Przypisy

6,1 - (Iz 6,1-12,6) - KSIĘGA EMMANUELA. - Prorocze mowy Izajasza z okresu wojny syro-efraimskiej (735/734), w których najważniejsze proroctwa dotyczą nadzwyczajnego mesjańskiego Chłopca, Emmanuela: por. Iz 7,14; Iz 8,8.10; Iz 9,1-6; Iz 11,1-10. "Króla Ozjasza" - tzn. w r. 739.
11,1 - Słynny poemat mesjański łączący się z poprzednimi (Iz 7,14; Iz 8,23b-9,6), dopełniający istotnych rysów sylwetki Mesjasza. Będzie On królem z rodu Dawidowego, napełnionym pełnią darów Ducha Świętego, duchem prorockim; zaprowadzi wśród ludu: sprawiedliwość (por. Iz 1,26n; Iz 5,16n) i powszechny pokój jak w raju (por. Iz 42,1-7; Ps 72[71]).
11,2 - Mesjasz będzie obdarzony w najwyższym stopniu Duchem Bożym, wylewanym na świętych i proroków ST, czyli będzie posiadał całą pełnię Jego darów i cnót (por. Mt 3,15n; Łk 4,1.18n; J 1,33n; J 14,16n; Dz 1,8n; Rz 5,5n). Pełnia darów Ducha Św. jest tu wyrażona przez trzy pary tychże. Liczba siedem darów Ducha Św., popularnie przyjęta w teologii i w liturgii, powstała stąd, że ostatni wyraz hebr. "bojaźń", powtórzony w wierszu 3, został oddany w LXX i Wlg dwoma różnymi słowami: bojaźń (wiersz 2) i pobożność (wiersz 3).
40,1 - Część druga Księgi Izajasza (rozdz. 40-55), z których jedne pocieszają naród izraelski, będący w niewoli babilońskiej, opisem i zapowiedzią wyzwolenia, radosnego powrotu do ojczyzny i odnowienia narodu, Jerozolimy i świątyni, inne wysławiają przymioty Boże, zwłaszcza w przeciwieństwie do bożków pogańskich. Jahwe okaże swą wszechmoc i miłosierdzie nad Izraelem jako jego Stwórca, Pan i Zbawca, używając Cyrusa jako narzędzia dla dokonania dzieła wyzwolenia narodu wybranego. Odnowienie narodu i Świętego Miasta po powrocie z niewoli jest obrazem innego, wspanialszego odnowienia w epoce mesjańskiej. Stąd też opisy i zapowiedzi chwalebnego królestwa Bożego w Izraelu wykraczają często poza historyczne ramy VI i V w. przed Chr., a odnoszą się do czasów mesjańskich i malują różne warunki i okoliczności, jakie się urzeczywistniają w królestwie mesjańskim. Do tych ostatnich trzeba na pewno zaliczyć pieśni o Słudze Pańskim.
61,1 - Por. Łk 4,18n: Jezus stosuje ten tekst do siebie.