Iz 28,1-30,33

KSIĘGA GRÓŹB
MOWY PRZECIW SAMARII, JEROZOLIMIE I NARODOM POGAŃSKIM
Przestroga dla Samarii
28 1 Biada pysznej koronie pijaków Efraima*, więdnącemu kwieciu jego wspaniałej ozdoby, którą żyzna dolina [nosi] na szczycie! [Biada] zamroczonym winem! 2 Oto ktoś przez Pana [posłany], mocny i potężny*, jak burza gradowa, jak niszczycielska trąba powietrzna, jak nawałnica wód gwałtownie wzbierających, [wszystko] na ziemię z mocą rzuci. 3 Nogami zdeptana będzie pyszna korona pijaków Efraima, a więdnące kwiecie jego wspaniałej ozdoby, którą żyzna dolina [nosi] na szczycie, 4 będzie jak wczesna figa przed nadejściem lata: kto ją zobaczy, zrywa i połyka chciwie, ledwie wziął do ręki. 5 W owym dniu Pan Zastępów będzie koroną chwały i ozdobnym diademem dla Reszty swego ludu, 6 i natchnieniem sprawiedliwości dla zasiadającego w sądzie, i natchnieniem męstwa dla odpierających natarcie u bramy.
Mowa przeciw kapłanom i fałszywym prorokom
7 Również i ci chodzą chwiejnie na skutek wina, zataczają się pod wpływem sycery. Kapłan i prorok chodzą chwiejnie na skutek sycery, wino zawróciło im w głowie, zataczają się pod wpływem sycery, chodzą jak błędni, miewają zwidzenia, potykają się, gdy odbywają sądy. 8 Zaiste, wszystkie stoły są pełne zwymiotowanych brudów; nie ma miejsca [czystego]. 9 «Kogo to chce on uczyć wiedzy? Komu chce dawać naukę? - Dzieciom ledwie odstawionym od mleka, niemowlętom odsadzonym od piersi! 10 Bo: Saw lasaw, saw lasaw; kaw lakaw, kaw lakaw; zeer szam, zeer szam»*. 11 Zaprawdę, wargami jąkałów i językiem obcym przemawiać będzie do tego narodu 12 Ten, który mu powiedział: «Teraz, odpoczynek! Dajcie wytchnąć strudzonemu! A teraz, spokój!» Ale nie chcieli Go słuchać. 13 Wtedy będzie do nich mowa Pana: «Saw lasaw, saw lasaw; kaw lakaw, kaw lakaw; zeer szam, zeer szam»*, żeby szli upadli na wznak, i rozbili się, żeby uwikłali się w sieci i byli schwytani.
Poemat przeciw złym doradcom królewskim
14 Dlatego posłuchajcie słowa Pańskiego, wy wszyscy, panujący nad tym ludem, który jest w Jerozolimie. 15 Mówicie: «Zawarliśmy przymierze ze Śmiercią*, i z Szeolem zrobiliśmy układ. Gdy się rozleje powódź [wrogów], nas nie dosięgnie, bo z kłamstwa uczyniliśmy sobie schronisko i skryliśmy się pod fałszem».
Proroctwo
16 Przeto tak mówi Pan Bóg: «Oto Ja kładę na Syjonie kamień, kamień dobrany, węgielny*, cenny, do fundamentów założony. Kto wierzy, nie potknie się. 17 I wezmę sobie prawo za miarę, a sprawiedliwość za pion».
Ciąg dalszy poematu
Ale grad zmiecie schronisko kłamstwa, a wody zaleją kryjówkę. 18 Wasze przymierze ze Śmiercią zostanie zerwane, i nie ostoi się wasz układ z Szeolem. Gdy się rozleje powódź [wrogów], będziecie dla nich na zdeptanie. 19 Ile razy ona przyjdzie, pochwyci was. Gdy przechodzić będzie każdego ranka, i we dnie, i w nocy, blady strach na wieść o niej padnie. 20 Bo za krótkie będzie łóżko, aby się wyciągnąć, i zbyt wąskie przykrycie, by się nim owinąć. 21 Zaiste, Pan powstanie, jak na górze Perasim*, jak w dolinie Gibeońskiej się poruszy, by dokonać swego dzieła, swego dziwnego dzieła, by spełnić swe zadanie, swe tajemnicze zadanie. 22 A teraz przestańcie drwić, żeby wasze pęta się nie zacieśniły; słyszałem bowiem rzecz postanowioną przez Pana, Boga Zastępów: zniszczenie całego kraju.
