Iz 42-44,21

KSIĘGA POCIESZENIA IZRAELA*
OBIETNICE WYZWOLENIA IZRAELA
Pierwsza pieśń Sługi Pańskiego*
42 1 Oto mój Sługa, którego podtrzymuję. Wybrany mój, w którym mam upodobanie. Sprawiłem, że Duch mój* na Nim spoczął; On przyniesie narodom Prawo*. 2 Nie będzie wołał ni podnosił głosu, nie da słyszeć krzyku swego na dworze. 3 Nie złamie trzciny nadłamanej, nie zagasi knotka o nikłym płomyku. On niezachwianie przyniesie Prawo. 4 Nie zniechęci się ani nie załamie, aż utrwali Prawo na ziemi, a Jego pouczenia wyczekują wyspy. 5 Tak mówi Pan Bóg, który stworzył i rozpiął niebo, rozpostarł ziemię wraz z jej plonami, dał ludziom na niej dech ożywczy i tchnienie tym, co po niej chodzą. 6 «Ja, Pan, powołałem Cię słusznie, ująłem Cię za rękę i ukształtowałem, ustanowiłem Cię przymierzem dla ludzi, światłością dla narodów, 7 abyś otworzył oczy niewidomym, ażebyś z zamknięcia wypuścił jeńców, z więzienia tych, co mieszkają w ciemności. 8 Ja, któremu na imię jest Jahwe*, chwały mojej nie odstąpię innemu ani czci mojej bożkom. 9 Pierwsze wydarzenia oto już nadeszły, nowe zaś Ja zapowiadam, zanim się rozwiną, [już] wam je ogłaszam».
Hymn o zwycięstwie Pana
10 Śpiewajcie Panu pieśń nową, chwałę Jego od krańców ziemi! Niech Go sławi morze i co je napełnia, wyspy wraz z ich mieszkańcami! 11 Niech głos podniesie pustynia z miastami, osiedla, które zamieszkuje Kedar. Mieszkańcy Sela* niech wznoszą okrzyki, ze szczytów gór niech nawołują radośnie! 12 Niech oddają chwałę Panu i niechaj głoszą cześć Jego na wyspach! 13 Jak bohater posuwa się Pan, i jak wojownik pobudza waleczność; rzuca hasło, okrzyk wydaje wojenny, góruje męstwem nad nieprzyjaciółmi. 14 «Milczałem od długiego czasu, w spokoju wstrzymywałem siebie, teraz jakby rodząca zakrzyknę, dyszeć będę z gniewu, zabraknie mi tchu. 15 Wypalę góry i wzgórza, sprawię, że wyschnie wszystka ich zieleń, przemienię rzeki na stawy, a jeziora osuszę. 16 Sprawię, że niewidomi pójdą po nieznanej drodze, powiodę ich ścieżkami, których nie znają, ciemności zmienię przed nimi w światło, a wyboiste miejsca w równinę. Oto są rzeczy, których dokonam i nie zaniecham. 17 Wstecz się odwrócą z wielkim zawstydzeniem ci, którzy w bożkach pokładają ufność, którzy mówią ulanym posągom: "Jesteście bogami naszymi"».
Zaślepienie narodu i kara*
18 Głusi, słuchajcie! Niewidomi, natężcie wzrok, by widzieć! 19 Kto jest niewidomy, jeżeli nie mój sługa, i głuchy, jak posłaniec, którego posyłam? Kto jest niewidomy, jak mój wysłannik i głuchy, jak Sługa* Pański? 20 Widzeń mnóstwo, lecz ich nie przestrzegają; otwarte mają uszy, ale nikt nie słucha. 21 Spodobało się Panu w Jego sprawiedliwości okazać wielkość i wspaniałość Prawa. 22 A jednak jest to naród złupiony i ograbiony: wszystkich spętano po jaskiniach oraz zamknięto w więzieniach; na łup zostali wydani i nikt ich nie ratuje; na rabunek, i nikt nie powie: «Oddaj!» 23 Kto między wami daje temu posłuch? Kto uważnie słucha o przyszłości? 24 Kto wydał Jakuba na rabunek i Izraela - łupieżcom? Czyż nie przeciw Panu myśmy zgrzeszyli i nie chcieli postępować Jego drogami ani słuchać Jego Prawa?* 25 Więc wylał na Izraela żar swego gniewu i okropności wojny. Wybuchła ona zewsząd pożogą, a on się nie spostrzegł, obróciła go w perzynę, lecz on nie wziął tego do serca.
Wyzwolenie Izraela dziełem wszechmocy Bożej
