Przypisy

6,1 - (Iz 6,1-12,6) - KSIĘGA EMMANUELA. - Prorocze mowy Izajasza z okresu wojny syro-efraimskiej (735/734), w których najważniejsze proroctwa dotyczą nadzwyczajnego mesjańskiego Chłopca, Emmanuela: por. Iz 7,14; Iz 8,8.10; Iz 9,1-6; Iz 11,1-10. "Króla Ozjasza" - tzn. w r. 739.
7,14 - "Znak": jedno z głównych proroctw mesjańskich, wygłoszone przez Izajasza do króla Achaza w r. 734 przed Chr., zapowiadające dziewicze poczęcie i narodzenie Mesjasza, Jezusa Chrystusa, jak rozumie Ewangelia cytująca ten tekst w Mt 1,22n oraz cała tradycja Kościoła. Znak dany Achazowi obejmuje dziewicze narodzenie Mesjasza i okoliczności współczesne Izajaszowi, przedstawione w wizji i perspektywie proroczej jako okoliczności dzieciństwa Mesjasza; - "Oto Panna..." - Zachowujemy stary przekład z Wlg. Dosł. wg hebr.: "Oto panna brzemienna [jest] i rodzi syna, którego imię nazwie Emmanuel"; jeszcze lepiej: "poczęła i rodzi". - Hebr. alma[h] znaczy: młoda panna lub młoda kobieta zamężna, nie będąca jeszcze matką; wyraz ten podkreśla młodość osoby i normalnie suponuje dziewictwo. LXX oddaje je przez wyraz parthenos - dziewica, który podkreśla dziewictwo osoby (podobnie jak hebr. betula[h]); - "Emmanuel", imię symboliczne (por. Iz 1,26) znaczy "Bóg z nami" (por. Iz 8,8.10; Ps 46[45],8.12). - Interpretacja mesjańska tego proroctwa ma dziś dwie formy. Jedna, nowsza, rozumie i wyjaśnia je w sensie dosłownym o Ezechiaszu, którego miała wnet porodzić młoda małżonka króla Achaza, co miało być znakiem trwałości dynastii Dawidowej wg obietnicy Boga, zapisanej w 2Sm 7,1nn, a w sensie typicznym o Chrystusie, którego Ezechiasz sobą wprawdzie zapowiada, ale imię i przymioty Emmanuela absolutnie wykraczają poza syna Achaza. Druga, tradycyjna interpretacja odnosi tekst w sensie wyrazowym do Chrystusa, bo dowodzą tego: 1) Uroczysta forma proroctwa i podobne proroctwo w Mi 5,2; symboliczne imię Chłopięcia, a także wyłącznie jemu przysługujące i nadawane: tytuły, zalety i dary osobiste oraz przymioty jego królestwa, opisane w dalszych proroctwach izajańskich: Iz 8,8.10; Iz 9,1-6; Iz 11,1-9. 2) Zastosowanie tego proroctwa przez Mt 1,22n do narodzenia Chrystusa i spełnienie się na Chrystusie wg opowiadania Łk 1,1-2,52. 3) Świadectwo starych przekładów Pisma świętego, które tłum. Alma[h] wyrazami znaczącymi ściśle i wyłącznie "dziewica". 4) Tradycja starożydowska i chrześcijańska, przejawiająca się w przekładach Pisma św., w liturgii i w pismach Ojców Kościoła, doktorów i egzegetów aż po najnowsze czasy.
9,2 - Popr. zamiast: "nie uczyniłeś wielkiego wesela" (Wlg).
9,3 - Aluzja do zwycięstwa Gedeona: por. Sdz 7,15-25.
9,5 - "Dziecię" - Emmanuel z Iz 7,14; Iz 8,8.10; czyli Mesjasz. "Przedziwny Doradca, Bóg Mocny, Odwieczny Ojciec, Książę Pokoju" - imię symboliczne (por. Iz 1,26n). Złożone z czterech tytułów, określających naturę i przymioty mesjańskiego Chłopca, Emmanuela: mądrość, boskość, wszechmoc, wieczność, pokojowe usposobienie. Tradycja chrześcijańska (liturgia Bożego Narodzenia) stosuje te tytuły do Chrystusa.
9,6 - Przymioty rządów i królestwa Mesjasza: powszechność, trwałość i wieczność; prawo, sprawiedliwość i pokój. Te cechy nie mogą przysługiwać żadnemu królowi ziemskiemu, lecz tylko Mesjaszowi. Por. Łk 1,32n.