Iz 41
Przypisy
40,1 - Część druga Księgi Izajasza (rozdz. 40-55), z których jedne pocieszają naród izraelski, będący w niewoli babilońskiej, opisem i zapowiedzią wyzwolenia, radosnego powrotu do ojczyzny i odnowienia narodu, Jerozolimy i świątyni, inne wysławiają przymioty Boże, zwłaszcza w przeciwieństwie do bożków pogańskich. Jahwe okaże swą wszechmoc i miłosierdzie nad Izraelem jako jego Stwórca, Pan i Zbawca, używając Cyrusa jako narzędzia dla dokonania dzieła wyzwolenia narodu wybranego. Odnowienie narodu i Świętego Miasta po powrocie z niewoli jest obrazem innego, wspanialszego odnowienia w epoce mesjańskiej. Stąd też opisy i zapowiedzi chwalebnego królestwa Bożego w Izraelu wykraczają często poza historyczne ramy VI i V w. przed Chr., a odnoszą się do czasów mesjańskich i malują różne warunki i okoliczności, jakie się urzeczywistniają w królestwie mesjańskim. Do tych ostatnich trzeba na pewno zaliczyć pieśni o Słudze Pańskim.41,1 - Cyrus, król perski - zwycięzca Babilonii, miał wyzwolić zesłańców królestwa Judy z niewoli; stąd ma tytuł "Pomazańca" Pańskiego i w Iz 45,1; jest typem Mesjasza. Por. Iz 44,28.
41,4 - Zwrot podkreślający wieczność Boga, powtórzony w: Iz 43,10; Iz 44,6; Iz 48,12; w NT por. Ap 1,17; Ap 2,8; (Ap 21,6); Ap 22,13.
41,5 - Wiersze 6n przeniesione do Iz 40,19-20. Zob. tamże przypis.
41,8 - Tutaj Izrael jest nazwany sługą i świadkiem Boga wśród narodów (por. Iz 43,10; zob. Pwt 7,6), bo choć niewierny, dostąpi przebaczenia i zbawi się (Iz 42,19; Iz 44,1n; Iz 45,4; Iz 48,20). W pieśniach o Słudze Pańskim tytuł ten oznacza Mesjasza (zob. Iz 42,1).
41,14 - Hebr. wyraz goel = odkupiciel oznacza: 1. mściciela krwi, tego, który szuka pomsty za przelaną krew kogoś z rodziny (Lb 35,19); 2. tego, kto wykupuje z niewoli swego krewnego zaprzedanego za długi; 3. bliskiego krewnego, broniącego z obowiązku praw wdowy (zob. Rt 2,20). Psalmy i Iz 40-55 nazywają tak Boga mściciela i oswobodziciela swego ludu z uciemiężenia. W NT Chrystus jest Odkupicielem, Oswobodzicielem ludzkości z grzechu i z niewoli szatana.
41,15 - Zob. Iz 28,27-29.
41,17 - Zob. przypis do Iz 40,3 (por. Iz 43,16-21).
41,19 - Żyzność ziemi symboliczna jest obrazem błogosławionych czasów mesjańskich.
41,21 - Ścisły monoteizm, czyli wiara w jedynego Boga, z wielką mocą podkreślana w objawieniu danym Mojżeszowi na Synaju i u starszych proroków, od czasów niewoli babilońskiej przybiera nieraz formę polemiki z bałwochwalstwem i wykazywania nicości bożków pogańskich. Tu dowodem ich nicości jest ich niemożność przepowiedzenia przyszłości i oddziaływania na świat: por. Iz 44,6nn; Iz 45,21; Iz 48,5. Przeciwnie, wieczność i wszechwiedza Pana są dowodem, że tylko On jest Bogiem.
41,22 - Bóg dowodzi prawdy swego istnienia przez to, że zna i objawia rzeczy przeszłe i przyszłe, podając proroctwa, z których jedne już się spełniły ("pierwsze, dawne"), drugie dopiero się spełnią ("następne, świeże"). Wzywa też bogów pogańskich, by w podobny sposób wykazali swe istnienie. Tego uczynić nie mogą, więc są niczym, nie istnieją (por. Ba 6).
41,26 - Tj. bogów.
41,29 - Hebr. dosł.: "wiatr".