Przypowieść o siewcy
23 Nastawcie uszu i słuchajcie głosu mego, uważajcie i słuchajcie mej mowy! 24 Czyż oracz wciąż tylko orze [pod zasiew], przewraca i bronuje swą rolę? 25 Czyż raczej, gdy zrówna jej powierzchnię, nie zasiewa czarnuszki i nie rozrzuca kminu? Czy nie sieje pszenicy, <zboża*>, jęczmienia <i prosa*>, wreszcie orkiszu po brzegach? 26 A ktoś poucza go o tym prawie, jego Bóg mu to wykłada. 27 Zaprawdę, czarnuszki nie młócą saniami młockarskimi ani po kminie nie przetaczają walca młockarskiego wozu*, ale bijakiem wybija się czarnuszkę, a kminek cepami. 28 Zboże mogłoby ulec zmiażdżeniu; ale nie bez końca młóci je młockarz. Gdy przetoczy koło swego wozu młockarskiego wraz z zaprzęgiem, nie zmiażdży go. 29 To również pochodzi od Pana Zastępów, który przedziwny okazał się w radzie, niezmierzony w mądrości*.
Poemat proroczy o Arielu*
29 1 Ach, Arielu, Arielu, miasto, gdzie obozował Dawid! Dodajcie rok do roku, święta niech biegną swym cyklem! 2 Wówczas ucisnę Ariela: nastanie żałość i wzdychanie. Ty* będziesz dla mnie jakby Arielem: 3 jak Dawid rozłożę obóz przeciw tobie, otoczę cię szańcami, wzniosę przeciw tobie oblężnicze wieże. 4 Wtedy pokornie z ziemi mówić będziesz i z prochu wyjdą twe słowa stłumione; twój głos jakby upiora dobędzie się z ziemi, a mowa twa z prochu wyda się piszczeniem. 5 Jak drobny pył będzie twoich wrogów zgraja, i jak rozwiane plewy tłum twoich ciemięzców. A stanie się to nagle, niespodzianie: 6 zostaniesz nawiedzone przez Pana Zastępów grzmotem, wstrząsami i wielkim hukiem, huraganem, burzą i płomieniami trawiącego ognia. 7 Jak sen, jak widziadło nocne wyda się zgraja wszystkich narodów, co przeciw Arielowi wojują. Z wszystkimi, co walczą przeciw niemu, z wieżami oblężniczymi i z oblegającymi go stanie się podobnie, 8 jak kiedy ktoś głodny śni, że je, ale się budzi z pustym żołądkiem*, i jak gdy ktoś spragniony śni, że pije, lecz budzi się zmęczony i z wyschniętym gardłem, tak będzie ze zgrają wszystkich narodów, idących do boju przeciw górze Syjon. 9 Wpadnijcie w osłupienie i trwajcie w nim, zaślepcie się i pozostańcie ślepi, bądźcie pijani, choć nie od wina, zataczajcie się, choć nie pod wpływem sycery. 10 Bo Pan spuścił na was sen twardy, zawiązał wasze oczy <wieszczków> i zakrył wasze głowy <jasnowidzów>.
Tajemnica objawienia
11 Każde objawienie jest dla was jakby słowami zapieczętowanej księgi. Daje się ją temu, który umie czytać, mówiąc: «Czytaj ją, prosimy». On zaś odpowiada: «Nie mogę, bo ona jest zapieczętowana». 12 Albo dają księgę takiemu, który nie umie czytać, mówiąc: «Czytajże to», a on odpowiada: «Nie umiem czytać».
Proroctwo
13 Wyrzekł Pan: Ponieważ ten lud zbliża się do Mnie tylko w słowach, i sławi Mnie tylko wargami, podczas gdy serce jego jest z dala ode Mnie*; ponieważ cześć jego jest dla Mnie tylko wyuczonym przez ludzi zwyczajem, 14 dlatego właśnie Ja ponowię niezwykłe działanie cudów i dziwów z tym ludem: zginie mądrość jego myślicieli, a rozum jego mędrców zaniknie*.
