-14.23-27) i przed nadaniem Prawa na Synaju (Wj 19-31).
3,8 - Rdz 12,3; Rdz 18,18.
3,9 - Judaizujący gorliwcy jako warunek zbawienia wysuwają łączność z Abrahamem. Kontrargument Apostoła: nie polega ona na poddaniu się obrzezaniu, lecz na posiadaniu takiej samej wiary, jaką on miał (por. Łk 19,9).
3,10 - Pwt 27,26; Ha 2,4 (= Rz 1,17; Hbr 10,38); Kpł 18,5. Nie kwestionowanym założeniem było to, że człowiek o siłach przyrodzonych nie zdoła wypełnić wszystkich przepisów Prawa.
3,13 - "Przekleństwem" jest Chrystus, na zasadzie dobrowolnego zadośćuczynienia, przez przyjęcie na siebie solidarności z grzeszną, a więc przeklęta ludzkością. Apostoł cytuje tu Pwt 21,23; zamieniając imiesłów "przeklęty przez Boga" na abstrakcyjny rzeczownik "przekleństwo", żeby nie sugerować, że Chrystus był osobiście przeklęty.
3,15 - Terminy "obietnica" i "testament" są tu używane zamiennie.
3,16 - Hebr. wyraz "nasienie" użyty w Rdz 12,7; może mieć znaczenie zbiorowe - "potomstwo" oraz jednostkowe - "potomek". Św. Paweł podkreśla, że natchniony autor Pięcioksięgu umyślnie użył tego wyrazu w sensie jednostkowym, by można go było odnieść do najważniejszego potomka Abrahama - Chrystusa.
3,19 - "Wykroczenia" - sens może być dwojaki: 1. Prawo, wskazując co dobre a co złe, chroni tym samym od grzechu; 2. Prawo dając poznanie zła, a nie udzielając sił do opierania się jemu, pomnażają upadki. Za sensem drugim przemawia Rz 4,15; Rz 5,20; Rz 7,7; "aniołów" - tak sądziła tradycja żydowska; echem zaś jej są: Dz 7,38.53; Hbr 2,2.
3,20 - Domyślnie: "przy udzielaniu obietnicy". A zatem Prawo, jako nadane przez pośrednictwo anielskie czy ludzkie, jest tym samym niższe od obietnicy, jako udzielonej wprost przez Boga.
3,22 - Dosł.: "zamknęło", tzn. stwierdziło wielokrotnie, że przeklęci są wszyscy nie zachowujący Prawa. Por. Rz 11,32.
3,24 - "Wychowawca" (pedagogiem), dosł.: "prowadzącym chłopców" do szkoły, był w starożytności zasadniczo niewolnik.
4,3 - Czas do przyjścia Chrystusa traktuje Apostoł jako okres małoletniości rodzaju ludzkiego; "żywioły tego świata" to bądź elementy składowe świata materialnego, uważane przez pogan za bóstwa, bądź Prawo, które w zestawieniu z Ewangelią jest niższą, zaczątkową formą religijności (por. Kol 2,8.10.16.20), bądź wreszcie dlatego, że reguluje ono korzystanie z rzeczy materialnych.
4,4 - Jedyny ten u św. Pawła tekst mariologiczny stwierdza bezpośrednio preegzystencję Syna Bożego, a pośrednio - przez pominięcie wzmianki o ziemskim ojcu - nawiązuje do dziewiczego macierzyństwa Maryi.
4,6 - "Ducha" - charyzmatyczne znaki przekonywały chrześcijan o fakcie i nadprzyrodzoności udzielonego im synostwa Bożego; "Abba" - zob. Mk 14,36; Rz 8,15.
4,9 - W sensie uznania za swoich.
4,10 - Zwolennicy judaizmu narzucają kalendarz żydowski, szabaty, święta nowiu, lata jubileuszowe itp. Por. Kol 2,16.
4,12 - Tzn. by porzucili poglądy żydowskie i pogańskie, a przyjęli wzorem Apostoła wolność Ewangelii.
4,13 - Była to zapewne malaria, tzw. "maltańska".
4,15 - Być może aluzja do choroby Pawła, atakującej oczy Apostoła, co mogło wzbudzić dla niego współczucie Galatów.
4,17 - Inni rozumieją i tłum.: "od łaski", "od Chrystusa" lub w sensie: "wyizolować".
4,22 - Niewolnica zwała się Hagar, wolna żona - Sara. Według ówczesnego prawa tylko dzieci wolnej żony były wolne i miały prawo dziedziczenia. Por. Rdz 16,1-16; Rdz 21,1-7.
4,23 - Zob. 1 Kor 1,26.
4,27 - Iz 54,1.
4,30 - Rdz 21,10.12.
5,11 - Niektóre zarzuty przeciw Apostołowi zawierały sprzeczności. Tu może aluzja do Tymoteusza (Dz 16,1nn).
5,12 - Silny sarkazm, zapewne aluzja do samokastracji w kulcie Kybeli, czczonej w Azji Mniejszej.

Zobacz rozdział

Możesz więcej!

Notatki do fragmentów
Historia ostatnio wyszukanych

Załóż konto

List do Galatów

Ga

Zobacz wstęp i często szukane fragmenty

Dowiedz się więcej!

Masz pomysł?

Napisz do nas i pomóż nam rozwijać wyszukiwarkę

Kontakt

Odkrywaj Słowo Boże

Zobacz co inni wyszukiwali

Zainspiruj się

Polecamy

Słuchamy razem Biblii

Słuchamy razem Biblii