Iz 6,1-9,6

KSIĘGA GRÓŹB
KSIĘGA EMMANUELA*
Powołanie Izajasza
6 1 W roku śmierci króla Ozjasza* ujrzałem Pana siedzącego na wysokim i wyniosłym tronie, a tren Jego szaty wypełniał świątynię. 2 Serafiny* stały ponad Nim; każdy z nich miał po sześć skrzydeł; dwoma zakrywał swą twarz, dwoma okrywał swoje nogi, a dwoma latał. 3 I wołał jeden do drugiego: «Święty, Święty, Święty* jest Pan Zastępów. Cała ziemia pełna jest Jego chwały». 4 Od głosu tego, który wołał, zadrgały futryny drzwi, a świątynia napełniła się dymem. 5 I powiedziałem: «Biada mi! Jestem zgubiony! Wszak jestem mężem o nieczystych wargach i mieszkam pośród ludu o nieczystych wargach, a oczy moje oglądały Króla, Pana Zastępów!» 6 Wówczas przyleciał do mnie jeden z serafinów, trzymając w ręce węgiel, który kleszczami wziął z ołtarza. 7 Dotknął nim ust moich i rzekł: «Oto dotknęło to twoich warg: twoja wina jest zmazana, zgładzony twój grzech». 8 I usłyszałem głos Pana mówiącego: «Kogo mam posłać? Kto by Nam poszedł?» Odpowiedziałem: «Oto ja, poślij mnie!»* 9 I rzekł [mi]: «Idź i mów do tego ludu: Słuchajcie pilnie, lecz bez zrozumienia, patrzcie uważnie, lecz bez rozeznania! 10 Zatwardź serce tego ludu, znieczul jego uszy, zaślep jego oczy, iżby oczami nie widział ani uszami nie słyszał, i serce jego by nie pojęło, żeby się nie nawrócił i nie był uzdrowiony»*. 11 Wtedy zapytałem: «Jak długo, Panie?» On odrzekł: «Aż runą miasta wyludnione i domy bez ludzi, a pola pozostaną pustkowiem. 12 Pan wyrzuci ludzi daleko, tak że zwiększy się pustynia wewnątrz kraju. 13 A jeśli jeszcze dziesiąta część [ludności] zostanie, to i ona powtórnie ulegnie zniszczeniu jak terebint lub dąb, z których pień tylko zostaje po zwaleniu. Reszta* jego [będzie] świętym nasieniem».
Pierwsze napomnienie dane Achazowi
7 1 Za czasów Achaza, syna Jotama, syna Ozjasza, króla Judy, wyruszył Resin, król Aramu, z Pekachem, synem Remaliasza, królem Izraela, przeciw Jerozolimie, aby z nią toczyć wojnę*, ale nie mógł jej zdobyć. 2 I przyniesiono tę wiadomość do domu Dawida: «Aram stanął obozem w Efraimie!» Wówczas zadrżało serce króla i serce ludu jego, jak drżą od wichru drzewa w lesie. 3 Pan zaś rzekł do Izajasza: «Wyjdźże naprzeciw Achaza, ty i twój synek, Szear-Jaszub*, na koniec kanału Wyższej Sadzawki*, na drogę Pola Folusznika*, 4 i powiesz do niego: "Uważaj, bądź spokojny, nie bój się!... Niech twoje serce nie słabnie z powodu tych dwóch oto niedopałków dymiących głowni, z powodu zaciekłości Resina, Aramejczyków i syna Remaliasza: 5 dlatego że Aramejczycy, Efraim i syn Remaliasza postanowili twą zgubę, mówiąc: 6 Wtargnijmy do Judei, przeraźmy ją i podbijmy dla siebie, a królem nad nią ustanowimy syna Tabeela! 7 Tak mówi Pan Bóg: Nic z tego - nie stanie się tak!
Drugie napomnienie: znak Emmanuela