Na złych doradców królewskich
15 Biada tym, którzy się kryją przed Panem, aby zataić swe zamysły, których czyny osnute są cieniem i którzy mówią: «Kto nas zobaczy i kto nas pozna?» 16 O co za przewrotność! Czyż może być garncarz na równi z gliną stawiany? Czyż może mówić dzieło o swym twórcy: «Nie uczynił mnie», i garnek rzec o tym, co go ulepił: «Nie ma rozumu?»* 17 Czyż nie w krótkim już czasie Liban zamieni się w ogród, a ogród za bór zostanie uznany? 18 W ów dzień głusi usłyszą słowa księgi, a oczy niewidomych, wolne od mroku i od ciemności, będą widzieć. 19 Pokorni wzmogą swą radość w Panu, i najubożsi rozweselą się w Świętym Izraela, 20 bo nie stanie ciemięzcy, z szydercą koniec będzie, i wycięci będą wszyscy, co za złem gonią: 21 którzy słowem przywodzą drugiego do grzechu, którzy w bramie stawiają sidła na sędziów i odprawiają sprawiedliwego z niczym. 22 Dlatego tak mówi Pan, Bóg domu Jakuba, który odkupił Abrahama: «Odtąd Jakub nie będzie się rumienił ani oblicze jego już nie przyblednie, 23 bo gdy ujrzy <swe dzieci>, dzieło mych rąk, wśród siebie, ogłosi imię moje jako święte. Wtedy czcić będą Świętego Jakubowego i z bojaźnią szanować Boga Izraela». 24 Duchem zbłąkani poznają mądrość, a szemrzący zdobędą pouczenie.
Przeciw przymierzu z Egiptem*
30 1 Biada synom zbuntowanym! - wyrocznia Pana. Wykonują zamiary, ale nie moje, i wiążą się układami, lecz nie z mego natchnienia, tak że dodają grzech do grzechu. 2 Udają się w podróż do Egiptu bez zasięgnięcia zdania ust moich, aby się uciec pod opiekę faraona i by się schronić w cieniu Egiptu. 3 Lecz opieka faraona będzie dla was zawstydzeniem, a pohańbieniem ucieczka w cień Egiptu. 4 Bo jego książęta byli w Soan i jego posłowie doszli do Chanes*. 5 Wszyscy zawiodą się na narodzie, co będzie nieużyteczny dla nich: ani ku pomocy, ani na pożytek, tylko na wstyd, a nawet na hańbę.
Ponowna wypowiedź przeciw poselstwu do Egiptu
6 Wyrok na zwierzęta Negebu. Poprzez ziemię utrapienia i ucisku, lwicy i lwa ryczącego, żmii i latającego smoka*, przenoszą swe bogactwa na grzbiecie osłów i swe skarby na garbie wielbłądów do narodu nieużytecznego. 7 Egipt bezskutecznie i na próżno obiecuje pomoc, dlatego nazywam go tak: "Rahab-bezczynny"*.
Testament duchowy Izajasza
8 Teraz pójdź, wypisz to na tabliczce, przy nich, i opisz to w księdze, żeby służyło na przyszłe czasy jako wieczyste świadectwo: 9 Że jest to naród buntowniczy, synowie kłamliwi, synowie, którzy nie chcą słuchać Prawa Pańskiego, 10 którzy mówią do jasnowidzów: «Nie miejcie widzeń!» i do proroków: «Nie prorokujcie nam nagiej prawdy! Mówcie nam pochlebstwa, prorokujcie złudzenia! 11 Ustąpcie z drogi, zboczcie ze ścieżki, oddalcie sprzed nas Świętego Izraela!» 12 Dlatego tak mówi Święty Izraela: «Ponieważ odrzuciliście tę przestrogę, a położyliście ufność w krzywdzie i zdradzie i na nich się oparli, 13 dlatego występek ten stanie się dla was jakby szczeliną zwiastujących upadek, sprawiającą wygięcie na wysokim murze, którego zawalenie się następuje nagle w jednej chwili. 