43 1 Ale teraz tak mówi Pan, Stworzyciel twój, Jakubie, i Twórca twój, o Izraelu: «Nie lękaj się, bo cię wykupiłem, wezwałem cię po imieniu; tyś moim! 2 Gdy pójdziesz przez wody, Ja będę z tobą, i gdy przez rzeki, nie zatopią ciebie. Gdy pójdziesz przez ogień, nie spalisz się, i nie strawi cię płomień. 3 Albowiem Ja jestem Pan, twój Bóg, Święty Izraela, twój Zbawca. Daję Egipt jako twój okup, Kusz i Sabę w zamian za ciebie. 4 Ponieważ drogi jesteś w moich oczach, nabrałeś wartości i Ja cię miłuję, przeto daję ludzi za ciebie i narody za życie twoje. 5 Nie lękaj się, bo jestem z tobą. Przywiodę ze Wschodu twe plemię i z Zachodu cię pozbieram. 6 Północy powiem: "Oddaj!" i Południowi: "Nie zatrzymuj!" Przywiedź moich synów z daleka i córki moje z krańców ziemi. 7 Wszystkich, którzy noszą me imię i których stworzyłem dla mojej chwały, ukształtowałem ich i moim są dziełem.
Pan sam jest jedynym Bogiem
8 Wyprowadź lud ślepy, choć mający oczy, i głuchy, choć obdarzony uszami. 9 Niech wszystkie ludy zbiorą się razem i niech się zgromadzą narody! Który z nich może to ogłosić i oznajmić nam minione rzeczy? Niech pozostawią swych świadków na usprawiedliwienie, aby ich słuchano i przytaknięto: "To prawda!" 10 Wy jesteście moimi świadkami - wyrocznia Pana - i moimi sługami, których wybrałem, abyście mogli poznać i uwierzyć Mi, oraz zrozumieć, że tylko Ja istnieję. Boga utworzonego przede Mną nie było ani po Mnie nie będzie. 11 Ja, Pan*, tylko Ja istnieję i poza Mną nie ma żadnego zbawcy. 12 To Ja zapowiedziałem, wyzwoliłem i obwieściłem, a nie ktoś obcy wśród was. Wy jesteście świadkami moimi - wyrocznia Pana - że Ja jestem Bogiem, 13 owszem, od wieczności Nim jestem. I nikt się nie wymknie z mej ręki. Któż może zmienić to, co Ja zdziałam?»
Babilon w ruinie
14 Tak mówi Pan, wasz Odkupiciel, Święty Izraela: «Ze względu na was posłałem do Babilonu [zdobywcę]: i sprawię, że opadną wszystkie zawory więzień, a Chaldejczycy wybuchną biadaniem*. 15 Ja jestem Pan, wasz Święty, Stworzyciel Izraela, wasz Król!
Cuda nowego wyjścia
16 * Tak mówi Pan, który otworzył drogę przez morze i ścieżkę przez potężne wody; 17 który wiódł na wyprawę wozy i konie, także i potężne wojsko; upadli, już nie powstaną, zgaśli, jak knotek zostali zdmuchnięci. 18 Nie wspominajcie wydarzeń minionych, nie roztrząsajcie w myśli dawnych rzeczy. 19 Oto Ja dokonuję rzeczy nowej: pojawia się właśnie. Czyż jej nie poznajecie? Otworzę też drogę na pustyni, ścieżyny na pustkowiu. 20 Sławić Mnie będą zwierzęta polne, szakale i strusie, gdyż na pustyni dostarczę wody i rzek na pustkowiu, aby napoić mój lud wybrany. 21 Lud ten, który sobie utworzyłem, opowiadać będzie moją chwałę.
Niewdzięczność Izraela
22 Lecz ty, Jakubie, nie wzywałeś Mnie, bo się Mną znudziłeś, Izraelu! 23 Nie przyniosłeś Mi baranka na całopalenie ani Mnie nie uczciłeś krwawymi ofiarami. Nie zmuszałem cię do ofiary niekrwawej ani cię nie trudziłem ofiarą kadzidła. 24 Nie kupiłeś Mi wonnej trzciny za pieniądze ani Mnie nie upoiłeś tłuszczem twoich ofiar; raczej Mi przykrość zadałeś twoimi grzechami, występkami twoimi Mnie zamęczasz. 25 Ja, właśnie Ja przekreślam twe przestępstwa i nie wspominam twych grzechów. 26 Obudź Mą pamięć, rozprawmy się wspólnie, mów ty, ażeby się usprawiedliwić. 27 Zgrzeszył twój pierwszy ojciec*, pośrednicy* twoi wykroczyli przeciw Mnie. 28 Więc sponiewierałem książąt mego przybytku, obłożyłem klątwą Jakuba. Izraela [wydałem] na zniewagi.
Błogosławieństwo Izraela