8a Bo stolicą Aramu jest Damaszek, a głową Damaszku Resin; 9a i stolicą Efraima jest Samaria, a głową Samarii syn Remaliasza; 8b ale jeszcze sześćdziesiąt pięć lat*, a Efraim zdruzgotany przestanie być narodem. 9b Jeżeli nie uwierzycie*, nie ostoicie się"». 10 I znowu Pan przemówił do Achaza tymi słowami: 11 «Proś dla siebie o znak od Pana, Boga twego, czy to głęboko w Szeolu, czy to wysoko w górze!» 12 Lecz Achaz odpowiedział: «Nie będę prosił, i nie będę wystawiał Pana na próbę». 13 Wtedy rzekł [Izajasz]: «Słuchajcie więc, domu Dawidowy: Czyż mało wam naprzykrzać się ludziom, iż naprzykrzacie się także mojemu Bogu? 14 Dlatego Pan sam da wam znak*: Oto Panna* pocznie i porodzi Syna, i nazwie Go imieniem Emmanuel*. 15 Śmietanę i miód* spożywać będzie, aż się nauczy odrzucać zło, a wybierać dobro. 16 Bo zanim Chłopiec będzie umiał odrzucać zło, a wybierać dobro, zostanie opuszczona kraina*, której dwóch królów ty się uląkłeś. 17 Pan sprowadzi na ciebie i na twój lud, i na dom twego ojca czasy, jakich nie było od chwili odpadnięcia Efraima od Judy*. 18 W owym dniu zagwiżdże Pan na muchy przy końcu odnóg nilowych w Egipcie i na pszczoły w ziemi asyryjskiej. 19 I przylecą, i wszystkie razem obsiądą parowy potoków i rozpadliny skalne, każdy krzak kolczasty i wszystkie pastwiska. 20 W owym dniu ogoli Pan brzytwą, wynajętą za Rzeką*, głowę i włosy na nogach, także i brodę obetnie*. 21 W owym dniu każdy będzie hodował sztukę bydła i dwie owce, 22 a dzięki obfitemu udojowi mleka będzie jadł śmietanę. Zaiste, śmietanę i miód jeść będzie każdy pozostały w kraju*. 23 W owym dniu wszelki obszar, tam gdzie jest tysiąc winnych szczepów wartości tysiąca syklów srebrnych, będzie pastwą głogu i cierni. 24 Ze strzałami i z łukiem wejdzie tam [myśliwy], bo cała ziemia będzie [pokryta] głogiem i cierniami. 25 A we wszystkie góry, które się uprawiało motyką, nikt się nie zapuści, bojąc się głogu i cierni; posłużą one na wygon dla wołów i do deptania przez trzodę».
Podwójny znak klęski dla kraju
8 1 Pan powiedział do mnie: «Weź sobie wielką tabliczkę i napisz na niej zwykłymi literami: Maher-Szalal-Chasz-Baz*. 2 Następnie znajdź mi świadków godnych zaufania: kapłana Uriasza i Zachariasza, syna Jeberekiasza!» - 3 Zbliżyłem się też do prorokini*. Ona poczęła i porodziła syna. I rzekł mi Pan: «Nazwij go imieniem Maher-Szalal-Chasz-Baz, 4 bo zanim chłopiec nauczy się wymawiać "tata" i "mama", zaniosą bogactwa Damaszku i łupy z Samarii przed króla asyryjskiego».
Nagana za brak ufności Judy do Boga
5 Ponownie Pan przemówił do mnie tymi słowami: 6 «Ponieważ lud ten wzgardził wodą Siloe*, co płynie łagodnie, a drży przed Resinem i przed synem Remaliasza, 7 * dlatego: Oto Pan sprawia, że wzbierają przeciw niemu wody Rzeki gwałtowne i obfite - <król asyryjski i cała jego chwała> - i wtargną do wszystkich jej łożysk, i przekroczą wszystkie jej strome brzegi; 8 i wedrą się do Judy, zatopią i przeleją się, aż sięgną po szyję. Jej skrzydła będą rozpostarte na całą szerokość twej ziemi, o Emmanuelu!
Biada najeźdźcom