14 Zawalenie to jest jak stłuczenie dzbana garncarza, rozbitego tak bezwzględnie, że w jego szczątkach nie da się znaleźć skorupy do zgarnięcia węgli z ogniska, do zaczerpnięcia wody ze zbiornika». 15 Albowiem tak mówi Pan Bóg, Święty Izraela: «W nawróceniu i spokoju jest wasze ocalenie, w ciszy i ufności leży wasza siła. Ale wyście tego nie chcieli! 16 Owszem, powiedzieliście: "Nie, bo na koniach uciekniemy!" - Dobrze, uciekniecie! - "I na szybkich [wozach] pomkniemy!" - Dobrze, szybcy będą ci, którzy pogonią za wami! 17 Tysiąc [ucieknie] przed groźbą jednego, przed groźbą pięciu uciekniecie, aż zostanie z was tak mało, jak żerdź na szczycie góry i jak znak na pagórku». 18 Lecz Pan czeka, by wam okazać łaskę, i dlatego stoi, by się zlitować nad wami, bo Pan jest sprawiedliwym Bogiem. Szczęśliwi wszyscy, którzy w Nim ufają!
Przyszły dobrobyt
19 Zaiste, o ludu, który zamieszkujesz Syjon w Jerozolimie, nie będziesz gorzko płakał. Rychło okaże ci On łaskę na głos twojej prośby. Ledwie usłyszy, odpowie ci. 20 Choćby ci dał Pan chleb ucisku i wodę utrapienia, twój Nauczyciel już nie odstąpi, ale oczy twoje patrzeć będą na twego Mistrza. 21 Twoje uszy usłyszą słowa rozlegające się za tobą: «To jest droga, idźcie nią!», gdybyś zboczył na prawo lub na lewo. 22 Wtedy za nieczyste uznasz srebrne obicia twych bożków i złote odzienia twych posągów. Wyrzucisz je jak brudną szmatę. Powiesz im: «Precz!» 23 On użyczy deszczu na twoje zboże, którym obsiejesz rolę, a chleb z urodzajów gleby będzie soczysty i pożywny. Twoja trzoda będzie się pasła w owym czasie na rozległych łąkach. 24 Woły i osły obrabiające rolę żreć będą paszę dobrze przyprawioną, która została przewiana opałką i siedlaczką*. 25 Przyjdzie do tego, iż po wszystkich wysokich górach i po wszystkich wzniesionych pagórkach znajdą się strumienie płynących wód na czas wielkiej rzezi, gdy upadną warownie. 26 Wówczas światło księżyca będzie jak światło słoneczne, a światło słońca stanie się siedmiokrotne, jakby światło siedmiu dni - w dniu, gdy Pan opatrzy rany swego ludu i uleczy jego sińce po razach.
Kara na Asyrię
27 Oto imię Pana przychodzi z daleka, gniew Jego rozgorzał, przygniatający Jego ciężar; Jego wargi pełne są wzburzenia, Jego język jak pożerający ogień. 28 Tchnienie Jego jak potok wezbrany, którego nurt dosięga szyi. Przybywa przesiać narody sitem zniszczenia i włożyć między szczęki ludów wędzidło zwodnicze*. 29 * Pieśni mieć będziecie, jak przy obchodzie nocnej uroczystości*, i radość serca jak u tego, co idzie przy dźwiękach fletu, zdążając na górę Pańską, ku Skale Izraela*. 30 Pan da słyszeć swój głos potężny, okaże, jak ramię swe spuszcza w wybuchu gniewu, wśród płomieni pożerającego ognia, wśród piorunów*, ulewy i ciężkiego gradu. 31 Bo od głosu Pana przerazi się Aszszur, rózgą będzie wysmagany. 32 Każde uderzenie kija będzie dla niego karą, którą Pan spuści na niego przy wtórze bębnów i cytr, i walczyć On z nim będzie w zaciekłych bitwach. 33 Bo dawno przygotowano Tofet*, ono jest także dla króla gotowe, zostało pogłębione, rozszerzone; stos węgli i drwa w nim obfitują. Tchnienie Pana niby potok siarki je rozpali.