44 1 Teraz więc słuchaj, Jakubie, mój sługo, Izraelu, którego wybrałem! 2 Tak mówi Pan, twój sprawca, twój twórca od narodzenia, twój wspomożyciel: Nie bój się, sługo mój, Jakubie, Jeszurunie*, którego wybrałem. 3 Bo rozleję wody po spragnionej glebie i zdroje po wyschniętej ziemi. Przeleję Ducha mego na twoje plemię i błogosławieństwo moje na twych potomków. 4 Wyrastać będą jak trawa wśród wody, jak topole nad bieżącymi wodami. 5 Jeden powie: "Należę do Pana", a drugi się nazwie imieniem Jakuba, inny zaś napisze na swej ręce: "Pan"* i otrzyma imię Izrael.
Pan tylko jest prawdziwym Bogiem
6 Tak mówi Pan, Król Izraela i Odkupiciel jego, Pan Zastępów: Ja jestem pierwszy i Ja ostatni*; i nie ma poza Mną boga. 7 Któż jest do Mnie podobny? - Niech woła, niech to ogłosi i niech Mi dowiedzie! Kto przepowiedział przyszłość od wieków i to, co ma nadejść, niech nam obwieści! 8 Nie lękajcie się ani nie przerażajcie! Czyż nie przepowiedziałem z dawna i nie oznajmiłem? Wy jesteście moimi świadkami: czy jest jaki Bóg oprócz Mnie? albo inna Skała? - Ja nie znam takiego!
Satyra na bałwochwalstwo
9 Wszyscy rzeźbiarze bożków są niczym; dzieła ich ulubione na nic się nie zdadzą; ich czciciele sami nie widzą ani nie zdają sobie sprawy, że się okrywają hańbą. 10 Kto rzeźbi bożka i odlewa posąg, żeby nie mieć pożytku? 11 Oto wszyscy czciciele tego bożka zawstydzą się; jego wykonawcy sami są ludźmi. Wszyscy oni niechaj się zbiorą i niech staną! Razem się przestraszą i wstydem okryją. 12 Wykonawca posągu urabia żelazo na rozżarzonych węglach i młotami nadaje mu kształty; wykańcza je swoim silnym ramieniem; oczywiście, jest głodny i brak mu siły; nie pił wody, więc jest wyczerpany. 13 Rzeźbiarz robi pomiary na drzewie, kreśli rylcem kształt, obrabia je dłutami i stawia znaki cyrklem; wydobywa z niego kształty ludzkie na podobieństwo pięknej postaci człowieka, aby postawić go w domu. 14 * Narąbał sobie drzewa cedrowego, wziął drzewa cyprysowego i dębowego - a upatrzył je sobie między drzewami w lesie - zasadził jesion, któremu ulewa zapewnia wzrost. 15 [To wszystko] służy człowiekowi na opał: część z nich bierze na ogrzewanie, część na rozpalenie ognia do pieczenia chleba, na koniec z reszty wykonuje boga, przed którym pada na twarz, tworzy rzeźbę, przed którą wybija pokłony. 16 Jedną połowę spala w ogniu i na rozżarzonych węglach piecze mięso; potem zajada pieczeń i nasyca się. Ponadto grzeje się i mówi: "Hej! Ale się zagrzałem i korzystam ze światła!" 17 Z tego zaś, co zostanie, czyni swego boga, bożyszcze swoje, któremu oddaje pokłon i pada na twarz, i modli się, mówiąc: "Ratuj mnie, boś ty bogiem moim!" 18 [Tacy] nie mają świadomości ani zrozumienia, gdyż [mgłą] przesłonięte są ich oczy, tak iż nie widzą, i serca ich, tak iż nie rozumieją. 19 Taki się nie zastanawia; nie ma wiedzy ani zrozumienia, żeby sobie powiedzieć: "Jedną połowę spaliłem w ogniu, nawet chleb upiekłem na rozżarzonych węglach, i upiekłem mięso, które zajadam, a z reszty zrobię rzecz obrzydliwą. Będę oddawał pokłon kawałkowi drzewa". 20 Taki się karmi popiołem; zwiedzione serce wprowadziło go w błąd. On nie może ocalić swej duszy i powiedzieć: "Czyż nie jest fałszem to, co trzymam w ręku?"
Orędzie Boże do Izraela
21 Pamiętaj o tych rzeczach, Jakubie, i żeś sługą moim, Izraelu! Ukształtowałem ciebie, jesteś moim sługą. Izraelu, nie pójdziesz u Mnie w niepamięć.