9 Dowiedzcie się, ludy, będziecie zgniecione! Wszystkie krańce ziemi, słuchajcie: Przypaszcie broń, będziecie zgniecione! Przypaszcie broń, będziecie zgniecione! 10 Opracujcie plan, a będzie udaremniony. Wydajcie rozkaz, a nie nabierze mocy, albowiem z nami Bóg*».
Plany Boże
11 Zaiste, tak wyrzekł Pan do mnie, gdy Jego ręka mocno mnie ujęła, by mnie odwrócić od postępowania drogą tego ludu: 12 «Nie nazywajcie spiskiem wszystkiego, co ten lud nazywa spiskiem; i nie lękajcie się, czego on się lęka, ani się nie bójcie! 13 Pan Zastępów - Jego za Świętego miejcie; On jest Tym, którego się lękać macie i który was winien bojaźnią przejmować. 14 On będzie kamieniem obrazy* i skałą potknięcia się dla obu domów Izraela; pułapką i sidłem dla mieszkańców Jeruzalem. 15 Wielu z nich się potknie, upadnie i rozbije, będą usidleni i w niewolę wzięci».
Oświadczenie Izajasza dane uczniom
16 Zamykam świadectwo i pieczętuję pouczenie* wśród moich uczniów. 17 Oczekuję Pana, który ukrywa swe oblicze przed domem Jakuba, i w Nim pokładam nadzieję. 18 Oto ja i dzieci moje, które mi dał Pan, stanowimy wieszcze znaki* w Izraelu od Pana Zastępów, co na górze Syjon przebywa. 19 Gdy zaś wam powiedzą: «Radźcie się wywoływaczy duchów i wróżbitów, którzy szepcą i mruczą [zaklęcia]. Czyż lud nie powinien radzić się swoich bogów? Czy nie powinien pytać umarłych o los żywych?*» - 20 «Do objawienia i do świadectwa!» Jeśli nie będą mówić zgodnie z tym hasłem, to nie mam dla nich jutrzenki*.
Pochód ludu w ciemnościach
21 A będzie się on* błąkał w kraju uciśniony i wygłodzony; a kiedy zazna głodu i wpadnie we wściekłość, zacznie przeklinać swego króla i swego Boga; podniesie oczy w górę, 22 potem popatrzy na ziemię: a oto tylko utrapienie i ciemności, i przygniatająca noc! Ale mrok będzie rozpędzony. 23a Bo nie [zawsze] będzie miał ciemności ten kraj, który cierpi ucisk*.
Objawienie się Zbawcy, Księcia Pokoju
23b * W dawniejszych czasach upokorzył [Pan] krainę Zabulona i krainę Neftalego, za to w przyszłości chwałą okryje drogę do morza, wiodącą przez Jordan, krainę pogańską*.
9 1 Naród kroczący w ciemnościach ujrzał światłość wielką; nad mieszkańcami kraju mroków światło zabłysło. 2 Pomnożyłeś radość, zwiększyłeś wesele*. Rozradowali się przed Tobą, jak się radują we żniwa, jak się weselą przy podziale łupu. 3 Bo złamałeś jego ciężkie jarzmo i drążek na jego ramieniu, pręt jego ciemięzcy jak w dniu porażki Madianitów*. 4 Bo każdy but pieszego żołnierza, każdy płaszcz zbroczony krwią, pójdą na spalenie, na pastwę ognia. 5 Albowiem Dziecię* nam się narodziło, Syn został nam dany, na Jego barkach spoczęła władza. Nazwano Go imieniem: Przedziwny Doradca, Bóg Mocny, Odwieczny Ojciec, Książę Pokoju*. 6 Wielkie będzie Jego panowanie w pokoju bez granic na tronie Dawida i nad Jego królestwem, które On utwierdzi i umocni prawem i sprawiedliwością, odtąd i na wieki*. Zazdrosna miłość Pana Zastępów tego dokona.