Przypisy

28,1 - Tj. Samarii, stolicy Królestwa Izraelskiego, czyli Efraimskiego; miasto wieńczące szczyt wzgórza na kształt korony na głowie.
28,2 - Dosł. wg hebr.; "Oto mocny i potężny dla Pana" albo "Pański". Prawdopodobnie chodzi o króla asyryjskiego Sargona II, który zburzył Samarię w r. 721 przed Chr.
28,10 - (Iz 28, 10.13) - Onomatopeiczne wyrazy hebrajskie, naśladujące mówienie dzieci lub pijaków, którymi właśnie biesiadnicy i oddani pijatyce przedrzeźniają prorocze słowa Izajasza, uważając je za niezrozumiałe. Prorok zaś przepowiada swym wrogim słuchaczom, iż usłyszą barbarzyński język (por. 1 Kor 14,21), oczywiście, obcych najeźdźców. Owe wyrazy mogłyby mieć taki sens: "Rozkaz za rozkazem, rozkaz za rozkazem; reguła za regułą, reguła za regułą; trochę tu, trochę tam". Wlg je tłumaczy.
28,13 - (Iz 28, 10.13) - Onomatopeiczne wyrazy hebrajskie, naśladujące mówienie dzieci lub pijaków, którymi właśnie biesiadnicy i oddani pijatyce przedrzeźniają prorocze słowa Izajasza, uważając je za niezrozumiałe. Prorok zaś przepowiada swym wrogim słuchaczom, iż usłyszą barbarzyński język (por. 1 Kor 14,21), oczywiście, obcych najeźdźców. Owe wyrazy mogłyby mieć taki sens: "Rozkaz za rozkazem, rozkaz za rozkazem; reguła za regułą, reguła za regułą; trochę tu, trochę tam". Wlg je tłumaczy.
28,15 - Por. Mdr 1,16; Syr 14,12. Inni czytają Mot, imię fenickiego bożka.
28,16 - Kamień węgielny, nazwa symboliczna. Na nim, tj. na wierze, ma być zbudowana nowa Jerozolima; por. Iz 1,26; Iz 7,9a; Ps 118[117],22n. Aluzje do tego symbolu por. Mt 21,42; Mt 16,18; Ef 2,20; 1 P 2,6n.
28,21 - Miejsca zwycięstw Dawida nad Filistynami; por. 2 Sm 5,17-25.
28,25 - "Zboża": Słówko hebr. nieznane, opuszczone w LXX i syr., oznacza jakiś rodzaj zboża. "I prosa", dodane przez glosatora? Wg Wlg: "I nie nasieje porządkiem pszenicy i jęczmienia, i prosa, i wyki w miejscach swych?"
28,27 - Sanie młockarskie i walec (albo koło od wozu) są to dwa przyrządy służące do młocki. Ziarno wykruszano z kłosów, przeciągając sanie lub przetaczając wózek po kłosach rozłożonych na klepisku.
28,29 - Mądrość rolników, dar Boży, jest obrazem Opatrzności Bożej nad Izraelem.
29,1 - Symboliczna nazwa (por. Iz 1,26), którą Izajasz nadaje Jerozolimie (por. Iz 33,7). Hebr. słowo czytane: 1. Ariel, znaczy lew Boży, tj. miasto wzmocnione pomocą Boga; 2. Uriel, ołtarz Boży, ognisko Boże, z powodu ołtarza w Świątyni; 3. Uruel (i Aruel) za tekstem qumrańskim Iz - celowo zmieniona dawna nazwa miasta Jebusytów Uruszalimmu: "stworzenie Szalima" lub "Szalema" na "stworzenie Boga (El)". "Szalem" - bóg kananejski.