Przypisy

40,1 - Część druga Księgi Izajasza (rozdz. 40-55), z których jedne pocieszają naród izraelski, będący w niewoli babilońskiej, opisem i zapowiedzią wyzwolenia, radosnego powrotu do ojczyzny i odnowienia narodu, Jerozolimy i świątyni, inne wysławiają przymioty Boże, zwłaszcza w przeciwieństwie do bożków pogańskich. Jahwe okaże swą wszechmoc i miłosierdzie nad Izraelem jako jego Stwórca, Pan i Zbawca, używając Cyrusa jako narzędzia dla dokonania dzieła wyzwolenia narodu wybranego. Odnowienie narodu i Świętego Miasta po powrocie z niewoli jest obrazem innego, wspanialszego odnowienia w epoce mesjańskiej. Stąd też opisy i zapowiedzi chwalebnego królestwa Bożego w Izraelu wykraczają często poza historyczne ramy VI i V w. przed Chr., a odnoszą się do czasów mesjańskich i malują różne warunki i okoliczności, jakie się urzeczywistniają w królestwie mesjańskim. Do tych ostatnich trzeba na pewno zaliczyć pieśni o Słudze Pańskim.
42,1 - Cztery "Pieśni Sługi Pańskiego", Iz 42,1-9; Iz 49,1-7; Iz 50,4-9(-11); Iz 52,13-53,12, opisują tajemniczą postać "Sługi Bożego", który pod pewnymi względami przypomina Izraela - sługę Pańskiego z wielu innych tekstów (zob. Iz 41,8), natomiast pod względem innych swoich rysów jest kimś zupełnie różnym, osobistością bardzo wybitną i charakterystyczną; por. Iz 49,5b.5a, nie mającą równej sobie; - "Sługa Pański" jest wybrany przez Boga do swego posłannictwa jeszcze w łonie matki, ukształtowany przez Niego, napełniony Jego duchem (Pieśń I i II); jest uległym, uważnym i wiernym uczniem Pańskim, pilnie słuchającym Jego nauk, aby z kolei móc uczyć ludzi (Pieśń II). Zadaniem i rolą tego Sługi jest ogłosić nowe Prawo religijne dla wszystkich narodów, nie tylko dla Izraela, być światłością dla narodów, a przymierzem dla Izraela, przynieść ludziom dobra mesjańskie i zbawienie (Pieśń I, II, III). Chociaż prześladowany i wzgardzony przez ludzi, Sługa nie ulęknie się i mężnie wykona swą misję, ufny w moc Boga, który Go stale wspierać będzie i otaczać swą opieką, a w końcu Go wynagrodzi i uwielbi (Pieśń III i IV). Czwarta pieśń przedstawia i rozważa cierpienia Sługi Pańskiego. Choć niewinny, cierpi On srogie katusze fizyczne i upokorzenia duchowe, zadane Mu przez ludzi, włącznie do haniebnej śmierci, jakby był najgorszym złoczyńcą. On jednak cierpi te męki