11 ¹ Mądrość biednego podniesie mu głowę i posadzi go między możnymi. ² Nie wychwalaj męża z powodu jego pięknej postawy ani się nie brzydź człowiekiem z powodu jego wyglądu. ³ Mała jest pszczoła wśród latających stworzeń, lecz owoc jej ma pierwszeństwo pośród słodyczy. ⁴ Nie chlub się ubraniem, które cię okrywa, a w dniu twej chwały nie bądź zarozumiały: zdumiewające są bowiem dzieła Pana i zakryte sprawy Jego przed ludźmi. ⁵ Wielu poniżonych zasiadło na tronie*, i ten, o którym nikt nie myślał, nosił koronę. ⁶ Wielu panujących bardzo zelżono i władców wydano w ręce obcych. ⁷ Nie oskarżaj, zanim dokładnie nie zbadasz, najpierw zastanów się, a dopiero potem udzielaj nagany. ⁸ Nie odpowiadaj, zanim nie wysłuchasz, a w środek mów nie wpadaj! ⁹ Nie wadź się o rzecz, która ci nie jest konieczna, i nie mieszaj się do sporów grzeszników! ¹⁰ Synu, nie bierz na siebie za wiele spraw, bo jeśli będziesz je mnożył, nie unikniesz szkody. I choćbyś pędził, nie dopędzisz, a uciekając nie uciekniesz. ¹¹ Niejeden pracuje, trudzi się i spieszy, a tym bardziej pozostaje w tyle. ¹² Niejeden słaby potrzebuje pomocy, brak mu sił i obfituje w biedę, lecz gdy tylko oczy Pana łaskawie na niego spojrzą, wydźwignie On go z nędzy ¹³ i podniesie mu głowę, a wielu zdumieje się tym, co go spotkało. ¹⁴ Dobra i niedole, życie i śmierć, ubóstwo i bogactwo pochodzą od Pana*. ¹⁷ * Dar Pana spocznie na ludziach bogobojnych, a upodobanie Jego na zawsze zapewni im szczęście. ¹⁸ Niejeden wzbogacił się mozołem i swoją chciwością, a oto udział jego w nagrodzie: ¹⁹ gdy powie: «Znalazłem odpoczynek i teraz mogę żyć z moich dostatków» - nie wie, ile czasu minie, a zostawi je innym i umrze*. ²⁰ Trwaj w przymierzu* twoim i bądź mu oddany, a wypełniając je zestarzej się! ²¹ Niech cię w podziw nie wprawiają czyny grzesznika, ufaj Panu i wytrwaj w twym trudzie, albowiem łatwą jest rzeczą w oczach Pana natychmiast i niespodziewanie wzbogacić ubogiego. ²² Błogosławieństwo Pana nagrodą bogobojnych i prędko zakwitnie Jego błogosławieństwo. ²³ Nie mów: «Czego potrzebuję i jakie dobra mam mieć od tej chwili?» ²⁴ Nie mów: «Wystarczam sam sobie i jakież zło może mnie obecnie spotkać?» ²⁵ W czasie pomyślności zapomina się o przykrościach, a w czasie przykrości nie pamięta się o pomyślności. ²⁶ A dla Pana łatwą jest rzeczą w dzień śmierci oddać człowiekowi według jego postępowania. ²⁷ Godzina nieszczęścia pokrywa zapomnieniem dobrobyt, a przy końcu życia wychodzą na jaw sprawy człowieka. ²⁸ Przed śmiercią nikogo nie nazywaj szczęśliwym, gdyż dopiero w ostatniej chwili* poznaje się męża. ²⁹ Nie wprowadzaj do domu swego każdego człowieka, różnorodne są bowiem podstępy oszusta. ³⁰ Jak złowiona kuropatwa w klatce, tak serce pysznego: jak szpieg wypatruje on słabe strony, ³¹ podając dobre rzeczy za złe, przygotowuje zasadzkę i najlepszym twym zaletom przygania. ³² Przez iskrę węgiel napełnia się ogniem, a człowiek niegodziwy czyha na krew. ³³ Strzeż się człowieka złego, który knuje niegodziwości, by nie sprowadził na ciebie hańby niezatartej. ³⁴ Przyjmij obcego do domu, a wtrąci cię w zamieszanie i oddali cię od twoich najbliższych.