Przypisy

6,1 - (Iz 6,1-12,6) - KSIĘGA EMMANUELA. - Prorocze mowy Izajasza z okresu wojny syro-efraimskiej (735/734), w których najważniejsze proroctwa dotyczą nadzwyczajnego mesjańskiego Chłopca, Emmanuela: por. Iz 7,14; Iz 8,8.10; Iz 9,1-6; Iz 11,1-10. "Króla Ozjasza" - tzn. w r. 739.
6,1 - KSIĘGA EMMANUELA. - Prorocze mowy Izajasza z okresu wojny syro-efraimskiej (', w których najważniejsze proroctwa dotyczą nadzwyczajnego mesjańskiego Chłopca, Emmanuela: por. Iz 7,14; Iz 8,8.10; Iz 9,1-6; Iz 11,1-10. "Króla Ozjasza" - tzn. w r. 739.
6,2 - Duchy niebieskie, w postaci ludzkiej ze skrzydłami, zakrywające sobie oblicze na znak czci dla Boga, pierwszy raz wzmiankowane w Biblii w związku z Bogiem; imię ich znaczy "ognisty", "palący". Może identyczne z cherubami na Arce Przymierza?
6,3 - Świętość Boga (por. Kpł 17-26) jest jednym z głównych tematów kazań Izajasza. Wymaga ona, by człowiek był oczyszczony z grzechów (stąd reakcja Izajasza i jego oczyszczenie w Iz 6,5-7) i aby uczestniczył w świętości Boga (por. Iz 1,26n; Iz 5,16n). To trzykrotne powtórzenie podjęte zostaje w Ap 4,8 i w liturgii kościelnej.
6,8 - Wiara i okazana gotowość do czynu u Izajasza, jak i u Abrahama, por. Rdz 12,1-7. Inaczej, bojaźliwie reagują: Mojżesz, Wj 4,10-12, i Jeremiasz, Jr 1,6.
6,10 - To zdanie, zacytowane w Mt 13,14n; Mk 4,12; J 20,40; Dz 28,26n; ma formę i myśl bardzo semicką. Nie znaczy ono, że Bóg wprost chce i sprawia opór (zaślepienie i głuchotę) Judejczyków, stawiany Jego Łasce, lecz że jest on przez Boga przewidziany, wchodzi w jego plany i dlatego nie powinien zniechęcać proroka. Semici przypisują zwykle wszystkie skutki wprost pierwszej przyczynie, Bogu, z pominięciem przyczyn drugorzędnych, które je bezpośrednio sprawiają.
6,13 - Tłum. przybliżone wg tekstu z Qumran.
7,1 - Wojna syro-efraimska za króla Achaza (',5">2 Krl 16,5-9.
7,3 - Symboliczne imię starszego syna Izajasza, które znaczy "Reszta powróci" lub "nawróci się", por. Iz 4,3n. "Wyższa Sadzawka": prawdopodobnie przy źródle Gichon w dolinie Cedronu. "Pole Folusznika" - nazwa wzięta być może od nazwiska osoby albo od prac zawodowych w owym miejscu wykonywanych tj. od folowania (zgęszczania tkaniny sukna i farbowania płócien).
7,8b - Tekst trudny. Wielu poprawia 65 na: "sześć albo pięć lat", uważając wyrażenie za ogólne. Damaszek został zburzony przez Asyryjczyków w roku 732, a Samaria w roku 721. Wtedy przestało istnieć królestwo północne Izraela, czyli Efraim.
7,9b - Wiara w Boga (temat ważny u Izajasza) wymaga całkowitej i wyłącznej ufności w Nim, z wykluczeniem szukania pomocy u ludzi; por. Iz 28,16; Iz 30,15; Jr 17,5; Ps 52[51],9.