dobrowolnie jako ekspiację za grzechy cudze, mianowicie wszystkich grzesznych ludzi, bo je przyjął na siebie. Pan uznał i przyjął Jego mękę jako powszechne zadośćuczynienie. Toteż Sługa Pański w nagrodę otrzyma wieczną chwałę i olbrzymie potomstwo na wieki, to jest odkupionych przez siebie ludzi tak z Izraela, jak z innych narodów. - NT w różnych swoich tekstach uznaje i widzi w Izajaszowym "Słudze Pańskim" proroczą zapowiedź - typ samego Jezusa Chrystusa, Mesjasza i Zbawiciela: por. Mt 3,17; Mt 8,17 (Iz 53,4); Mt 12,17-21 (Iz 1,4); Łk 2,31n; Łk 4,17-21; Dz 3,13; częściej użyto lub zacytowano słowa czwartej Pieśni Sługi Pańskiego, (Iz 53,1) w: Mk 9,12; J 12,38; Dz 8,32-35; Rz 4,25; Rz 10,16; Rz 15,21; 1 Kor 15,3; 2 Kor 5,21; 1 P 2,22-25. Chrystus łączy w swojej osobie zarówno cechy chwalebnego Króla mesjańskiego z rodu Dawidowego (por. 2 Sm 7,12-17; Iz 7,14n; Iz 9,5n; Iz 11,1-5), jak i cierpiącego Sługi Pańskiego (por. Iz 52,13-53,12; Ps 22[21]). Chrystus sam też utożsamił się ze Sługą Pańskim (por. Łk 22,37).
42,1 - "Duch mój" - por. Iz 11,2n; - "Prawo" - w hebr. wyraz ten obejmuje całą naukę religijno-moralną i prawa, na podobieństwo Prawa Mojżeszowego, a więc zawiera: 1. prawdy wiary o Bogu; 2. naukę moralną; 3. przepisy o kulcie.
42,8 - Prawdopodobnie: "Ten, który jest" - zob. Wj 3,14n.
42,11 - Tj. Petra; zob. Iz 16,1.
42,18 - Zapowiedziane w proroczej wizji na początku działalności Proroka: Iz 6,9n; por. Iz 48,4.
42,19 - Tu Izrael. Wiersz 19cd jest uważany za interpolację, gdyż powtarza myśl z 19ab.
42,24 - Tekst skażony.
43,11 - Zob. Iz 42,8 z przypisem.
43,14 - Tekst popr. wg hebr.: "Chaldejczycy na ich okrzyczanych okrętach". Inni popr.: "Sprawię, że padną wszyscy doborowi żołnierze, także Chaldejczycy na okrętach, przedmiocie ich chluby".
43,16 - Por. Wj 14,23-30.
43,27 - "Ojciec" - Jakub, por. Rdz 27,1-29; Rdz 30,25-42; Oz 12,4n; "pośrednicy" - fałszywi prorocy.
44,2 - Nazwa dana Izraelowi: por. Pwt 32,15; Pwt 33,5.26.
44,5 - Tj. Jahwe.
44,6 - Zob. Iz 41,4.
44,14 - (Iz 44,14-19) - Por. Mdr 13,11-19.

Powiązane utwory

Z Twojego boku, Chryste ks. Ireneusz Pawlak - Ap 21,5a.6b.7; J 4,13-14; Iz 43,20-21; Ez 36,25; J 7,30

Exsultate Deo - 1-głosowy

Wszystkie krańce ziemi głoście chwałę Pana ks. Ireneusz Pawlak - Iz 42,10-12

Exsultate Deo - 1-głosowy

Zobacz rozdział