29,2 - Tj. miasto Jerozolima.
29,8 - Wg tekstu hebr. i Wlg wiersz 7cd należy jeszcze do poprzedniego zdania. Ale można go dobrze odnieść do wiersza 8, co też wybrano w niniejszym przekładzie, bo wtedy się otrzymuje dwa równoległe porównania nieprzyjaciół Jerozolimy do snu (zmory senne), znikającego wraz z przebudzeniem. Oba wyrazy: "żołądek", "gardło" - metonimie hebr. wyrazu "dusza".
29,13 - Por. Am 5,21. Wiersz cytowany w Mt 15,8n.
29,14 - Wiersz cytowany w 1 Kor 1,19.
29,16 - Porównanie wyrażające twórczą moc i najwyższą władzę Boga Stworzyciela w stosunku do stworzeń, zwłaszcza do ludzi, dzieł swoich: Iz 45,9; Iz 64,7; Rdz 2,7.19; Mdr 12,12; Mdr 15,7; Jr 18,1-6.
30,1 - Przymierze z Egiptem i wysłanie poselstwa przez Ezechiasza do Faraona z prośbą o pomoc przeciw Asyrii nastąpiło około r. 703/2.
30,4 - Miasta w delcie Nilu.
30,6 - Zwierzę-potwór mityczny z ludowej fantazji: por. Iz 14,29; Lb 21,4-9; Pwt 8,15. Zapewne chodzi o symbole niektórych krajów, jak Egiptu i Syrii.
30,7 - Symboliczna nazwa Egiptu ironicznie wyraża to, że jest on już bezsilnym straszydłem.
30,24 - Narzędzia do czyszczenia zboża.
30,28 - Por. Iz 51,17.
30,29 - Niektórzy przenoszą ten wiersz po wierszu 32a, inni, przeciwnie, przenoszą wiersz 32c tutaj po wierszu 29. "Uroczystość" to prawdopodobnie aluzja do Święta Paschy. "Skała Izraela" - przenośnia oznaczająca Boga: por. Ps 31[30],3; Ps 62[61],8; Ps 95[94],1.
30,30 - "Wśród piorunów". Wyraz hebr. nieznany, może "grzmot". Wlg: "roztrąci".
30,33 - Nazwa hebr. oznacza: 1. palenisko, piec; 2. miejsce w dolinie Gehenny na południe od Jerozolimy, gdzie palono nieczystości i gdzie niekiedy wykonywano praktyki na cześć fenickiego bożka Molocha, np. palono dzieci. Gra słów Moloch i Melek - król. Symbol kary Sennacheryba, króla asyryjskiego. Palenisko miało jamę wypełnioną paliwem.

Zobacz rozdział

Możesz więcej!

Notatki do fragmentów
Historia ostatnio wyszukanych

Załóż konto

Księga Izajasza

Iz

Zobacz wstęp i często szukane fragmenty

Dowiedz się więcej!

Masz pomysł?

Napisz do nas i pomóż nam rozwijać wyszukiwarkę

Kontakt

Odkrywaj Słowo Boże

Zobacz co inni wyszukiwali

Zainspiruj się

Polecamy

Przybliżamy Kościół światu i świat Kościołowi

Przybliżamy Kościół światu i świat Kościołowi