7,14 - "Znak": jedno z głównych proroctw mesjańskich, wygłoszone przez Izajasza do króla Achaza w r. 734 przed Chr., zapowiadające dziewicze poczęcie i narodzenie Mesjasza, Jezusa Chrystusa, jak rozumie Ewangelia cytująca ten tekst w Mt 1,22n oraz cała tradycja Kościoła. Znak dany Achazowi obejmuje dziewicze narodzenie Mesjasza i okoliczności współczesne Izajaszowi, przedstawione w wizji i perspektywie proroczej jako okoliczności dzieciństwa Mesjasza; - "Oto Panna..." - Zachowujemy stary przekład z Wlg. Dosł. wg hebr.: "Oto panna brzemienna [jest] i rodzi syna, którego imię nazwie Emmanuel"; jeszcze lepiej: "poczęła i rodzi". - Hebr. alma[h] znaczy: młoda panna lub młoda kobieta zamężna, nie będąca jeszcze matką; wyraz ten podkreśla młodość osoby i normalnie suponuje dziewictwo. LXX oddaje je przez wyraz parthenos - dziewica, który podkreśla dziewictwo osoby (podobnie jak hebr. betula[h]); - "Emmanuel", imię symboliczne (por. Iz 1,26) znaczy "Bóg z nami" (por. Iz 8,8.10; Ps 46[45],8.12). - Interpretacja mesjańska tego proroctwa ma dziś dwie formy. Jedna, nowsza, rozumie i wyjaśnia je w sensie dosłownym o Ezechiaszu, którego miała wnet porodzić młoda małżonka króla Achaza, co miało być znakiem trwałości dynastii Dawidowej wg obietnicy Boga, zapisanej w 2Sm 7,1nn, a w sensie typicznym o Chrystusie, którego Ezechiasz sobą wprawdzie zapowiada, ale imię i przymioty Emmanuela absolutnie wykraczają poza syna Achaza. Druga, tradycyjna interpretacja odnosi tekst w sensie wyrazowym do Chrystusa, bo dowodzą tego: 1) Uroczysta forma proroctwa i podobne proroctwo w Mi 5,2; symboliczne imię Chłopięcia, a także wyłącznie jemu przysługujące i nadawane: tytuły, zalety i dary osobiste oraz przymioty jego królestwa, opisane w dalszych proroctwach izajańskich: Iz 8,8.10; Iz 9,1-6; Iz 11,1-9. 2) Zastosowanie tego proroctwa przez Mt 1,22n do narodzenia Chrystusa i spełnienie się na Chrystusie wg opowiadania Łk 1,1-2,52. 3) Świadectwo starych przekładów Pisma świętego, które tłum. Alma[h] wyrazami znaczącymi ściśle i wyłącznie "dziewica". 4) Tradycja starożydowska i chrześcijańska, przejawiająca się w przekładach Pisma św., w liturgii i w pismach Ojców Kościoła, doktorów i egzegetów aż po najnowsze czasy.
7,15 - "Śmietana i miód" (zob. Iz 7,22). Pokarm prosty, ale przez pasterzy bardzo ceniony. Jego obfitość w krainie jest znakiem dobrobytu mieszkańców i żyzności ziemi: por. Wj 3,8.17; Kpł 20,24; Jr 11,5; Jr 32,22. Dla rolników natomiast i dla mieszczan ten skromny pokarm jest znakiem zubożenia i niedostatku, w który popadli na skutek najazdu wroga.
7,16 - Tj. ziemie obu królestw Samarii i Syrii Damasceńskiej (Aramu).
7,17 - Ten i 20 w. zawiera glosę: "króla Asyrii", którą należy pominąć, mimo, że ją wykazują: hebr., gr., syr., VL i Wlg.
7,20 - "Rzeką" - hebr. ma tu glosę: "od króla asyryjskiego"; "obetnie" - zapowiedź uprowadzenia do niewoli.
7,22 - Obfitość tego pokarmu w zniszczonym kraju i w okresie nędzy ludności będzie stanowić tak dla ocalałych, jak i dla Emmanuela (wiersz 15) pożywienie wyśmienite i dostatnie.
8,1 - Napis i imię symboliczne, dane drugiemu synowi Izajasza (wiersz 3), znaczy: "Rychły-Łup-Bliska-Zdobycz".
8,3 - Żona proroka Izajasza.
8,6 - Jedyne źródło w Jerozolimie, znak Boskiej opieki, której trzeba całkowicie zawierzyć.
8,7 - Obraz inwazji asyryjskiej.
8,10 - Możliwy przekład: "przez wzgląd na Emmanuela".
8,14 - Tekst popr.; hebr.: "świątynią i kamieniem".
8,16 - Prorok wiąże sznurem i pieczętuje zwój papirusowy zawierający proroctwa i upomnienia dla narodu.
8,18 - Por. Iz 7,3; Iz 8,3n; Iz 1,26n.
8,19 - Prorok ironizuje z postępowania tych, którzy wolą pytać o radę raczej wywoływaczy duchów niż jego.
8,20 - Inni tłum.: "Biada, jeśli się nie mówi zgodnie z tym hasłem, przeciw któremu nie ma zaklęcia!"
8,21 - Podmiotem domyślnym jest człowiek wypędzony ze swego domu przez wojnę.
8,23a - Inni tłum.: "bo nie będzie ciemności, tam gdzie był ucisk", albo poprawiają na zdanie pytajne: "bo czyż nie ma ciemności tam, gdzie jest utrapienie?" wg Wlg: "a nie będzie mógł odlecieć z ucisku swego".
8,23b - Wiersz 8,23b tekstu hebr. stanowi 9,1 w Wlg; stąd liczenie wierszy Iz rodz. 9 jest w hebr. o jedną liczbę niższe niż w Wlg. Urywek ten zawiera ważne proroctwo mesjańskie o przyjściu i tytułach Mesjasza, napisane wnet po inwazji Tiglat-Pilesera III na królestwo izraelskie, w r. 732. We wstępie aluzja do tejże inwazji i deportacji mieszkańców Galilei na wygnanie. "Dzień Jahwe" przyniesie wygnańcom uwolnienie z niewoli i pokojową władzę królewskiego potomka, Emmanuela (por. Iz 7,14). Z przyjściem Chrystusa do Galilei spełniło się to proroctwo, które zresztą (Iz 8,23b-9,1) jest zacytowane w Mt 4,15n. "Kraina pogańska" - Galilea, tak nazwana, ponieważ ludność izraelska zmieszana była i współżyła z poganami.
9,2 - Popr. zamiast: "nie uczyniłeś wielkiego wesela" (Wlg).
9,3 - Aluzja do zwycięstwa Gedeona: por. Sdz 7,15-25.
9,5 - "Dziecię" - Emmanuel z Iz 7,14; Iz 8,8.10; czyli Mesjasz. "Przedziwny Doradca, Bóg Mocny, Odwieczny Ojciec, Książę Pokoju" - imię symboliczne (por. Iz 1,26n). Złożone z czterech tytułów, określających naturę i przymioty mesjańskiego Chłopca, Emmanuela: mądrość, boskość, wszechmoc, wieczność, pokojowe usposobienie. Tradycja chrześcijańska (liturgia Bożego Narodzenia) stosuje te tytuły do Chrystusa.
9,6 - Przymioty rządów i królestwa Mesjasza: powszechność, trwałość i wieczność; prawo, sprawiedliwość i pokój. Te cechy nie mogą przysługiwać żadnemu królowi ziemskiemu, lecz tylko Mesjaszowi. Por. Łk 1,32n.

Powiązane utwory

Oto Panna pocznie M. Prophette - Iz 7,14

Droga do Nieba - 1-głosowy

Jezus, Najwyższe imię Naida Hearn, Jim & Ann Mills - Iz 7,14;9,5

Exsultate Deo - 1-głosowy

Dziecię nam się narodziło Lucien Deiss, G. Klauza - Iz 9,1-6

Exsultate Deo - 1-głosowy

Zobacz rozdział